Google, Apple, Facebook και Amazon (GAFA) αποτελούν τους γίγαντες της τεχνολογίας και της πληροφορικής οι οποίοι μπορούν να αναμετρηθούν με κράτη (βλ. Ζοπουνίδης, Homo Informatix και εξελίξεις στην καθημερινότητα, To Βήμα, 1/12/2017).

Μετά τον Covid-19, είναι πιθανό να βγουν πιο δυνατοί και πιο ισχυροί από ποτέ. Δύσκολο να το αντικρούσεις. Χάρη στην καραντίνα και τις νέες νόρμες της κοινωνικής αποστασιοποίησης, η ψηφιακή οικονομία πήρε δύναμη. Σε όλο τον κόσμο, πολλά νοικοκυριά χρειάστηκαν να εξοπλιστούν με υπολογιστές και tablet για να εργαστούν, να επικοινωνήσουν με τους οικείους τους, να διασκεδάσουν και να υποδεχτούν στο σπίτι τους ότι έχουν ανάγκη. Μια ιστορική στιγμή όπου ένα στέλεχος της Silicon Valley αναφέρει τον Lenine: “υπάρχουν δεκαετίες όπου τίποτα δεν συμβαίνει και εβδομάδες όπου δεκαετίες συμβαίνουν”. Αυτές οι εβδομάδες της πανδημίας προκάλεσαν ένα οικονομικό και τεχνολογικό τσουνάμι που κυρίως ωφέλησε τις GAFA. Ενώ είμαστε μάρτυρες μιας από τις πιο δραματικές υφέσεις της ιστορίας με πάνω από 400 εκατομμύρια άτομα σε ανεργία σε πλανητικό επίπεδο, Apple και οι συνεργάτες της αιωρούνται πάνω από το μεγάλο χάος της οικονομίας. Έτσι, ποτέ η απόκλιση μεταξύ των μεγάλων επιχειρήσεων του “παλιού κόσμου” και των γιγάντων της τεχνολογίες δεν ήταν τόσο μεγάλη. Ως αυτά τα δύο σύμπαντα να συνυπάρχουν σε παράλληλες πραγματικότητες.

Χρηματιστηριακές επιδόσεις

Για να μετρηθεί η παραπάνω αντίθεση, αρκεί να παρατηρήσουμε τους «τρελούς» αριθμούς του χρηματιστηρίου. Κάθε μέρα, τα ρεκόρ αποτίμησης στην Wall Street, ακολουθεί το ένα το άλλο, που γνωρίζει αυξήσεις της τάξης των 10, 20, 30, 50 δις δολαρίων.
Παρακάτω παρουσιάζονται η εξέλιξη της τιμής της μετοχής και της χρηματιστηριακής αξίας των τεσσάρων επιχειρήσεων με δύο χρηματιστηριακούς δείκτες (Dow Jones, CAC 40) και δύο μεγάλες επιχειρήσεις (Coca-Cola, LVMH).

Εξέλιξη της τιμής της μετοχής 1ης Ιανουαρίου 2020 έως Σεπτέμβριος 2020

Google +16,4%
Apple +61,1%
Facebook +34,8%
Amazon +73,6%
Microsoft +33,4%
Dow Jones -2,5%
CAC 40 -16,8%

Χρηματιστηριακή αξία, 1/1/2020 – 1/9/2020

Google 1080 δις δολάρια
Apple 2070 δις δολάρια
Facebook 805 δις δολάρια
Amazon 1650 δις δολάρια
Microsoft 1620 δις δολάρια
Coca Cola 219 δις δολάρια
LVMH 205 δις δολάρια

Πηγή: Boursorama, Yahoo Finance, Bloomberg, Ycharts

Σε έξι μήνες, η χρηματιστηριακή αξία των GAFA δεν σταμάτησε να σκαρφαλώνει σε ανείπωτες αναλογίες. Μια εξαιρετική δυναμική που η Apple επιτυγχάνει μόνη της: από το μήνα Μάρτιο έχει γίνει η πιο μεγάλη επιχείρηση του πλανήτη. Η αξία της μεγάλωσε κατά 1000 δις δολάρια, είτε λίγο πιο πολύ από το ΑΕΠ της Ολλανδίας ( πολύ πιο μπροστά από το δείκτη CAC 40, 1875 δις, ο οποίος περιλαμβάνει τις 40 πιο μεγάλες γαλλικές επιχειρήσεις όπως, LVMH, Total, Airbus). Οι GAFA με τη Microsoft συγκεντρώνουν ένα κολοσσιαίο ποσό των 7000 δις δολαρίων.

