Στα 34 χρόνια  ορθόδοξης μαρτυρίας και ποιμαντικής διακονίας του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου  στην Αλβανία, έχουν συμβεί θαυμαστά πράγματα, που δηλώνουν όχι μόνο τις διανοητικές του ικανότητες, τη θεολογική του μόρφωση, την εκκλησιαστική και διοικητική του εμπειρία, αλλά και την παρουσία της θείας χάρης. Ένα από αυτά, ο διαθρησκειακός διάλογος,  προκύπτει και από τις ιδιαιτερότητες της αλβανικής κοινωνίας, ειδικότερα, η ίδρυση και η λειτουργία του Διαθρησκειακού Συμβουλίου της Αλβανίας, όπου η παρουσία, ο ρόλος και το όραμα του Αρχιεπισκόπου Αναστάσιο είναι θεμελιώδη.

Το Διαθρησκειακό Συμβούλιο της Αλβανίας ιδρύθηκε το 2007 με έμπνευση του Αρχιεπισκόπου, ο οποίος, ως Προκαθήμενος της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας ήταν συνιδρυτής μαζί με τον Selim Muça, τον επικεφαλής της Μουσουλμανικής Κοινότητας της Αλβανίας, τον Επίσκοπο Rrok Mirdita, Πρόεδρο της Συνέλευσης των Ρωμαιοκαθολικών Επισκόπων της Αλβανίας και τον Χάτζι Ντέντε Μπάμπα Reshat Bardhi, επικεφαλής του Παγκοσμίου Κέντρου των  Μπεκτασί. Αργότερα, στο Διαθρησκειακό Συμβούλιο προσχώρησε και η Ευαγγελική Αδελφότητα της Αλβανίας. Η ίδρυση του Διαθρησκειακού Συμβουλίου στην Αλβανία ήταν η θεσμοθέτηση μιας καλής παράδοσης θρησκευτικής συνύπαρξης στην αλβανική κοινωνία, κυρίως όμως μία ουσιαστική προσπάθεια  για την αναζωογόνηση και περαιτέρω αναδιάρθρωσή της.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος κατά την ίδρυση αυτού του Συμβουλίου δήλωσε τα εξής: «Όλοι, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, πρέπει να εργαστούν για τη συνύπαρξη, διότι συντελεί στην κοινωνική πρόοδο. Η συγχώρεση και η συμφιλίωση δεν μπορούν να είναι προϊόντα πολιτικού παράγοντα, γιατί ο ρόλος των θρησκευτικών κοινοτήτων είναι αναντικατάστατος». Έτσι τόνισε την επικαιρότητα της απόλυτης ανάγκης για διαθρησκειακό διάλογο στη μεταβατική κοινωνία της Αλβανίας.

Η παρουσία αυτού του Συμβουλίου ενισχύει τη φωνή της θρησκευτικής πίστης απέναντι στον ριζωμένο αθεϊσμό, από τις πιέσεις δεκαετιών και εξακολουθεί να ενθαρρύνεται από πολιτικούς παράγοντες. Ο φωτισμένος Ιέράρχης μας γνώριζε καλά από τη μελέτη και τη διδασκαλία στο Πανεπιστήμιο την Ιστορία των Θρησκειών, τη λειτουργία τους και τις σχέσεις τους με τα πολιτικά συστήματα. Ως Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας από τις πρώτες ημέρες είχε βιώσει τις επιθέσεις  των αλληλοσυνδεόμενων πολιτικών και εθνικιστικών παραγόντων εναντίον του, οι οποίες κατά βάση στόχευαν την Ορθόδοξη Εκκλησία. Σε αυτές τις επικίνδυνες ενέργειες των οργανωμένων φανατικών ομάδων δεν είχε εκδηλωθεί  ισχυρή αντίδραση  εκ μέρους των άλλων  θρησκευτικών κοινοτήτων.

