Την τεσσαρακοστή ημέρα των κινητοποιήσεών τους συμπληρώνουν αύριο, Δευτέρα, στη Γαλλία τα εργατικά συνδικάτα που αντιδρούν στις μεταρρυθμίσεις στο Ασφαλιστικό που προτείνουν ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο πρωθυπουργός Εντουάρ Φιλίπ. Αιχμή των απεργών και ταυτόχρονα βαρόμετρο για τις κινητοποιήσεις αποτελούν οι εργαζόμενοι στον κλάδο των μεταφορών και δη οι σιδηροδρομικοί. Τα ποσοστά συμμετοχής έχουν μειωθεί αισθητά από την 5η Δεκεμβρίου, που ξεκίνησαν οι κινητοποιήσεις, αν και περισσότεροι από ένας στους τρεις μηχανοδηγούς εξακολουθούν να απεργούν. Υψηλά παραμένουν εξάλλου τα ποσοστά των γάλλων πολιτών που απορρίπτουν τις μεταρρυθμίσεις Μακρόν.
Τι έδειξε η έρευνα
Δύο στους τρεις Γάλλους (το 65% συγκεκριμένα) συμφωνούν ότι πρέπει να περιοριστούν τα 42 διαφορετικά ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά καθεστώτα που ισχύουν στη χώρα τους. Αλλά επίσης δύο στους τρεις (το 66% για την ακρίβεια) δηλώνουν αντίθετοι με τον καθορισμό των 64 ετών ως κατώτατο όριο ηλικίας για να λάβει κανείς πλήρη σύνταξη. Τα στοιχεία αυτά αφορούν έρευνα της εταιρείας Opinion. Σύμφωνα με έρευνα της Odoxa, μόνο το 46% απορρίπτει την ηλικία-κλειδί (âge pivot) για την απονομή πλήρους σύνταξης.
Η κομβική διαφωνία
Η αύξηση της κρίσιμης ηλικίας από τα 62 στα 64 χρόνια αποτελεί, άλλωστε, κομβική διαφωνία μεταξύ κυβέρνησης και συνδικάτων στις διαπραγματεύσεις. Διότι κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων η κυβέρνηση Φιλίπ δέχθηκε αρκετές εξαιρέσεις στο καθεστώς της ενιαίας σύνταξης τύπου ΕΦΚΑ, θα λέγαμε, που θέλει να επιβάλει. Αστυνομικοί, πυροσβέστες, στρατιωτικοί, νοσοκόμες και ασφαλώς οι σιδηροδρομικοί έχουν κερδίσει σημαντικές εξαιρέσεις. Οι μηχανοδηγοί, για παράδειγμα, θα μπορούν να πάρουν σύνταξη (πολύ μειωμένη βέβαια) στα 52 χρόνια τους, αρκεί να έχουν γεννηθεί πριν από το 1985 – οι υπόλοιποι ασφαλισμένοι εμπίπτουν στο νέο σύστημα αν είναι γεννημένοι μετά το 1975.
Η «φιλοσοφία»
Τα εργατικά συνδικάτα αντιδρούν στην υιοθέτηση, από το 2027, ενός συστήματος διαφορετικού υπολογισμού των συντάξεων (bonus-malus) βάσει των χρόνων αναπλήρωσης στην ηλικία των 64 ετών. Τις τελευταίες ημέρες ο υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ εκφράζει με κάθε ευκαιρία την αισιοδοξία του για την ευτυχή κατάληξη των διαπραγματεύσεων εντός των προθεσμιών που έχει θέσει η κυβέρνηση. Δηλαδή κατάθεση για συζήτηση στο υπουργικό συμβούλιο στις 24 Ιανουαρίου και στην Εθνοσυνέλευση στα τέλη Φεβρουαρίου, με στόχο την οριστική υιοθέτηση του νομοθετήματος προτού εκπνεύσει το 2020, ώστε η πρώτη γενιά ασφαλισμένων (όσοι γεννήθηκαν το 2004) να ενταχθούν στο νέο σύστημα το έτος 2022.
1. Με το νέο ενιαίο σύστημα πόντων (δίκην ενσήμων) που καθιερώνεται, κάθε ασφαλισμένος θα μπορεί καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού του βίου να παρακολουθεί μέσω Διαδικτύου τη διαδικασία συγκέντρωσης των πόντων-ενσήμων. Το νέο σύστημα θα λαμβάνει υπόψη το σύνολο της καριέρας των ασφαλισμένων και όχι μόνο τα 25 καλύτερα από άποψη αμοιβών χρόνια των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα και τους τελευταίους έξι μήνες των δημοσίων υπαλλήλων, όπως συμβαίνει σήμερα.
2. Το νέο σύστημα αφορά όσους γεννήθηκαν μετά το 1975 – θα είναι δηλαδή τουλάχιστον 50 ετών το 2025. Τα χρόνια που έχει δουλέψει κάποιος πριν από το 2025 θα υπολογιστούν συνταξιοδοτικά με το παλαιό σύστημα. Για τα επόμενα θα εφαρμοστεί μια «σταδιακή μετάβαση» στο νέο σύστημα.
3. Τα 62 έτη παραμένουν ως ηλικία κατοχύρωσης σύνταξης, αλλά για τη λήψη πλήρους σύνταξης θα απαιτείται από το 2027 η συμπλήρωση των 64 ετών. Με ένα σύστημα bonus-malus, σε ό,τι αφορά την αναπλήρωση, θα πριμοδοτείται η παράταση του εργασιακού βίου.
