Η ανταπόκριση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην πρόσκληση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στη Διάσκεψη των Παρισίων στος τέλος του Φεβρουαρίου για την Ουκρανία ήταν άμεση. Και τούτο παρά το γεγονός ότι άλλες χώρες με ισχυρή στρατιωτική ισχύ, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του γάλλου προέδρου. Εως εκείνη τη στιγμή οι σχέσεις Μακρόν και Μητσοτάκη ήταν εξαιρετικές. Μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα, όταν ο Πρωθυπουργός βρισκόταν στην Ινδία, ο Μακρόν είχε συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Κυριάκο Μητσοτάκη δύο φορές για τα όσα αιματηρά συμβαίνουν στην Ουκρανία: «Η Ευρώπη δεν πρόκειται να δεχθεί να επικρατήσουν οι Ρώσοι» έλεγε. Ηταν άλλωστε προσεκτικός στις προσκλήσεις για τη Διάσκεψη. Δεν κάλεσε φέρ’ ειπείν τον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν γνωρίζοντας τις στενές σχέσεις του με τους Ρώσους, παρά το γεγονός ότι ο γαμπρός του άνοιξε εργοστάσιο στην Ουκρανία για την κατασκευή των drones Bayraktar.

Ο ευρωπαϊκός στρατός και οι εκπαιδεύσεις

Το κύριο θέμα που έθεσε ο γάλλος πρόεδρος σε εκείνη τη Διάσκεψη ήταν να διερευνηθούν οι δυνατότητες για την αποστολή ευρωπαϊκών (και άλλων δυτικών) στρατευμάτων στην Ουκρανία. Οι αντιρρήσεις ήταν κάθετες. Κανένας άλλος, και πολύ περισσότερο ο Πρωθυπουργός, δεν δεχόταν να αποστείλει στρατεύματα της χώρας του στην Ουκρανία για να πολεμήσουν τους Ρώσους και να εμπλακούν ευθέως σε έναν πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης. Υπήρξε μια μικρή υποχώρηση στην πρόταση Μακρόν, να αποσταλούν μεν στρατεύματα, αλλά στη Δυτική Ουκρανία (όπου δεν διεξάγονται μάχες) και τα στρατεύματα αυτά να μην είναι μάχιμα (ώστε να μην κινδυνεύουν με απώλειες), αλλά να είναι εκπαιδευτές ουκρανών στρατιωτικών.

Ούτε αυτή η πρόταση έγινε δεκτή. Αλλωστε η Ελλάδα έχει ανταποκριθεί στο αίτημα του Βολοντίμιρ Ζελένσκι και έλληνες στρατιωτικοί εκπαίδευσαν ή εκπαιδεύουν Ουκρανούς. Συγκεκριμένα, 10 έλληνες εκπαιδευτές αξιωματικοί των τεθωρακισμένων βρέθηκαν στην Ολλανδία και εκπαίδευσαν Ουκρανούς στα άρματα μάχης Λέοπαρντ. Αλλοι 10 έλληνες εκπαιδευτές των Ειδικών Δυνάμεων βρέθηκαν και αυτοί στην Ολλανδία (και στην Πολωνία) και εκπαίδευσαν τους Ουκρανούς στις συνθήκες ανορθόδοξου πολέμου.

Συνεπώς η Ελλάδα έχει ανταποκριθεί πλήρως στις αιτήσεις των Ουκρανών για εκπαίδευση των στρατιωτικών τους στα όπλα δυτικού τύπου. Ακόμα και η υπόσχεση που έδωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον Ζελένσκι όταν ο ουκρανός πρόεδρος επισκέφθηκε την Αθήνα, ώστε έλληνες πιλότοι να εκπαιδεύσουν Ουκρανούς στα μαχητικά F-16, τηρήθηκε στο ακέραιο. Ετσι ένας σμήναρχος της Πολεμικής Αεροπορίας μετατέθηκε σε νευραλγική διπλωματική θέση, έτοιμος, μόλις του ζητηθεί, να εκπαιδεύσει τους Ουκρανούς. Κάτι που γνωρίζει ήδη ο Ζελένσκι, ο οποίος ευχαρίστησε και πάλι την Ελλάδα κατά την πρωθυπουργική συμβολική επίσκεψη στην Οδησσό.

