Θοδωρής Λαϊνάς

Ομάδα ερευνητών του Ινστιτούτου Ερευνας του Ηλιακού Συστήματος Max Planck στη Γερμανία έκαναν μια ιστορική ανακάλυψη. Εντόπισαν και κατέγραψαν ένα ουράνιο τόξο στην Αφροδίτη. Είναι η πρώτη φορά που το εντυπωσιακό ατμοσφαιρικό φαινόμενο εντοπίζεται σε κάποιο πλανήτη εκτός της Γης.

Πολλά έχουν γραφτεί για τον μεγάλο αστεροειδή που σύμφωνα με τη κρατούσα θεωρία έπεσε στη Γη πριν από περίπου 65 εκ. έτη. Η πτώση του αστεροειδή στην αμερικανική ήπειρο προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις που οδήγησαν σε μαζική εξόντωση χλωρίδας και πανίδας στον πλανήτη με κορυφαία βέβαια την εξαφάνιση των δεινοσαύρων. Νέα μελέτη αναφέρει ότι η καταστροφική επίδραση του αστεροειδή δεν περιορίστηκε στη στεριά αλλά επεκτάθηκε και στους ωκεανούς.

Μια νέα λεπτομερή φωτογραφία της Ρέας, του δεύτερου μεγαλύτερου δορυφόρου του Κρόνου, έστειλε το διαστημικό σκάφος Cassini που εξερευνά το σύστημα του Αρχοντα των Δαχτυλιδιών του ηλιακού μας συστήματος.

Η επιστημονική κοινότητα πασχίζει τα τελευταία χρόνια να βρει μια λύση στο πρόβλημα των λεγόμενων «διαστημικών σκουπιδιών» που έχουν περικυκλώσει τη Γη και ο όγκος τους αυξάνεται συνεχώς δημιουργώντας. Το θέμα επανήλθε στη δημοσιότητα με αφορμή την ταινία «Gravity» που σάρωσε πριν λίγες μέρες τα Οσκαρ παρουσιάζοντας το πρόβλημα με εντυπωσιακό ομολογουμένως τρόπο. Στο τραπέζι έχουν πέσει δεκάδες πιθανές αλλά και… απίθανες προτάσεις αντιμετώπισης των διαστημικών σκουπιδιών. Ειδικοί από την Αυστραλία προτείνουν μια νέα μέθοδο και πιο συγκεκριμένα την καταστροφή με τη χρήση επίγειων λέιζερ.

Οι μετεωρίτες με αρειανή προέλευση χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: σεργοτίτες, ναχλίτες και σασινίτες (shergottites, nakhlites, chassignites), ονόματα που προήλθαν από τις τοποθεσίες στις οποίες πρωτοανακαλύφθηκαν (Σεργκάτι-Ινδία, Νάχλα-Αίγυπτος, Σασινύ-Γαλλία). Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Οσλο υποστηρίζουν ότι εντόπισαν το ακριβές σημείο από το οποίο προέρχονται οι σεργοτίτες.

Στο πλαίσιο του διαγωνισμού LunarX Prize της Google για την κατασκευή ενός σκάφους που θα προσεδαφιστεί στη Σελήνη και θα στείλει εικόνες και βίντεο μια νέα εταιρεία, η SpaceLL, παρουσίασε την πρόταση της που είναι ομολογουμένως... ιδιαίτερη. Οι μηχανικοί και τεχνικοί της εταιρείας κατασκεύασαν ένα σκάφος που έχει μέγεθος πλυντηρίου πιάτων και ζυγίζει 140 κιλά.

Ερευνητές, χρησιμοποιώντας επίγεια τηλεσκόπια, εντόπισαν πέρυσι μια ομάδα διαστημικών βράχων, λουσμένων στο ηλιακό φως, να κινούνται «παρέα» στη μεγάλη ζώνη αστεροειδών που βρίσκεται ανάμεσα στον Αρη και τον Δία. Η περιέργειά τους αυξήθηκε και έτσι έσπευσαν να στρέψουν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble προς το σημείο όπου κινούνταν οι βράχοι. Το Hubble παρατήρησε και φωτογράφησε αυτή την... παρέα μέσα στους μήνες που ακολούθησαν. Οι ερευνητές, αναλύοντας τα δεδομένα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτό που παρακολούθησαν ήταν η διάλυση ενός μεγάλου αστεροειδή. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται παρατήρηση του φαινομένου ενώ αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη.