Το πρώτο εξάμηνο του 2020 ενώ το ΑΕΠ των ΗΠΑ έπεφτε κοντά στο 10%, κάθε μια από αυτές τις εταιρείες πραγματοποιούσε κέρδη περισσότερα από δέκα αριθμούς με μια υποστηριζόμενη δραστηριότητα. Οι γίγαντες της τεχνολογίας έχουν γίνει καταφύγιο εν μέσω υγειονομικής κρίσης. Ενώ παντού οι αποδόσεις κατακρημνίζονται, οι GAFA καθησυχάζουν τους επενδυτές. “Το χρήμα καλεί το χρήμα”. Αυτός ο ενθουσιασμός των επενδυτών δίνει τα μέσα στους GAFA να καλλιεργήσουν τις φιλοδοξίες τους με την έναρξη εξαγορών σε νέες αγορές.

Στρατηγική επέκτασης

Ο καθηγητής του πανεπιστημίου New York Scott Galloway με το βιβλίο του “the Four” βλέπουν δύο κύριους τομείς επένδυσης: η εκπαίδευση και η υγεία. Προσφέρουν μεγάλα χρηματοοικονομικά περιθώρια για τις προσδοκίες των επενδυτών. Ήδη η Amazon μόλις κυκλοφόρησε στην υγεία με το έξυπνο βραχιόλι της.. Η Google, η οποία παρακολουθεί χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, μόλις έκανε ένα νέο βήμα στην ασφάλιση υγείας δημιουργώντας μια θυγατρική με τη Swiss Re. Το Facebook προχωρά σε πληρωμές και ψηφιακό νόμισμα με το project Libra.

“Η ικανότητα να διαφοροποιούνται είναι το κύριο ατού τους. Μπορούν να επιτεθούν σε οποιοδήποτε κλάδο”. Αυτό αναφέρει ο οργανισμός Moody’s με το μοντέλο βαθμολόγησής του που το θεωρεί αξιόπιστο. Η Apple εξαγόρασε την NextVR που ειδικεύεται στα προϊόντα εικονικής πραγματικότητας.

Συμπερασματικά, ποιος θα μπορούσε να θέσει τέρμα στην ακαταμάχητη άνοδο τους; Οι GAFA είναι τόσο ισχυροί που σχεδόν καθίσταται αδύνατον για έναν νέο εισερχόμενο να ανταγωνιστεί μαζί τους. Ακόμη και οι κινέζικοι γίγαντες Tencent ή Alibaba εξακολουθούν να φαίνονται περισσότερο εθνικοί παρά διεθνείς παίκτες στη σκακιέρα του τεχνολογικού τομέα.

Τις τελευταίες εβδομάδες, τα 500 άτομα τα πιο πλούσια στον κόσμο κέρδισαν στο σύνολο πάνω από 200 δις δολάρια. Βέβαια ένα εικονικό κέρδος, καθώς βασίζεται σε μετοχές που κατέχουν οι μάνατζερ στις επιχειρήσεις τους, αλλά ωστόσο… Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία, ο ιδρυτής της Amazon, Jef Bezos κατέχει την πρώτη θέση με 194 δις δολάρια, ακολουθούμενος από τον Bill Gates (116 δις δολάρια) και Mark Zuckerberk (107 δις δολάρια). Είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι της κρίσης.

Μερικές μεγάλες πρωτεύουσες όπως, Παρίσι, Λονδίνο, Βιέννη, έχουν ήδη δημιουργήσει ένα “φόρο GAFA” και δεν σκοπεύουν να χαλαρώσουν την πίεση ως προς το θέμα αυτό. Η λογική είναι απλή: με την κρίση που βιώνει ο πλανήτης, οι κυρίαρχοι της οικονομίας πρέπει να πληρώσουν περισσότερα, προς το συμφέρον όλων.

Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός
Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών
Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων
Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France

Υπ. Διδάκτορας Μαριάννα Εσκαντάρ
Εργαστήριο Financial Engineering
Πολυτεχνείο Κρήτης