Θοδωρής Λαϊνάς

Πριν από λίγες ημέρες ομάδα ερευνητών που χρησιμοποιούσε δύο τηλεσκόπια σε αστεροσκοπείο στα Κανάρια Νησιά ανακοίνωσε ότι εντόπισε ένα σπάνιο είδος μελανής οπής στον γαλαξία μας.

Ακρως ενδιαφέροντα δεδομένα για την εξέλιξη του γαλαξία μας προέκυψαν από τα ευρήματα μελέτης που πραγματοποίησε διεθνής ομάδα επιστημόνων. Οι ερευνητές εντόπισαν στοιχεία που δείχνουν το πώς εξελίχθηκε ο Γαλαξίας. Οπως φαίνεται η ανάπτυξη του έγινε από… μέσα προς το έξω.

Μια σημαντική ανακάλυψη έκανε ομάδα ερευνητών στις ΗΠΑ που εντόπισε την παρουσία νερού σε κόκκους κοσμικής σκόνης. Με δεδομένο ότι η κοσμική σκόνη διαθέτει και άλλα… φιλικά στη ζωή υλικά το νέο εύρημα υποδεικνύει ότι η ζωή «κυκλοφορεί» σε όλο το μήκος και πλάτος του Σύμπαντος.

Ενα από τα τελευταία φορτία που έφτασαν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) περιείχε και 800… μυρμήγκια. Οι αστροναύτες του ISS πριν από λίγα 24ωρα πραγματοποίησαν τις απαραίτητες ενέργειες για να ξεκινήσουν τα πειράματα με τα μυρμήγκια που στόχο έχουν να δείξουν αν το περιβάλλον μικροβαρύτητας μεταβάλλει τη συμπεριφορά.

Ενα ακόμη ενδιαφέρον εύρημα από τον Κόκκινο Πλανήτη εντόπισε και μελετά το Curiosity. Ο ρομποτικός εξερευνητής βρήκε ένα παράξενο μορφολογικά πέτρωμα το οποίο έχει αρχίσει να αναλύει με τα ειδικά όργανα που διαθέτει. Οι ειδικοί της NASA δηλώνουν ότι δεν έχουν ξαναδεί κάτι τέτοιο και τα πρώτα δεδομένα που στέλνει το ρομπότ για το πέτρωμα κάνει την έκπληξη τους ακόμη μεγαλύτερη. Εκτός από ενδιαφέρον το πέτρωμα αποκτά και «μυστηριακές» διαστάσεις αφού εμφανίστηκε ξαφνικά σε ένα σημείο που πριν από λίγες μέρες το Opportunity είχε φωτογραφήσει και δεν υπήρχε εκεί.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε στη δημοσιότητα ένα πολύ ενδιαφέρον βίντεο στο οποίο παρουσιάζεται η διαδρομή και το «μονοπάτι» που θα ακολουθήσει το διαστημικό σκάφος Rosetta όταν φτάσει σε αυτόν και προσπαθήσει να τον… ακουμπήσει για να πραγματοποιήσει έρευνες.

Διάφορα κοσμικά φαινόμενα υποχρεώνουν κάποια σώματα (π.χ. άστρα) αλλά και την ίδια την ύλη να κινούνται με ασύλληπτες ταχύτητες.

Τα διαστημόπλοια, οι δορυφόροι, τα τηλεσκόπια και γενικότερα όλα τα αντικείμενα με προορισμό το Διάστημα ξεκινούν από τη Γη «δεμένα» σε πυραύλους που τα οδηγούν στα όρια της ατμόσφαιρας όπου και τα απελευθερώνουν είτε για να τεθούν σε τροχιά είτε για να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα σχέδια και λεπτομέρειες ενός νέου σούπερ-πυραύλου προώθησης. Ενας τέτοιος πύραυλος θα μπορεί να μεταφέρει πολύ μεγάλο φορτίο ανοίγοντας νέους δρόμους στη διαστημική εξερεύνηση.

Εμπνεόμενος από το μέγεθος, την τεχνολογία και τις ανέσεις (για την εποχή του) του Τιτανικού ένας Ισπανός σχεδιαστής οραματίστηκε ένα αντίστοιχων (σύγχρονων) δυνατοτήτων του θρυλικού πλοίου αεροσκάφος. Το σκάφος αυτό θα μπορεί να μεταφέρει 755 επιβάτες και θα είναι ένα τεχνολογικό θαύμα αφού ανάμεσα στα άλλα θα διαθέτει αυτοεπιδιορθώμενα φτερά.

Σημαντικές ανακαλύψεις έκανε ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής επιστήμονες του Ινστιτούτου Εξωγήινης Φυσικής Μαξ Πλανκ στη Γερμανία. Εντόπισαν τρεις ακόμη πλανήτες μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ένας εξ αυτών επειδή κινείται γύρω από ένα άστρο που δεν είναι απλά παρόμοιο με τον Ηλιο αλλά… ολόιδιο με αυτόν.

Μια πραγματικά απρόσμενη ανακάλυψη έκαναν αστρονόμοι που εντόπισαν ένα σπάνιο είδος μελανής οπής στον γαλαξία μας. Πρόκειται για μια αδρανή μαύρη τρύπα που «συνοδεύει» ένα μεγάλο άστρο.