Ψυχρότητα στις σχέσεις και ευρωψηφίσματα

Από εκείνη την ώρα, δηλαδή της σχεδόν καθολικής άρνησης να αποσταλούν ευρωπαϊκά στρατεύματα στην Ουκρανία, άλλαξαν και ορισμένα πράγματα στις ελληνογαλλικές σχέσεις και κατ’ επέκταση στις γαλλοευρωπαϊκές σχέσεις. Ορισμένοι είδαν μια ψυχρότητα, την οποία συνέδεσαν με το γεγονός ότι βουλευτές του κόμματος του Μακρόν ψήφισαν στο Ευρωκοινοβούλιο κατά της χώρας μας στην υπόθεση του κράτους δικαίου, ενώ σε πλείστες περιπτώσεις στο παρελθόν οι ψήφοι των ευρωβουλευτών της ΝΔ και των ευρωβουλευτών του Μακρόν ήταν σε πλήρη συντονισμό.

Αλλά υπήρξε και ένα άλλο γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο στην Αθήνα. Για την ακρίβεια, έθεσε τις διπλωματικές υπηρεσίες της Αθήνας σε αναμονή. Ενώ αφέθηκε από το Παρίσι να εννοηθεί ότι ο Μακρόν θα ελάμβανε μέρος στη Διάσκεψη για τους Ωκεανούς (στην οποία έχουν δηλώσει συμμετοχή περί τους 10 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων και περί τους 50 υπουργούς Εξωτερικών ή Ενέργειας), ξαφνικά ήρθε από το Παρίσι μια νέα εκδοχή: ότι ο γάλλος πρόεδρος δεν πρόκειται να παραστεί στη Διάσκεψη των Αθηνών για τους Ωκεανούς, παρά το γεγονός ότι είχε εκφράσει την πρόθεση να παραστεί στην αφή της Ολυμπιακής Φλόγας την ίδια ημέρα, στις 16 Απριλίου. Ετσι κι αλλιώς, θα ήταν στην Ελλάδα την ίδια ημέρα και τίποτα δεν του στοίχιζε να «πεταχτεί» έως το Ιδρυμα Νιάρχος για να παραστεί και στη Διάσκεψη για τους Ωκεανούς.

Διπλωματικές πηγές ωστόσο ανέφεραν ότι υπάρχει χρόνος έως τις 16 Απριλίου, με τον γάλλο πρόεδρο να αλλάζει και πάλι το πρόγραμμά του. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας πιστεύει πως εάν διαθέτει ικανό οπλισμό μπορεί να αντέξει στην αναμενόμενη εαρινή επίθεση των Ρώσων και ίσως καταφέρει να ανακτήσει και ορισμένα εδάφη που έχασε στον πόλεμο. Κάθε φορά που συναντάται με ηγέτες ζητεί όπλα και πυρομαχικά (κυρίως πυρομαχικά). Αλλά η χώρα μας έδωσε (και να δίνει).

Επιπλέον στρατιωτική βοήθεια (όπως σε κάθε περίπτωση ζητούν οι Ουκρανοί) ζητήθηκε και κατά την αιφνιδιαστική και κάτω από αυστηρότατα μέτρα ασφαλείας επίσκεψη του Πρωθυπουργού την περασμένη Τετάρτη στην Οδησσό. Την ώρα που έσκασε ο ρωσικός πύραυλος στην προβλήτα, κοντά στο ξενοδοχείο «Οδησσός» (που και αυτό είχε χτυπηθεί από τους Ρώσους στο παρελθόν). Αλλά η χώρα μας δεν μπορεί να αποδυναμώσει σε καμιά περίπτωση την άμυνά της και ό,τι μπορεί (ή ό,τι της περισσεύει) θα προσφέρει στην Ουκρανία μέσω του ΝΑΤΟ. Η ρωσική ρουκέτα ωστόσο και η παρουσία του Μητσοτάκη μαζί με τον Ζελένσκι στην Οδησσό έφεραν ξανά στο προσκήνιο την κόλαση του πολέμου που βιώνουν εκεί οι άνθρωποι. Με ολόκληρη την Ευρώπη να καταδικάζει για άλλη μια φορά τη ρωσική επίθεση στην Οδησσό.