Σ’ αυτές τις εαρινές συναντήσεις, η Παγκόσμια Τράπεζα αναμετράται δημόσια με τον ρόλο της. Τον Οκτώβριο του 2022 ανακοίνωσε έναν «οδικό χάρτη εξέλιξης» με στόχο να διευρύνει σημαντικά τη δανειοδοτική και επιχειρησιακή δυνατότητά της. Ενισχυμένη από την επίπονη αυτή διαδικασία, με ένα νέο «εγχειρίδιο» και αναβαθμισμένο χρηματοδοτικό μοντέλο, έρχεται τώρα να κάνει έναν πρώτο απολογισμό. Τρία απλά μαθήματα παραδίδει εδώ ένας μεγάλος διεθνής οργανισμός που ανήκει σε 189 μετόχους διαφορετικών οικονομικών ταχυτήτων και πολιτικών επιδιώξεων.
Πρώτον, η χώρα-πελάτης βρίσκεται στο επίκεντρο της βελτίωσης της απόδοσης και της ταχύτερης παροχής τεχνικής βοήθειας. Κάθε έργο που λαμβάνει χρηματοδότηση πρέπει να είναι σύμφωνο με τον στόχο της μείωσης της φτώχειας και των ανισοτήτων.
Δεύτερον, η προετοιμασία αντιμετώπισης των κινδύνων ξεκινά, χτίζοντας άμυνες και εργαλεία, πολύ πριν αυτοί ενσκήψουν.
Τρίτον, η ειλικρίνεια για τις προκλήσεις που έρχονται και η διαφάνεια για τις ανάγκες αντιμετώπισής τους αποτελούν την καλύτερη στρατηγική.
Η Παγκόσμια Τράπεζα, έχοντας διοχετεύσει περισσότερα από 100 δισ. δολάρια σε δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την πανδημική ετοιμότητα και τη στήριξη χωρών που πλήττονται από αστάθεια τη διετία 2020-2022, αναγνωρίζει δημόσια την ανάγκη κινητοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων προς αυτή την κατεύθυνση.
Προφανώς, στις αναπτυσσόμενες χώρες και τις αναδυόμενες αγορές, η κινητοποίηση προϋποθέτει τη βέλτιστη αλληλουχία πολιτικών, μεταρρυθμίσεων και εργαλείων, από το «δημόσιο» στο «ιδιωτικό», με παροχή κινήτρων και εμπέδωση εμπιστοσύνης.
Στις αναπτυγμένες οικονομίες, όπως η δική μας, το ρίσκο είναι σαφώς μικρότερο και η κινητοποίηση ιδιωτικού κεφαλαίου θεωρητικά ευκολότερη και γρηγορότερη. Η Ελλάδα απολαμβάνει ένα μικρό χρηματοδοτικό «θαύμα» καθώς τα κεφάλαια (δάνεια και επιχορηγήσεις ύψους 35,95 δισ. ευρώ) του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης αναμένεται να κινητοποιήσουν πάνω από 60 δισ. ευρώ συνολικές επενδύσεις στη χώρα έως το τέλος του 2026. Η διαχείριση δε μέρους των δανείων από τις EBRD και την EIB δρα πολλαπλασιαστικά. Μεσοπρόθεσμα ωστόσο, θα βρεθεί αντιμέτωπη με τις δομικές ανισορροπίες της, συμπεριλαμβανομένων της χαμηλής αποταμίευσης των νοικοκυριών και του συνεχιζόμενου υψηλού επενδυτικού κενού, σε ένα πλαίσιο μάλιστα αρνητικών δημογραφικών προοπτικών. Επιπλέον και αναπόφευκτα, θα είναι και αυτή ευάλωτη στην κίνηση των παγκόσμιων τεκτονικών πλακών, την κλιματική αλλαγή, τις πανδημίες, την ευθραυστότητα.
Σήμερα λοιπόν πρέπει να αδράξει την ευκαιρία να δημιουργήσει μία κουλτούρα προσέλκυσης και ένα σταθερό πλαίσιο κινητοποίησης του ιδιωτικού κεφαλαίου. Οι στοχευμένες στρατηγικές προώθησης επενδύσεων, το ευνοϊκό πλαίσιο πολιτικής, η ανάπτυξη των υποδομών, η ενίσχυση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων, η προτεραιοποίηση της διαφάνειας και αποτελεσματικής διακυβέρνησης, μπορούν να αποτελέσουν τη μαγιά ώστε η χώρα να μετάσχει σ’ αυτό που η Παγκόσμια Τράπεζα ονομάζει «μαγεία των επενδυτικών επιταχύνσεων».
Η δρ Ελένη Παναγιωταρέα είναι εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Παγκόσμια Τράπεζα.
* Οι απόψεις που παρουσιάζονται στο παρόν άρθρο είναι προσωπικές και δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις της Παγκόσμιας Τράπεζας.
