«Το βαμβάκι είναι σαν τον αέρα που αναπνέουμε. Το έχουμε ανάγκη, το χρησιμοποιούμε, το καταναλώνουμε διαρκώς, χωρίς καν να το σκεφτόμαστε. Πώς όμως φτάσαμε στο σημείο να είναι πανταχού παρόν;». Ο Σβεν Μπέκερτ, με τον οποίο συζητούμε στον κήπο των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, θέτει πολύ παραστατικά και σε λίγες λέξεις τον προβληματισμό που τον οδήγησε στη συγγραφή της επικείμενης και στα ελληνικά Αυτοκρατορίας του βαμβακιού. Μαζί με τον άνθρακα και τον ατμό το βαμβάκι υπήρξε πράγματι το τρίτο καίριο συστατικό της Βιομηχανικής Επανάστασης στις αρχές του 19ου αιώνα, όμως η εκδοχή της ιστορίας που αφηγείται ο κάτοχος της έδρας Laird Bell στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ δεν είναι η συνήθης ευρωκεντρική ιστορία τεχνικών εφευρέσεων και πολιτισμικών επιδράσεων, η γραμμική εξέλιξη της αλληλεπίδρασης των σιδηροδρόμων και της προτεσταντικής ηθικής. Ο αγγλικός υπότιτλος δηλώνει πως πρόκειται για μια «νέα ιστορία του παγκόσμιου καπιταλισμού» και η έμφαση δεν είναι τυχαία: το βιβλίο του Μπέκερτ περιγράφει μια διαδικασία με πλανητικό χαρακτήρα εξαρχής, δεν αποκρύπτει τον κομβικό ρόλο της βίας και της δουλείας στη γένεσή της, παρακολουθεί τη δράση κεφαλαιούχων από την Ελβετία ως την Ινδία, υπογραμμίζει την αγαστή συνεργασία κρατικής εξουσίας και κεφαλαίου, συγκροτεί μια πειστική εξιστόρηση της διασύνδεσης νεωτερικότητας, καπιταλισμού και παγκοσμιοποίησης. Το γεγονός ότι το κατορθώνει ακολουθώντας τη διαδρομή του βαμβακιού στη διάρκεια τριών αιώνων συνιστά επίτευγμα για το οποίο το βιβλίο απέσπασε πολλά βραβεία στις Ηνωμένες Πολιτείες και βρέθηκε στον κατάλογο με τα δέκα σημαντικότερα βιβλία των «New York Times» για το 2015. Συνομιλήσαμε με τον Σβεν Μπέκερτ στις αρχές της εβδομάδας, λίγη ώρα πριν από την προγραμματισμένη διάλεξή του στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, για τις απαρχές του σύγχρονου κόσμου, τις μεταμορφώσεις του καπιταλισμού και την καινοτομία της εμπορικής δικτύωσης.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
