Ποια ανάκαμψη μετά την Pasokification

Εκεί που μέχρι πριν από λίγους μήνες πολλοί μιλούσαν για την περιβόητη pasokification της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας – την πτώση δηλαδή των ποσοστών της στο ύψος αυτών του ΠαΣοΚ του 2015 -, κάποιοι σήμερα μιλούν για την ανάκαμψή της. Την πασοκοποίηση πλέον μόνο η ελληνική περίπτωση του Κινήματος Αλλαγής και το Ολλανδικό Εργατικό Κόμμα επιβεβαιώνουν ακόμη. Στα καθ’ ημάς η απουσία διαμάχης ιδεών, από τους περισσότερους υποψηφίους για την ηγεσία στο ΚΙΝΑΛ – μόνο ο Ανδρέας Λοβέρδος έχει καταθέσει τη δική του Διακήρυξη – δεν προκαλεί το λάλημα κανενός πετεινού που προαναγγέλλει το ξημέρωμα.

Είτε ΚΙΝΑΛ είτε ΠαΣοΚ ο χώρος πρέπει να επανασυνδεθεί με τις ιδέες – αν έχει – για να ανακάμψει. Δεν αρκεί η επίκληση του παρελθόντος για να υπάρχει μέλλον. Ο Μαρξ, παραφράζοντας τον Χέγκελ, υποστήριζε πως την πρώτη φορά η ιστορία εκδηλώνεται ως τραγωδία, αλλά όταν και αν επαναληφθεί γίνεται φάρσα. Βεβαίως πολύ συχνά αποδίδουν στον Μαρξ την ανόητη φράση πως η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά (sic). Αυτό όμως είναι μια άλλη τραγικωμωδία. Αυτός επίσης τόνιζε πως «η παράδοση όλων των νεκρών γενιών βαραίνει σαν βραχνάς στο μυαλό των ζωντανών» (18η Μπρυμαίρ). Δεν αρκεί, σύμφωνα με τον ίδιο, η επίκληση των φοβισμένων πνευμάτων του παρελθόντος, τα μαχητικά συνθήματά του, οι παλιές στολές του για να στηθεί μια νέα σκηνή. Ούτε αρκούν, θα πρόσθετα, κούφια συνθήματα περί ανανέωσης χωρίς ιδέες για να έρθει το νέο. Το παρελθόν ή η ανανέωση από μόνα τους το μόνο που μπορούν να πετύχουν είναι στη θέση του θείου Ναπολέοντα να φέρουν τον μικρό ανιψιό, στη θέση του Δαντόν τον Κοσιντιέρ, του Ροβεσπιέρου τον Λουί Μπλαν και στη θέση του Ανδρέα Παπανδρέου, ποιον;