Σίγουρα θα πρόκειται για κάποιο βασικό χαρακτηριστικό της φύσης μας που προϋπήρχε των social media. Στην είδηση του θανάτου ενός ανθρώπου αγαπημένου και δημοφιλή, σίγουρα και παλιότερα θα έσπευδε ο καθένας να θυμηθεί και να μοιραστεί μια ιστορία που τον συσχετίζει με τον νεκρό.
Αυτό όμως που συμβαίνει πια στον καιρό της κοινωνικής δικτύωσης είναι τόσο κραυγαλέο που δεν γίνεται να το προσπεράσεις εύκολα. Πού να οφείλεται αυτή η ανάγκη που έχουμε μπροστά στην απώλεια να στεκόμαστε με τόση αυτοαναφορικότητα;
Ποιον νοιάζει και γιατί πρέπει να δείξουμε ότι κάποια στιγμή βρεθήκαμε πλάι στον Σαββόπουλο για μια φωτογραφία; Τι σημασία έχει η δική μας εμπειρία μαζί του, όταν δεν την εξιστορούμε για να πούμε κάτι για αυτόν που έφυγε, αλλά απλώς για να ρίξουμε λίγο από το φως του πάνω μας;
Ούτε το πένθος δεν γλιτώνει από τη διαρκή διαδικτυακή μας αυτοσκηνοθεσία. Η θλίψη σερβίρεται ως ακόμη ένα επεισόδιο του σίριαλ «εγώ». Δεν αρκεί να νιώσουμε, πρέπει να το μοιραστούμε. Δεν φτάνει να θυμηθούμε, πρέπει να επιβεβαιώσουμε δημόσια ότι «υπήρξαμε κι εμείς εκεί».
Το διαδικτυακό πένθος δεν αφορά τον χαμό του άλλου, αλλά την επιβεβαίωση της δικής μας παρουσίας στη σκιά του. Γιατί, αν δεν το αναρτήσεις, τι σημασία έχει που γνώριζες ή φωτογραφήθηκες με τον μακαρίτη;
Η φωτογραφία, η ιστορία ή το στιγμιότυπο με τον εκλιπόντα που αναρτάται ως δήθεν φόρος τιμής, στην πραγματικότητα είναι απλά ένα τεκμήριο σχέσης μας μαζί του. Κοιτάξτε μας! Μια στιγμή που ανασύρεται τώρα, σαν τα έργα που παίρνουν ακόμη μεγαλύτερη αξία μετά θάνατον.
Ναρκισσισμός που παριστάνει τη θλίψη. Σαν τις συνεντεύξεις που κυνηγάμε καμιά φορά οι δημοσιογράφοι από ανθρώπους μεγάλης ηλικίας με την ανομολόγητη και ντροπιαστική «ελπίδα» πως μπορεί να έχουμε εμείς την τελευταία εμφάνιση του διάσημου πριν από το μεγάλο ταξίδι.
Εντάξει. Χαμένη κάπου εκεί μέσα, ίσως να βρίσκεται και η αγωνιώδης μας προσπάθεια να κλείσουμε τα μάτια στη θνητότητα. Τη δική μας και των μύθων που στέκονται – ακόμη κι εκείνοι – ανίσχυροι μπροστά στην αναπόφευκτη κοινή μας μοίρα. Μια μικρή άρνηση του θανάτου μέσα από την αυτοπροβολή.
Η πιο πεζή ερμηνεία πάντως λέει πως έχουμε κάνει και το πένθος performance. Σερβίρουμε τη θλίψη μας με εμάς πρωταγωνιστές και την αφήνουμε να περιπλανηθεί μεταξύ αναρτήσεων και stories ελπίζοντας πως θα πάει καλά σε likes, καρδούλες και «νοιάζομαι».
Ποιος έχει την καλύτερη φωτό με τον Σαββόπουλο; Ποιος θα πει την πιο νόστιμη ιστορία;
Προσωπική υπόθεση είναι το πένθος, βέβαια, κι ο καθένας μπορεί να το εξωτερικεύει με όποιον τρόπο θέλει. Το να στέκεσαι όμως την ώρα της απώλειας όχι στο ότι ο άλλος έφυγε για πάντα, αλλά στο ότι κάποτε εσύ στάθηκες δίπλα του, όσο να ‘ναι, προκαλεί μια κάποια αμηχανία.
