Με ακόμα μεγαλύτερη πίεση και ουσιαστικά με διατύπωση απαίτησης προς την Δανία και την ΕΕ, απάντησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στις αντιδράσεις που προκάλεσε η τοποθέτηση από πλευράς του ειδικού απεσταλμένου για τη Γροιλανδία. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο, οι ΗΠΑ «έχουν ανάγκη» την Γροιλανδία, η οποία ανήκει στην Δανία και έχει καθεστώς σχετικής αυτονομίας, για να θωρακίσουν την ασφάλεια τους απέναντι στην Κίνα και τη Ρωσία.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε από το Παλμ Μπιτς της Φλόριντα ο πρόεδρος των ΗΠΑ, έχοντας δίπλα του τον υπουργό Πολέμου Πιτ Χέγκσεθ, απαντώντας στις αντιδράσεις της Δανίας και της ευρωπαϊκής πλευράς: «Έχουμε ανάγκη τη Γροιλανδία για την εθνική ασφάλειά μας». Όπως πρόσθεσε: «Αν δούμε τις ακτές της Γροιλανδίας, υπάρχουν παντού ρωσικά και κινεζικά πλοία. Την έχουμε ανάγκη για την εθνική ασφάλειά μας». Μάλιστα δίνοντας έναν δραματικό τόνο στην απαίτηση του και κάνοντας μια προσπάθεια να επηρεάσει τις ισορροπίες μεταξύ της Γροιλανδίας και της Δανίας συμπλήρωσε πως: «Οι Γροιλανδοί δεν προστατεύονται στρατιωτικά από την Κοπεγχάγη».
Πυρ ομαδόν κατά Τραμπ και Λάντρι
Οι δηλώσεις αυτές, δίπλα στον Χέγκσεθ, έρχονται ως απάντηση στις αντιδράσεις της Δανίας και της ΕΕ στην τοποθέτηση του ου κυβερνήτη της Λουιζιάνας, του Ρεπουμπλικανού Τζεφ Λάντρι, στη θέση του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ στη Γροιλανδία.
Ο διορισμός αυτός προκάλεσε τη ζωηρή αντίδραση της Κοπεγχάγης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία εξέφρασε χθες, Δευτέρα, την «πλήρη αλληλεγγύη της με τη Δανία».
Ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας Γενς-Φρέντερικ Νίλσεν και η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν υπενθύμισαν σε δήλωσή τους ότι «τα εθνικά σύνορα και η κυριαρχία των κρατών βασίζονται στο διεθνές δίκαιο».
«Δεν μπορεί κάποιος να προσαρτήσει μια άλλη χώρα. Ούτε καν επικαλούμενος τη διεθνή ασφάλεια», υπογράμμισαν οι δύο ηγέτες, προσθέτοντας ότι περιμένουν «το σεβασμό της κοινής εδαφικής ακεραιότητάς μας».
Η Κοπεγχάγη κάλεσε τον Αμερικανό πρεσβευτή. «Χαράξαμε πολύ ξεκάθαρα μια κόκκινη γραμμή», δήλωσε ο δανός υπουργός Εξωτερικών Λαρς Λόκε Ράσμουσεν.
«Όσο έχουμε στη Δανία ένα βασίλειο που αποτελείται από τη Δανία, τα νησιά Φερόες και τη Γροιλανδία, δεν μπορούμε να δεχθούμε ορισμένοι να υπονομεύουν την κυριαρχία μας», προειδοποίησε μιλώντας στο δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο DR.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα υπενθύμισαν από την πλευρά τους μέσω του X ότι «η εδαφική ακεραιότητα και η κυριαρχία είναι θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου».
Γιατί ο Τραμπ θέλει πραγματικά την Γροιλανδία
Το ενδιαφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Γροιλανδία βασίζεται σε σκληρούς γεωπολιτικούς υπολογισμούς. Η στρατηγική της θέση ανάμεσα στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη την καθιστά κομβικό σημείο για την ασφάλεια της Αρκτικής και του Βόρειου Ατλαντικού.
Εκεί βρίσκεται η διαστημική βάση Pituffik, κρίσιμη για τα αμερικανικά συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για πιθανούς εισερχόμενους πυραύλους, αλλά και για τις πιθανές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Αρκτική. Καθώς η κλιματική αλλαγή επιταχύνει το λιώσιμο των πάγων, η σημασία της Γροιλανδίας αυξάνεται, αφού ανοίγονται νέες θαλάσσιες οδοί, με ότι αυτό συνεπάγεται για τον ανταγωνισμό σχετικά με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της περιοχής και κατ’ επέκταση και την ισορροπία δυνάμεων όσον αφορά στην στρατιωτική ισχύ τοπικά.
Ο έλεγχος της Γροιλανδίας προσφέρει -όχι μόνο για τις ΗΠΑ, αλλά και για την Δανία και την ΕΕ- μακροπρόθεσμο οικονομικό και στρατηγικό πλεονέκτημα, αφού εκτός των άλλων διαθέτει και σημαντικά αποθέματα σπάνιων γαιών και άλλων κρίσιμων ορυκτών απαραίτητων για την τεχνολογία αιχμής, την πράσινη ενέργεια και τα σύγχρονα οπλικά συστήματα — τομείς στους οποίους σήμερα κυριαρχεί η Κίνα. Η ενίσχυση της αμερικανικής επιρροής θα μπορούσε να περιορίσει σημαντικά την εξάρτηση των ΗΠΑ από τις κινεζικές σπάνιες γαίες, δημιουργώντας έτσι μια νέα ισορροπία ως προς την εμπορική κόντρα μεταξύ των δύο δυνάμεων, την οποία το Πεκίνο έφερε στα μέτρα του «παίζοντας το χαρτί» των σπάνιων γαιών.
Παρότι στο παρελθόν έχει συζητηθεί ακόμη και η αγορά της Γροιλανδίας (αίτημα που έχει απορριφθεί ξεκάθαρα από όλες τις άλλες πλευρές), οι ΗΠΑ δεν χρειάζονται την κυριότητά της για να επιτύχουν τους στόχους τους. Εκείνο που επιδιώκουν -και στο οποίο η Δανία έχει δηλώσει ότι είναι ανοιχτή- είναι η διαρκής στρατιωτική πρόσβαση, αλλά και η εκμετάλλευση της περιοχής.