4. Οσοι εξασκούν επάγγελμα που εντάσσεται στα βαρέα και ανθυγιεινά θα διατηρήσουν το δικαίωμα συνταξιοδότησης δύο χρόνια νωρίτερα από τους υπόλοιπους ασφαλισμένους. Θα μειωθεί ο αριθμός των νυκτερινών ωρών εργασίας που απαιτούνται για την πρόωρη συνταξιοδότηση, κυρίως για όσους εργάζονται στα νοσοκομεία. Θα δοθούν «αδιαφιλονίκητες εγγυήσεις» αναφορικά με τον υπολογισμό των ενσήμων που αφορούν νυχτερινή απασχόληση.
5. Θα διατηρηθεί το ειδικό καθεστώς των εργαζομένων που εκτίθενται σε κινδύνους κατά τη διάρκεια άσκησης του επαγγέλματός τους (αστυνομικοί, πυροσβέστες, δεσμοφύλακες, στρατιωτικοί). Γι’ αυτούς η νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης θα είναι τα 57 έτη ή τα 52 έτη.
6. Καθιερώνεται εγγυημένη κατώτατη σύνταξη 1.000 ευρώ καθαρά μηνιαίως για όσους εργάστηκαν καθ’ όλο τον εργασιακό τους βίο με τον κατώτατο μισθό – πρόκειται για προεκλογική υπόσχεση του Μακρόν. Η κυβέρνηση Φιλίπ συζητεί την επέκταση του μέτρου εγγυημένη σύνταξη που θα φθάνει στο 85% του κατώτατου μισθού, που θα αυξάνεται ανάλογα με αυτόν (ο κατώτατος μηνιαίος μισθός στη Γαλλία αυξήθηκε τον Ιανουάριο κατά 1,2% στα 1.219 ευρώ καθαρά, δηλαδή η σύνταξη θα φθάνει στα 1.036,15 ευρώ).
7. Καθιερώνεται ενιαίος συντελεστής 28,12% (για εισοδήματα έως 120.000 ευρώ μεικτά ετησίως) σε ό,τι αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές που θα καταβάλλουν ιδιωτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι και επίσης τα «ειδικά καθεστώτα». Σε νοσηλευτικό προσωπικό, εμπόρους και βιοτέχνες παρέχεται περίοδος προσαρμογής 15 ετών.
8. Οσοι κερδίζουν άνω των 120.000 ευρώ μεικτά ετησίως θα καταβάλλουν εισφορά αλληλεγγύης με συντελεστή 2,81%. «Για τους πλούσιους η εισφορά αλληλεγγύης θα είναι υψηλότερη από όσο είναι σήμερα, όχι για να χρηματοδοτούνται επιπλέον παροχές στους ίδιους αλλά για τη λήψη μέτρων αλληλεγγύης που αφορούν ολόκληρη την κοινωνία», όπως διευκρίνισε σε τηλεοπτική συνέντευξή του ο γάλλος πρωθυπουργός.
9. Ο Εντουάρ Φιλίπ διαβεβαίωσε τους ιδιαίτερα επιφυλακτικούς για το νέο ασφαλιστικό σύστημα εκπαιδευτικούς ότι «δεν θα χάσουν ούτε ένα ευρώ στη σύνταξή τους», υποσχόμενος να εγγράψουν διάταξη στον νέο νόμο που θα εγγυάται ότι οι συντάξεις του κλάδου δεν θα υπολείπονται των άλλων κλάδων δημοσίων υπαλλήλων.
10. Οι μητέρες θα λαμβάνουν 5% επιπλέον συνταξιοδοτικά ένσημα από το πρώτο παιδί και όχι από το τρίτο, όπως συμβαίνει σήμερα, και για κάθε παιδί. Επίσης, οι γονείς στις πολυμελείς οικογένειες (τρία παιδιά και άνω) θα λαμβάνουν 2% επιπλέον ένσημα. «Οι γυναίκες θα είναι οι περισσότερο κερδισμένες από το ενιαίο σύστημα συντάξεων» υποσχέθηκε εξάλλου ο Εντουάρ Φιλίπ.
11. Το σύστημα αναπλήρωσης προβλέπεται να γενικευθεί και να βελτιωθεί κατά τρόπον ώστε να εγγυάται στον χηρεύοντα σύζυγο εισόδημα που θα φθάνει στο 70% του εισοδήματος του ζευγαριού.
Το έλλειμμα και οι υποσχέσεις Μακρόν
Προεκλογικά ο Εμανουέλ Μακρόν είχε διακηρύξει την αναγκαιότητα μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού, καθώς το συνταξιοδοτικό έλλειμμα αναμένεται να κυμανθεί από 8 έως 17 δισ. ευρώ το 2025. Ο γάλλος πρόεδρος είχε υποσχεθεί την υιοθέτηση ενός ενιαίου συστήματος, στο οποίο «1 ευρώ θα παρέχει τα ίδια δικαιώματα ανεξαρτήτως του χρόνου κατάθεσής του ως εισφορά και ανεξαρτήτως του ασφαλιστικού καθεστώτος εκείνου που το κατέθεσε». Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί σε όσους γεννήθηκαν μετά το 1975 (πλην των ειδικών καθεστώτων που αφορούν τους γεννηθέντες μετά το 1980 ή το 1985).
