Θοδωρής Λαϊνάς

Μια νέα μελέτη ανατρέπει τα δεδομένα για την παρουσία της σκοτεινής ύλης στον γαλαξία μας. Η μελέτη αυτή δίνει λύση σε ένα διαχρονικό κοσμικό γρίφο που απασχολεί τους επιστήμονες σχετικά με τον αριθμό των γειτονικών μας γαλαξιών.

Ο σούπερ τυφώνας Βόνγκφονγκ χτυπά σφοδρά τα τελευταία 24ωρα την Ιαπωνία. Οι αστροναύτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού κατέγραψαν εικόνες του τυφώνα που είναι σύμφωνα με τους ειδικούς ο ισχυρότερος που έκανε την εμφάνιση του το 2014 στον πλανήτη. Την πιο εντυπωσιακή εικόνα κατέγραψε ο ο αμερικανός αστροναύτης Ριντ Γουάιζμαν και δείχνει τον σούπερ τυφώνα σε όλο του το μεγαλείο. «Εχουμε δει πολλούς τυφώνες από εδώ πάνω αλλά κανένα σαν αυτόν» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γουάιζμαν.

Περισσότεροι από 1460 επιστήμονες από διαφόρους τομείς συμμετείχαν σε μια έρευνα που πραγματοποίησαν από κοινού το Πανεπιστήμιο Elon στη Βόρεια Καρολίνα και το Κέντρου Ερευνας Pew. Η έρευνα είχε ως αντικείμενο τις τεχνολογικές καινοτομίες που θα αποτελούν μέρος της καθημερινότητας του ανθρώπου το 2025. Οι ειδικοί έκαναν μια σειρά από ενδιαφέρουσες προβλέψεις για το πώς θα είναι ο σύγχρονος κόσμος σε δέκα χρόνια από σήμερα.

Γενετικές αναλύσεις - κυρίως εκείνες που αφορούν μιτοχονδριακό DNA - έχουν δείξει ότι οι σημερινοί ανθρώπινοι πληθυσμοί έχουν έναν κοινό πρόγονο, μια γυναίκα που ονομάστηκε «Εύα» και ζούσε σε κάποια περιοχή της νότιας Αφρικής πριν από 100-200 χιλιάδες έτη. Τώρα η ανάλυση του DNA του σκελετού ενός ανθρώπου που ζούσε πριν από περίπου δύο χιλιάδες έτη αποκάλυψε, σύμφωνα με τους επιστήμονες, τον κοντινότερο γνωστό σε εμάς συγγενή της Εύας. Η ανακάλυψη προσφέρει νέα σημαντικά δεδομένα στην προσπάθεια των επιστημόνων να καταγράψουν την εξελικτική διαδρομή του ανθρώπου.

Ο WASP-43b Εντοπίστηκε το 2011 και είναι ένας πλανήτης με μέγεθος παρόμοιο με αυτό του Δία αλλά διπλάσια πυκνότητα που βρίσκεται σε απόσταση 260 ετών φωτός από τη Γη. Ομάδα αστρονόμων παρατήρησε και μελέτησε εκ νέου τον πλανήτη καταφέρνοντας να διαπιστώσουν τις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούν σε αυτόν. Στον WASP-43b η θερμοκρασία στη διάρκεια της ημέρας αγγίζει τους 1,650 βαθμούς Κελσίου ενώ το βράδυ μειώνεται πέριξ των 550 βαθμών Κελσίου. Στον WASP-43b δημιουργούνται άνεμοι η ταχύτητα των οποίων ξεπερνάει τα 1,200 χλμ/ώρα

Ονομάζεται P13 και είναι μια μελανή οπή που βρίσκεται σε απόσταση περίπου δώδεκα εκ. ετών φωτός από τη Γη στον γαλαξία NGC7793. Γνωρίζαμε την ύπαρξη αυτής της μελανής οπής όμως ερευνητές του Διεθνούς Κέντρου Ερευνας Ραδιοαστρονομίας (ICRAR) την παρατήρησαν εκ νέου και διαπίστωσαν ότι βρίσκεται σε μια φάση κοσμικής… υπερφαγίας αφού καταναλώνει την ύλη που βρίσκεται κοντά της δέκα φορές ταχύτερα από όσο εκτιμούσαν μέχρι σήμερα οι ειδικοί. Οι ερευνητές για να καταδείξουν την «κατανάλωση» που κάνει η P13 ανακοίνωσαν ότι κάθε λεπτό καταπίνει ποσότητα ύλης ίση με 100 δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων… χοτ ντογκ! H ανακάλυψη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature» προσφέρει στους επιστήμονες νέα δεδομένα για την λειτουργία των μελανών οπών.