Η ταχύτητα περιστροφής μιας μελανής οπής έχει καταγραφεί και στο παρελθόν. Τώρα έχουμε μια νέα τέτοια καταγραφή που αφορά μια πιο μακρινή μελανή οπή αλλά είναι και η πιο ακριβής που έχει γίνει μέχρι σήμερα. Αστρονόμοι στις ΗΠΑ μέτρησαν την ταχύτητα περιστροφής μιας μελανής οπής που βρίσκεται σε απόσταση 6 δισ. ετών φωτός από εμάς.

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφίες από την εκτόξευση ενός ερευνητικού πυραύλου. Ο πύραυλος GREECE εκτοξεύτηκε την περασμένη Κυριακή σε μια περιοχή της Αλάσκας και έφερε πάνω του όργανα καταγραφής δεδομένων για το Βόρειο Σέλας. Τα φορτισμένα σωματίδια που προέρχονται από τον Ηλιο στροβιλίζονται δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό θέαμα. Οι ειδικοί θέλουν να αποκρυπτογραφήσουν τον μηχανισμό αυτών των στροβίλων. Το όνομα του πυραύλου δεν έχει φυσικά σχέση με τη χώρα μας αλλά είναι τα αρχικά Ground-to-Rocket Electrodynamics – Electron Correlative Experiment.

Το 2003 ένας ερασιτέχνης κυνηγός απολιθωμάτων εντόπισε σε μια απόκρημνη περιοχή 70 χλμ έξω από τη Λισσαβόνα απολιθωμένα έμβρυα δεινοσαύρων. Επιστήμονες που τα μελέτησαν καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα απολιθώματα ανήκουν σε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα είδος που ήταν ο μεγαλύτερος σαρκοφάγος δεινόσαυρος της ευρωπαϊκής ηπείρου.

Ρομπότ υψηλού IQ, «αποθήκευση» του εγκεφάλου μας, περιβόλια σε ουρανοξύστες, προσδόκιμο ζωής στα 150 έτη είναι ορισμένα από όσα θα βιώνουμε το 2030 σύμφωνα με τους... προφήτες της τεχνολογίας και επιστήμης. Θα επιβεβαιωθούν άραγε;

Πριν από λίγες μέρες η NASA ανακοίνωσε την ανακάλυψη 715 πλανητών ανάμεσα στους οποίους και τέσσερις που βρίσκονται στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη. Διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακοίνωσε χθες την ανακάλυψη άλλων 8 πλανητών τρεις εκ των οποίων ανήκουν στην κατηγορία των Υπερ-Γαιών (έχουν μέγεθος λίγο μεγαλύτερο από αυτό της Γης) και βρίσκονται στην κατοικήσιμη ζώνη. Σε απόσταση τέτοια δηλαδή από το μητρικό τους άστρο ώστε να είναι εφικτή η δημιουργία συνθηκών ευνοϊκών για την ανάπτυξη ζωής.

Μια ολίγον παράξενη αλλά σίγουρα ενδιαφέρουσα μελέτη έκαναν φοιτητές του Πανεπιστημίου του Λέστερ στη Βρετανία. Οι φοιτητές μελέτησαν τις συνθήκες που επικρατούν στον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, τον Τιτάνα, και έκαναν μια εκτίμηση για το πώς θα κινούταν εκεί ο γρηγορότερος άνθρωπος στη Γη, ο Γιουσέιν Μπόλτ. Συνήθως όταν αναφερόμαστε στον Τζαμαικανό σπρίντερ τον χαρακτηρίζουμε «ιπτάμενο». Σύμφωνα με τους φοιτητές στον Τιτάνα αυτός ο χαρακτηρισμός θα ήταν απόλυτα... πραγματικός!

Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει από το Κογκρέσο να εγκριθεί ένα ποσό της τάξης των 17.5 δισ. δολαρίων για τη χρηματοδότηση της NASA από την 1η Οκτωβρίου του 2014 ως τον Οκτώβριο του 2015. Ανάμεσα στα προγράμματα τη χρηματοδότηση των οποίων εγκρίνει ο Μπαράκ Ομπάμα είναι η κατασκευή καινούργιων διαστημικών οχημάτων μεταφοράς προσωπικού στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και μια αποστολή εξερεύνησης της Ευρώπης, του μεγάλου δορυφόρου του Δία που πιστεύεται ότι κάτω από την παγωμένη του επιφάνεια υπάρχει ένας ωκεανός που πιθανώς φιλοξενεί κάποιες μορφές ζωής.

