Η Μόσχα μεταφέρει βιαίως Ουκρανούς αμάχους στη Ρωσία και στα κατεχόμενα από την ίδια ουκρανικά εδάφη κάτι που συνιστά έγκλημα πολέμου και «πιθανά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», καταγγέλλει το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch). Στην ανάλυση 71 σελίδων που δημοσιεύτηκε προ ολίγου με τίτλο «Δεν είχαμε επιλογή’». «Φιλτράρισμα» και το έγκλημα πολέμου της βίαιης μεταφοράς Ουκρανών αμάχων στη Ρωσία» περιγράφεται λεπτομερώς η εν λόγω πρακτική των ρωσικών αρχών η οποία χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων «τιμωρητική και καταχρηστική».
Ειδικότερα, οι συγγραφείς πήραν συνέντευξη από 54 άτομα που είτε «πήγαν» στην Ρωσία είτε είχαν μέλη της οικογένειας τους που μεταφέρθηκαν εκεί είτε οι ίδιοι υποστήριξαν Ουκρανούς να φύγουν από την ρωσική επικράτεια. Η πλειονότητα των συνενεντευξιαζόμενων προέρχονταν από την μαρτυρική Μαριούπολη (με τη μεγάλη ελληνική ομογενειακή παρουσία προπολεμικά) και την Χερσώνα.
«Οι Ουκρανοί άμαχοι δεν πρέπει να μην έχουν άλλη επιλογή από το να πάνε στη Ρωσία. Και κανείς δεν πρέπει να αναγκαστεί να υποβληθεί σε μια καταχρηστική διαδικασία ελέγχου για να φτάσει σε ασφάλεια»σημείωσε ο Μπέλκις Γουίλε, ανώτερος ερευνητής κρίσεων και συγκρούσεων στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και εκ των συγγραφέων της έκθεσης.
Σύμφωνα με την έκθεση, υπάρχει ασάφεια σχετικά με τον ακριβή αριθμό Ουκρανών αμάχων που μεταφέρθηκαν στη Ρωσία. «Πολλοί εκτοπίστηκαν και μεταφέρθηκαν με τρόπο και πλαίσιο που τους καθιστά παράνομες αναγκαστικές μεταφορές» υπογραμμίζεται. Πάντως, στα τέλη Ιουλίου, το Ρωσικό Πρακτορείο Ειδήσεων (TASS) ανέφερε ότι πάνω από 2,8 εκατομμύρια Ουκρανοί, περιλαμβανομένων 448.000 παιδιών, είχαν εισέλθει στη Ρωσία.
Στις 5 Ιουλίου, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απέστειλε ειδική επιστολή στην κυβέρνηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας, στην οποία αφού παραθέτει μια σειρά πορισμάτων για το ζήτημα της απηύθυνε ερώτημα για τις βίαιες μεταφορές Ουκρανών. Απάντηση από πλευράς Μόσχας δεν υπήρξε.
«Φιλτράρισμα» και Μαριούπολη
Όπως περιγράφεται στην έρευνα, το Δίκαιο του Πολέμου «απαγορεύει στις ρωσικές ή συνδεδεμένες με τη Ρωσία δυνάμεις να αναγκάσουν Ουκρανούς αμάχους, μεμονωμένα ή μαζικά, να εκκενώσουν στη Ρωσία. Η βίαιη μεταφορά είναι έγκλημα πολέμου και δυνητικό έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και περιλαμβάνει μεταφορά σε περιπτώσεις στις οποίες ένα άτομο συναινεί να μετακινηθεί μόνο επειδή φοβάται συνέπειες όπως βία, πίεση ή κράτηση εάν παραμείνει, και η κατοχική δύναμη εκμεταλλεύεται ενός καταναγκαστικού περιβάλλοντος για τη μεταφορά τους».
Και τονίζεται πως «η μεταφορά ή η εκτόπιση αμάχων δεν είναι δικαιολογημένη ή νόμιμη για ανθρωπιστικούς λόγους, εάν η ανθρωπιστική κρίση που πυροδότησε τον εκτοπισμό είναι αποτέλεσμα παράνομης δραστηριότητας της κατοχικής δύναμης».
Όσον αφορά στο «φιλτράρισμα», πρόκειται για μια διαδικασία στην οποία επέβαλαν οι Ρώσοι χιλιάδες κατοίκους, μεταξύ των οποίων και αυτούς της Μαριούπολη. Τι περιλαμβάνει; «Συνήθως συνέλεγαν βιομετρικά δεδομένα πολιτών, συμπεριλαμβανομένων δακτυλικών αποτυπωμάτων και εικόνες μπροστινού και πλαϊνού προσώπου» όπως αναφέρεται. Ακόμα, οι πολίτες υπόκειντο σε σωματικές έρευνες, τους έψαχναν τα προσωπικά τους αντικείμενα και τα τηλέφωνά τους, ενώ τους ρωτούσαν και… για τις πολιτικές τους απόψεις.
Όπως περιέγραψε κάτοικος της Μαριούπολη, ο ίδιος και δεκάδες συμπολίτες του, ήταν κλεισμένοι για δύο εβδομάδες σε ένα σχολείο κάτω από βρώμικες συνθήκες προτού οδηγηθούν σε φιλτράρισμα. «Πολλοί αρρώστησαν και φοβήθηκαν τι τους περίμενε. Αισθανθήκαμε όμηροι» δήλωσε. Όσοι… «απέτυχαν» στη διαδικασία φιλτραρίσματος, κρατήθηκαν σε περιοχές που ελέγχονται από τη Ρωσία.
«Οι ρωσικές και συνδεδεμένες με τη Ρωσία δυνάμεις στις περιοχές που κατέχουν θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι άμαχοι μπορούν να φύγουν με ασφάλεια σε εδάφη που ελέγχονται από την Ουκρανία, αν το επιλέξουν»τονίζεται στην έκθεση, η οποία καλεί τη Μόσχα να σταματήσει τόσο τη βίαιη μεταφορά Ουκρανών αμάχων όσο και το «φιλτράρισμα» τους.