Μια εντυπωσιακή ανακάλυψη έκανε ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Ματέο Μπατσέτι του Αστεροσκοπείου του Κάλιαρι στην Σαρδηνία. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Nustar και εντόπισαν ένα υπέρλαμπρο άστρο νετρονίου. Το άστρο αυτό βρίσκεται στον γειτονικό γαλαξία Μ82, γνωστό και ως «γαλαξίας πούρο», που βρίσκεται σε απόσταση 12 εκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς. Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτό το άστρο νετρονίου έχει φωτεινότητα παρόμοια με εκείνη δέκα εκατομμυρίων άστρων σαν τον Ηλιο και είναι το λαμπρότερο άστρο νετρονίου που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα στο Σύμπαν. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Τα ρομποτικά (ή αυτόνομα) αεροσκάφη - ευρύτερα γνωστά με τον όρο «drones»

Μια νέα και μη αναμενόμενη μέθοδος θα χρησιμοποιηθεί στη Βρετανία για να διασωθούν δέντρα που αντιμετωπίζουν σοβαρές ασθένειες. Στα άρρωστα δέντρα θα χορηγηθούν ενέσεις… σκόρδου!

Μια μέθοδο που έχουμε δει σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας εξετάζει η NASA για να τη χρησιμοποιήσει σε μια επανδρωμένη πτήση στον Αρη. Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία χρηματοδοτεί μια μελέτη για την επίδραση της λεγόμενης «θεραπευτικής νάρκωσης» στον ανθρώπινο οργανισμό. Η θεραπευτική νάρκωση είναι ένας τύπος βαθέος ύπνου και θεωρείται μια μορφή χειμερίας νάρκης. Η NASA θέλει να μάθει αν η μέθοδος είναι πρακτικά εφαρμόσιμη και ασφαλής για ένα εγχείρημα όπως αυτό μιας μακρινής επανδρωμένης αποστολής.

Το επόμενο βήμα στον τομέα των βιντεογκέιμ έκανε η Microsoft παρουσιάζοντας ένα νέο σύστημα που μετατρέπει ένα σαλόνι (ή οποιοδήποτε δωμάτιο) σε ένα holodeck, την εντυπωσιακή αίθουσα που υπήρχε στον κόσμο του Star Trek μέσα στην οποία κάποιος έμπαινε και αλληλεπιδρούσε εικονικά με ολογράμματα. Το RoomAlive, όπως ονομάζεται το νέο σύστημα, μετατρέπει το δωμάτιο στο οποίο είναι εγκατεστημένο στο περιβάλλον ενός videogame.

Ερευνητές στις ΗΠΑ ανακάλυψαν νέα ενδιαφέροντα ευρήματα για το Valles Marineris το εντυπωσιακό φαράγγι του Αρη που είναι και το μεγαλύτερο του ηλιακού μας συστήματος.

Ο φωτογράφος Ράγκναρ Σίγκουρτσον και ο σκηνοθέτης Ερικ Τσενγκ που ειδικεύεται στη καταγραφή εικόνων από αέρος πραγματοποίησαν μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και ομολογουμένως άκρως εντυπωσιακή συνεργασία. Εστειλαν ένα αυτόνομο ρομποτικό όχημα DJI Phantom 2 μέσα σε ένα ενεργό ηφαίστειο της Ισλανδίας. Το drone ήταν εφοδιασμένο με μια κάμερα GoPro Hero3 action camera και πέταξε μέσα στο ηφαίστειο Bardarbunga το οποίο από τον Αυγουστο άρχισε να βρυχάται και στα μέσα Σεπτεμβρίου βρισκόταν πλέον σε πλήρη διέγερση.

Μια εντυπωσιακή εικόνα της Ευρώπης, της Βορείου Αφρικής και των περιοχών της Ανατολικής Μεσογείου όπως αυτές φαίνονται τη νύκτα από το Διάστημα έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Την εικόνα έχει καταγράψει ο δορυφόρος Suomi με έναν αισθητήρα υπέρυθρων εξαιρετικά υψηλής ανάλυσης.