Ενα υψηλής ευαισθησίας μαγνητικό υλικό ανέπτυξαν ερευνητές στις ΗΠΑ. Το υλικό αυτό είναι πιθανό να φέρει επανάσταση στον τομέα της αποθήκευσης δεδομένων (σε σκληρούς δίσκους υπολογιστών) αλλά και στα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.

Πριν από περίπου δέκα χρόνια ο ρομποτικός εξερευνητής Opportunity εντόπισε στον κρατήρα Endeavour του Αρη ένα πλήθος μικρών σφαιριδίων η παρουσία και… φύση των οποίων καλύπτεται από μυστήριο. Η όψη και το χρώμα αυτών των σφαιριδίων παραπέμπουν σε… μύρτιλλα και έτσι ονομάστηκαν «τα μύρτιλλα του Αρη». Νέα μελέτη ίσως λύνει το μυστήριο.

Ομάδα Ρώσων και Γάλλων ερευνητών ανέλυσαν δείγματα υπεδάφους της Σιβηρίας και σε ένα από αυτά εντόπισαν ένα γιγάντιο ιό τον οποίο «ξεπάγωσαν» και επανέφεραν στη ζωή. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο σε μέγεθος ιό που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα στη Γη και όπως διαπιστώθηκε διατηρεί την ικανότητα του να επιτίθεται σε άλλους οργανισμούς. Οπως φαίνεται αυτός ο ιός επιτίθεται μόνο σε αμοιβάδες αλλά οι ειδικοί φοβούνται ότι υπάρχουν και άλλοι «κατεψυγμένοι» ιοί οι οποίοι λόγω των κλιματικών αλλαγών και του λιώσιμου των πάγων είναι πιθανό να… αναστηθούν και να απειλήσουν τη χλωρίδα και την πανίδα ή ακόμη και τον άνθρωπο.

Τη μαζικότερη ανακάλυψη πλανητών στην ιστορία της διαστημικής εξερεύνησης ανακοίνωσαν επιτελείς της NASA. Από τα ευρήματα του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler, του «κυνηγού πλανητών» που βρίσκεται σήμερα σε αδράνεια, οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν την ύπαρξη 715 νέων πλανητών εκτοξεύοντας τον αριθμό των πλανητών που έχουμε εντοπίσει στον γαλαξία μας σε περίπου 1.700. Τέσσερις από τους νέους πλανήτες βρίσκονται στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη» του πλανητικού συστήματος στο οποίο ανήκουν. Είναι δηλαδή πιθανό να διαθέτουν συνθήκες ευνοϊκές για την ανάπτυξη και εξέλιξη της ζωής.

Πριν από τρία χρόνια, οι εργασίες επέκτασης του Παναμερικανικού Αυτοκινητοδρόμου σε περιοχή της ερήμου Ατακάμα στη Χιλή αποκάλυψε ένα μεγάλο νεκροταφείο… φαλαινών. Στην περιοχή έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα απολιθώματα από 40 φάλαινες καθώς και απολιθώματα από άλλα θαλάσσια θηλαστικά. Την έρευνα της περιοχής, που έχει ονομαστεί Cerro Ballena («λόφος της φάλαινας»), και τη μελέτη των ευρημάτων έχουν αναλάβει επιστήμονες του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν. Οι ερευνητές δημοσιεύουν άρθρο στο οποίο δίνουν ορισμένες απαντήσεις για τα μυστήρια που κρύβει το νεκροταφείο.

Ο Βιάτσεσλαβ Ιβάνοφ, ένας Ρώσος δημιουργός βίντεο κατάφερε να καταγράψει με λεπτομέρεια τη δημιουργία ενός κρυστάλλου πάγου. Ο Ιβάνοφ κατέγραψε τον σχηματισμό της εξαγωνικής νιφάδας μέσα από μικροσκόπιο και το αποτέλεσμα είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι καμία νιφάδα χιονιού δεν είναι πανομοιότυπη με κάποια άλλη, όλες έχουν μοναδικό σχήμα. Για να δει κάποιος όμως τη διαδικασία σχηματισμού τους απαιτείται η χρήση μικροσκοπίου. Ο Ιβάνοφ κατέγραψε αυτή τη διεργασία σε ένα βίντεο που δείχνει με εκπληκτική λεπτομέρεια το φαινόμενο.