Η διαχρονική πολύτιμη εμπειρία του στους διαθρησκειακούς διαλόγου, έχουν καταστήσει τη συμμετοχή του και την εκ περιτροπής ηγεσία του στο Διαθρησκειακό Συμβούλιο μια αδιαμφισβήτητη και επιδραστική προσωπικότητα  και ένα σοφό σύμβουλο για τις απρόβλεπτες καταστάσεις που ανακύπτουν στον κόσμο και, πολύ περισσότερο, στην αλβανική κοινωνία. Αυτός ακριβώς ο εμπνευσμένος  ηγετικός του ρόλος έδωσε τη δυνατότητα στο Διαθρησκειακό Συμβούλιο να είναι παρόν στα ζητήματα της κοινωνίας και, επιπλέον, να ενισχύει τη φωνή του απέναντι στις προκλήσεις που δημιουργούν οι ανεξέλεγκτες μεταβολές της αλβανικής κοινωνίας.

Η πολυτάλαντη προσωπικότητά του και η  γνώση της αλβανικής και της παγκόσμιας πραγματικότητας τον έχουν καθιερώσει ως την κεντρική μορφή του Συμβουλίου, τα μέλη του οποίου  συχνά ερωτούν: «Ποια είναι η γνώμη της Μακαριωτάτου του για αυτό το πρόβλημα ή αυτή την κατάσταση ή αυτό το γεγονός;». Στις δηλώσεις του Διαθρησκειακού Συμβουλίου αποτυπώνονται οι απόψεις, το πνεύμα και η εξαιρετική εμπειρία του.

Η δημιουργική του παρουσία επιβεβαιώνεται και από τη διεύρυνση της δομής και των δραστηριοτήτων του Συμβουλίου. Στην αρχή υπήρχαν μόνον συναντήσεις των θρησκευτικών ηγετών, σήμερα λειτουργούν δύο τμήματα: των Γυναικών και Νέων.

Από τους λόγους και τις θέσεις του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου καθώς και από τη δραστηριότητα της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας τα τελευταία 33 χρόνια, εύκολα γίνεται κατανοητή η συνεισφορά του και στη λειτουργία του Διαθρησκειακού Συμβουλίου της Αλβανίας. Η πίστη στη μεταμορφωτική δύναμη της γυναίκας και στο καινοτόμο δυναμισμό των νέων, που προάγεται από το Συμβούλιο, μεταφέρει την πεποίθηση ότι η ανθρώπινη κοινωνία, αν θέλει να αναπτυχθεί, πρέπει να έχει πίστη στις συνιστώσες δυνάμεις της.

Το Συμβούλιο Διαθρησκειακής Συνεργασίας της Αλβανίας έχει γίνει προωθητής του διαθρησκειακού διαλόγου στην Αλβανία μεταξύ των θεολογικών σχολών των θρησκευτικών κοινοτήτων. Η Θεολογική Ακαδημία «Η Ανάσταση του Χριστού»  και το Τμήμα Θεολογίας και Πολιτισμού του Πανεπιστημιακού Κολεγίου ΛΟΓΟΣ, που ιδρύθηκαν από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, συμμετέχουν ενεργά σε αυτές τις δραστηριότητες.  Μεταφέρουν το πνεύμα της ορθόδοξης παράδοσης, την Αλήθεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας και την επιθυμία του Αρχιεπισκόπου για μια Θεολογία και μια τοπική Εκκλησία εν διαλόγω.

Με αυτόν τον τρόπο, η Ορθόδοξη Εκκλησία με διάφορους τρόπους, περιλαμβανομένου του διαλόγου και της κοινής φωνής των θρησκευτικών κοινοτήτων, μεταφέρει στην αλβανική κοινωνία την αλήθεια της. Είναι επίτευγμα να διατηρείς την παράδοση του διαλόγου και της θρησκευτικής συνύπαρξης, αλλά είναι πραγματικό επίτευγμα να την αναπτύσσεις κάτω από νέες συνθήκες και δυναμικές. Η Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας με τη φωτισμένη καθοδήγηση του διαπρεπούς Προκαθημένου της  αυτό διαρκώς επιτελεί με αφοσίωση και ακεραιότητα.

Ο κύριος Θωμάς Τσομένης MSc, είναι υποψήγιος Δρ Θεολογίας και Λέκτορας Πανεπιστημιακού Κολλεγίου «ΛΟΓΟΣ» της Εκκλησίας της Αλβανίας.