Επιβλητική, άγρια, καυτή αλλά και για πολλούς γοητευτική, η έρημος

Ομάδα Βρετανών, Βέλγων και Ελβετών αστρονόμων ανακάλυψε άλλους δύο εξωπλανήτες. Πρόκειται για δύο γίγαντες αερίου παρόμοιους με τον Δία. Η νέα ανακάλυψη ανεβάζει και άλλο τον αριθμό των πλανητών που έχουν ανακαλυφθεί μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Εχουν εντοπιστεί περίπου 1800 εξωπλανήτες. Οι δύο νέοι πλανήτες έλαβαν την ονομασία WASP-94B και WASP-94A και ανήκουν στην κατηγορία των «καυτών Διών». Πρόκειται για γίγαντες αερίου που κινούνται σε πολύ κοντινή απόσταση από τα μητρικά τους άστρα. Οι δύο νέοι καυτοί Δίες ξεχωρίζουν από τους υπολοίπους γιατί είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται ένα δυαδικό σύστημα όπου και τα δύο άστρα του συστήματος να φιλοξενούν από ένα καυτό Δία.

Ανακαλύφθηκε στην Κίνα από ομάδα Ευρωπαίων και Κινέζων γεωλόγων το 1989 και μόλις τώρα με τη χρήση υπερσύγχρονων οργάνων (ραντάρ λέιζερ κ.α) διαπιστώθηκε πόσο μεγάλο είναι. Οπως δείχνουν τα νέα δεδομένα πρόκειται για το μεγαλύτερο σπήλαιο στον πλανήτη. Το σπήλαιο που έχει ονομαστεί Miao Room είναι σύμφωνα με τη νέα μέτρηση τόσο μεγάλο που (θεωρητικώς) θα μπορούσε να πετάξει μέσα σε αυτό ένα αεροσκάφος Boeing 747! Το σπήλαιο έχει μέγεθος περίπου 11 εκ. κυβικών μέτρων. Το σπήλαιο βρίσκεται σε βάθος περίπου 100 μέτρων κάτω από το έδαφος και τη νέα μέτρηση πραγματοποίησε ομάδα ερευνητών με επικεφαλής ειδικούς του Πανεπιστημίου του Λάνκαστερ.

Ενα από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα είναι οι λεγόμενες ηλιακές εκλάμψεις, εκρήξεις που λαμβάνουν χώρα στο εσωτερικό του Ηλιου με αποτέλεσμα να εκτοξεύονται στο Διάστημα γιγάντιες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων. Οταν τα σωματίδια αυτά φτάνουν στη Γη δημιουργούν φαινόμενα όπως το σέλας ενώ παράλληλα προκαλούν προβλήματα στα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα και τα δίκτυα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Επιστήμονες της NASA ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν και κατέγραψαν μια τέτοια έκλαμψη σε ένα γειτονικό άστρο και πιο συγκεκριμένα σε ένα από τα άστρα του δυαδικού συστήματος DG Canum Venaticorum που βρίσκεται σε απόσταση 60 ετών φωτός από εμάς. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της NASA που την εντόπισαν η mega-έκλαμψη είχε ισχύ δέκα χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από εκείνη της ισχυρότερης έκλαμψης που έχει καταγραφεί ποτέ στον Ηλιο! Η μέγιστη θερμοκρασία της mega-έκλαμψης έφθασε τους 200 εκ. βαθμούς Κελσίου θερμοκρασία 12 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που επικρατεί στο κέντρο του Ηλιου. Το γεγονός που κάνει ακόμη πιο εντυπωσιακή την ανακάλυψη είναι ότι τα δύο άστρα του συστήματος είναι δύο ερυθροί νάνοι με μάζα 60% μικρότερη από εκείνη του Ηλιου το καθένα εξ αυτών.

Εχει διαπιστωθεί ότι η αυτοκαταστροφή των άστρων μέσα σε τρομερές εκρήξεις διοχετεύει στο Διάστημα «υλικά» με τα οποία δημιουργούνται εκ νέου κοσμικές δομές και αντικείμενα που ανανεώνουν και εξελίσσουν το Σύμπαν. Μια νέα μελέτη ρίχνει φως στην καταστροφή των πρώτων άστρων του Σύμπαντος τα οποία όπως αναφέρουν οι ερευνητές «έσπειραν» τα χημικά στοιχεία που ήταν απαραίτητα για να αρχίσει να αναπτύσσεται ο Κόσμος που βρισκόταν ακόμη σε εμβρυϊκή κατάσταση.

Στην ταινία «Elysium» η Τζόντι Φόστερ διοικεί μια υπέροχη πόλη η οποία... κινείται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Ενας επιστήμονας της NASA υποστηρίζει ότι η δημιουργία γιγάντιων διαστημικών συγκροτημάτων που θα προσομοιώνουν τις συνθήκες ζωής των αστικών περιοχών του πλανήτη είναι εφικτή.