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα φωτογραφία από το Μέγα Νεφέλωμα του Ωρίωνα. Ο αστερισμός του Ωρίωνα διαθέτει πολλά νεφελώματα αλλά το Μέγα Νεφέλωμα, που είναι επίσης γνωστό ως M42, είναι το πιο «δραστήριο» και ενδιαφέρον για τους επιστήμονες. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1350 ετών φωτός από τη Γη και η διάμετρός του εκτιμάται ότι είναι 24 έτη φωτός. Αποτελεί μάλιστα το κοντινότερο στη Γη εργοστάσιο παραγωγής νέων άστρων. Η φωτογραφία που δείχνει το νεφέλωμα σε όλη του την μεγαλοπρέπεια αποτελεί προϊόν επεξεργασίας από εικόνες που έλαβε πρόσφατα από το Μ42 το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer.

Κακά μαντάτα για τον γιγάντιο παγετώνα Pine Island Glacier της Δυτικής Ανταρκτικής αλλά και κατ’ επέκταση για τον πλανήτη. Νέα μελέτη αναφέρει πως ο παγετώνας βρίσκεται σε μια διαδικασία τήξης η οποία δεν μπορεί να σταματήσει. Με απλά λόγια ο παγετώνας θα λιώνει συνεχώς τα επόμενα χρόνια μέχρι να εξαφανισθεί.

Ομάδα ερευνητών στη Βρετανία χαρτογράφησε μια υπόγεια οροσειρά της Ανταρκτικής. Εντοπίστηκε εκεί η ύπαρξη μιας γιγάντιας κοιλάδας που περιλαμβάνει ένα τεράστιο φαράγγι και θεωρείται ότι αποτελεί «κοιτίδα» των μόνιμων πάγων της Δυτικής Ανταρκτικής.

Δόθηκαν στη δημοσιότητα μια σειρά εικόνων του Ηλιου τις οποίες έχει καταγράψει το διαστημικό παρατηρητήριο SOHO που μελετά το μητρικό μας άστρο και τα φαινόμενα του. Δεν πρόκειται για τις συνήθεις εικόνες που βλέπουμε συνήθως από τον Ηλιο αλλά για εικόνες που παραπέμπουν πραγματικά σε έργα τέχνης. Υπέρυθρες κάμερες και άλλα όργανα έχουν καταγράψει διάφορα φαινόμενα στον Ηλιο με ένα τρόπο που ειδικοί μη και δεν έχουν μέχρι σήμερα δει ξανά.

Από τον Αύγουστο του 2012 βρίσκεται στην επιφάνεια του Αρη το Curiosity, το πιο προηγμένο ρομπότ εξερεύνησης που έχει πατήσει το έδαφος του Κόκκινου Πλανήτη. Πριν από λίγες εβδομάδες ένας από τους δορυφόρους που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Αρη και τον μελετούν εντόπισε και φωτογράφισε το Curiosity. Στην εικόνα που έδωσε στη δημοσιότητα η NASA διακρίνεται καθαρά το ρομπότ και τα ίχνη που έχει αφήσει κατά την κίνηση του στην επιφάνεια του Αρη. Το Curiosity φωτογράφησε στις 11 Δεκεμβρίου ο δορυφόρος MRO με την κάμερα υψηλής ανάλυσης HiRISE.

Ακόμη πιο κοντά στο όριο του Διαστήματος έφτασε στην τελευταία δοκιμή το SpaceShipTwo, το σκάφος της Virgin Galactic που σχεδιάστηκε ειδικά για υποτροχιακές πτήσεις αναψυχής. Στην πτήση της περασμένης Παρασκευής το σκάφος δοκίμασε για μια ακόμη φορά τον πυραυλοκινητήρα του και έφτασε σε ύψος 21,6 χιλιομέτρων, λίγο πιο ψηλά σε σχέση με την προηγούμενη δοκιμή τον περασμένο Σεπτέμβριο. Μάλιστα αυτή τη φορά την πτήση κατέγραψε κάμερα που ήταν τοποθετημένη πάνω στο σκάφος.

Τη λεγόμενη «σκοτεινή» πλευρά της Σελήνης παρατήρησε για δύο έτη διεθνής ομάδα ερευνητών. Διαπίστωσε ότι το φως που αντανακλάται από αυτή την περιοχή της Σελήνης προς τη Γη έχει χρώμα... τιρκουάζ. Η ανακάλυψη αναμένεται να βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων, μεγαλύτερης ακρίβειας μετεωρολογικών μοντέλων για τη Γη.

Ανάμεσα στις διάφορες θεωρίες που έχουν δει κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας σχετικά με τον μυστηριώδη θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι ότι ο μεγάλος στρατηλάτης έπεσε θύμα δηλητηρίασης. Πολλοί ειδικοί έχουν προτείνει διάφορες ουσίες που πιθανώς χρησιμοποίησαν οι εχθροί του Αλέξανδρου για τον εξοντώσουν. Ο Νεοζηλανδός τοξικολόγος Λίο Σκεπ, που θεωρείται από τους κορυφαίους του κλάδου, ρίχνει τώρα στο τραπέζι μια νέα θεωρία ή καλύτερα ένα νέο δηλητήριο που δεν είχε αναφερθεί μέχρι σήμερα.

Με αφορμή τα γενέθλια του ΒΗΜΑScience που συμπλήρωσε δέκα χρόνια ζωής στον ελληνικό Τύπο δημοσιεύσαμε ένα μεγάλο αφιέρωμα για όλα τα επιστημονικά επιτεύγματα της δεκαετίας που διανύσαμε.