Σε κάθε πολιτική σύγκρουση υπάρχει πάντα εκ μέρους των πρωταγωνιστών ένα σχέδιο σε εξέλιξη. Και συμβαίνει πάντα, στερεοτυπικά επαναλαμβανόμενο, ένα γεγονός. Ολοι, ο καθένας ανάλογα με την αντίστοιχη επιδεξιότητα ή τη ρητορική τέχνη του, επιχειρούν να αποκρύψουν τους πραγματικούς στόχους τους. Στις κρίσιμες και μεθοριακές πολιτικές συνθήκες αυτό αποτελεί μέριμνα κατ’ εξοχήν της ομάδας εξουσίας. Κάθε ομάδα εξουσίας μεταμφιέζει τους σκοπούς της.

Το όργανο είναι η γλώσσα και ο λόγος. Στο μέτωπο αυτό αποκρύπτεται το πραγματικό πολιτικό σχέδιο, επιχειρείται να χτιστεί μια απατηλή γνώση και με αυτή ως βάση να αναπτυχθούν στη δημόσια σύγκρουση σχήματα πρόσληψης και κατανόησης των πραγμάτων ψευδή και παραπλανητικά. Ετσι η παραχάραξη του πραγματικού γίνεται ευκολότερη και η χειραγώγηση πιο αποτελεσματική.

Στο πεδίο αυτό της συνολικά κατασκευασμένης εικόνας αναπτύσσεται ανεμπόδιστα κάθε λαϊκισμός. Ξεκινά από την καλλιέργεια κάθε ανεκπλήρωτης προσδοκίας και φτάνει ως την πρόκληση του φόβου, με ανύπαρκτους κινδύνους να ανεμίζονται σε κοινή θέα και απειλές να προβάλλονται ως το τέλος του κόσμου.

Εκλογές μπροστά μας και ο λαϊκισμός – έννοια ανεπαρκής για την κατανόηση – έχει περάσει σε άλλα μήκη. Από τα πεζά και τα γήινα, ως την αναφορά στο θείο και τη συνομιλία μαζί του ή ως και την ποικιλόμορφη επίκλησή του. Η αποφυγή του πραγματικού και οι δυσκολίες που το συνοδεύουν έγινε η επιλογή. Στο προσκήνιο έχει ήδη κερδίσει το παιχνίδι της μεταμφίεσης.

Μέσα σε αυτή τη συνθήκη ο πολιτικός στόχος είτε ως αποκλειστικά εκλογικός είτε ως σταθερά προσηλωμένος στη συντήρηση ενός πλέγματος σχέσεων εξουσίας, μπορεί ανεμπόδιστα να μεταμφιεστεί στο αντίθετό του. Να εμφανιστεί φιλολαϊκά ο ένας την ώρα που δεν είναι οι λαϊκές ανάγκες η πρώτη επιλογή του, να στηρίξει την ειρήνη ο άλλος την ώρα που είναι προφανής η χρήση εκ μέρους του αυτού του αγαθού ή να αναφερθεί στην αξία της λαϊκής βούλησης ένας τρίτος για να καθαγιάσει τις αυθαίρετες μεθόδους του. Ανεξάντλητη η εφαρμογή, απεριόριστο το παιχνίδι.

Δίπλα στη μεταμφίεση αυτή και ως αναπόσπαστο στοιχείο εντός της, μια υποτίμηση και αλλοίωση της σημασίας των γεγονότων σε εξέλιξη επιχειρείται. Τα γεγονότα και η φωνή τους είναι απειλή. Αυτό που συμβαίνει μπορεί να αποκαλύψει αυτό που έχει επιμελημένα κατασκευαστεί. Ετσι συστηματική είναι η προσπάθεια διάσπασης και κατακερματισμού της εσωτερικής συνοχής τους. Τα γεγονότα ανασκευάζονται με βάση τον πυρήνα του σχεδίου, παρερμηνεύονται στην υπηρεσία της μεταμφίεσής του. Το πραγματικό εμφανίζεται ως άλλο.

Η υποψηφιότητα του κ. Μπελέρη στο ευρωψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας και ο σχετικός θόρυβος που σηκώθηκε είναι ένα καλό παράδειγμα για την περίπτωση. Πατριωτική επιλογή ακούμε, ακόμη και υψηλής εθνικής εμβέλειας ακούσαμε. Τέχνασμα και στρατήγημα εκλογικό, με σκοπό την από τα δεξιά κάλυψη, ακούμε στον αντίποδα. Εθνος και άλλες μεγάλες ιδέες συχνά μεταμφιέζουν ιδιοτελείς σκοπούς.

Ο κύριος Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.