Η ιστορικότητα της στιγμής. Η σύγκρουση των συναισθημάτων. Η αναμέτρηση του κοινοβουλευτισμού με τον χρυσαυγίτικο αντικοινοβουλευτισμό. Η ανεκτική δημοκρατία έναντι των υβριστών του πολιτεύματος και των υμνητών του εθνικοσοσιαλισμού. Η ώρα της αποκάλυψης για τον αρχηγό της Χρυσής Αυγής.

Η ώρα της αλήθειας για τον Νίκο Μιχαλολιάκο, τον άλλοτε ισχυρό γ.γ. της Χρυσής Αυγής. Ταυτόχρονα όμως και η στιγμή της αποκάλυψης και της εμφάνισης της ιδεολογικής και πολιτικής γύμνιας. Ο άλλοτε ισχυρός άνδρας της ΧΑ ήταν σκιά του εαυτού του.

Το πιο κρίσιμο σημείο για μια υπόθεση που εξακολουθεί και ρίχνει βαριά τη σκιά της πάνω από την πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου. Και πώς να μην είναι όταν έχει χυθεί αίμα αθώων και δεν ήταν απλώς, όπως κυνικά είπε ο Νίκος Μιχαλολιάκος για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ότι «ένας δολοφόνησε άλλον έναν». Ούτε δείγμα μεταμέλειας για μια δολοφονία που την παρουσίασε ως συνήθη, αποσυνδέοντάς την από τη ΧΑ και το όποιο ιδεολογικό υπόβαθρο.

Η 6η Νοεμβρίου αποτελεί ένα σημείο καθοριστικό για τη δίκη των χρυσαυγιτών που φθάνει σιγά-σιγά στο τέλος της στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων. Ηταν η μέρα όχι απλά της νομικής, αλλά της πολιτικής αποκαθήλωσης του Μιχαλολιάκου και της ΧΑ σε μια δίκη που διήρκεσε περισσότερο και από τη δίκη της Νυρεμβέργης.

Η αίθουσα τελετών του Εφετείου Αθηνών, όπου και απολογήθηκε ο Μιχαλολιάκος, αποτέλεσε το… Καθαρτήριο, μια λυτρωτική διαδικασία για την ίδια τη δημοκρατία, αφού η οργάνωση που τόσο κηλίδωσε το δημοκρατικό πολίτευμα εξέπνευσε, αν και δυστυχώς, όπως φαίνεται από τον δημόσιο λόγο, οι αντιλήψεις της και οι ιδέες της δεν ξεριζώνονται εύκολα από τμήμα της κοινωνίας.

Από νωρίς το πρωί της περασμένη Τετάρτης συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου έξω από το Εφετείο σε αντιφασιστική διαδήλωση που έδωσε και τον τόνο. Στην αίθουσα επικρατούσε το αδιαχώρητο. Στα δεξιά της αίθουσας ήταν περίπου 70 πιστοί οπαδοί του Μιχαλολιάκου που σηκώθηκαν όρθιοι όταν μπήκε στην αίθουσα και στα αριστερά απλοί πολίτες με αντιφασιστικά χαρακτηριστικά. Τα καρτελάκια ήταν το σήμα που ξεχώριζαν στην αίθουσα, κόκκινο για τους πολίτες που ήθελαν να παρακολουθήσουν τη διαδικασία, πράσινο για τους δικηγόρους και μπλε για τους δημοσιογράφους. Η αντίθεση δύο τόσο διαφορετικών κόσμων και στη μέση ισχυρή αστυνομική δύναμη.

Απόντες όμως ήταν αρκετά από τα βασικά πρωτοπαλίκαρά του (με τον Ηλία Παναγιώταρο να δίνει το «παρών»), ένα σήμα για τις εσωτερικές συγκρούσεις στο κομμάτι που έχει απομείνει από την άλλοτε ισχυρή ΧΑ, που κάποιοι την έβλεπαν και τρίτη δύναμη με διψήφιο ποσοστό ή σοβαρή για να είναι συνομιλητής του αστικού κόσμου.

Ο γολγοθάς της Μάγδας Φύσσα

Εκεί ήταν η μάνα του δολοφονημένου Παύλου Φύσσα, η Μάγδα, που σήκωσε τον σταυρό του μαρτυρίου και ανέβηκε έναν μεγάλο γολγοθά τα τελευταία χρόνια. Το πρόσωπο όμως που συνέβαλε καθοριστικά με τον αγώνα της να υπάρξει η πολιτική, κοινωνική και ηθική αποκαθήλωση της ΧΑ. «Να καθίσει εδώ η κυρία Μάγδα» είπε μια αξιωματικός της Αστυνομίας όταν μπήκε στην αίθουσα, δείγμα ότι υπάρχει σεβασμός στον αγώνα της.

Ολα τα βλέμματα πάνω σε μια γυναίκα που μοίραζε ως «κοινωνικό αντίδωρο» στη μνήμη του γιου της ένα σημειωματάριο για τα έξι χρόνια από τη δολοφονία του με ένα απαγορευτικό σήμα για τη ΧΑ. Λίγα καθίσματα πιο πάνω καθόταν ο πατέρας του επίσης δολοφονημένου Σαχζάτ Λουκμάν. Δυο τραγικές φιγούρες, αλλά συνάμα δυνατές που βίωσαν τον πόνο της απώλειας των παιδιών τους.

Παρά τη σοβαρότητα της στιγμής, επί τρεισήμισι ώρες η διαδικασία εξελίχθηκε ομαλά. Ακόμα και στην αρχή, όταν μπήκε στην αίθουσα ο Μιχαλολιάκος, αν και ακούστηκαν αρχικά αποδοκιμασίες και «ου, ου, ου», υπήρξε η παρότρυνση «δεν προκαλούμε, από μέσα μας», για να επικρατήσει σιωπητήριο και να αρχίσει η διαδικασία.

Οι μόνες στιγμές έντασης ήταν η οργή της Μάγδας Φύσσα που αποκάλεσε «σκυλί» τον Μιχαλολιάκο, αλλά και όταν αυτός μίλησε για τα «ορφανά του Στάλιν», για να ακουστεί από το βάθος της αίθουσας ως ανταπάντηση «τα μπάσταρδα του Χίτλερ».

Η… παράσταση του Μιχαλολιάκου, που είχε συμπαραστάτη του ως συνήγορό του τον αδελφό του, γνωστό ποινικολόγο Τάκη Μιχαλόλια, τελειώνει υπό τις φωνές «δολοφόνε», ενώ οι υπερασπιστές του απαντούν: «Αίμα, τιμή, Χρυσή Αυγή». Ο αρχηγός της ΧΑ αποχωρεί από την αίθουσα υπό το σύνθημα που δονεί την αίθουσα: «Ο Παύλος ζει, τσακίστε τους ναζί».

Ο σώζων εαυτόν σωθήτω

Ο Μιχαλολιάκος κυριολεκτικά απογοήτευσε όσους εθνικιστές περίμεναν μια στιβαρή απολογία και βέβαια έναν καθαρό πολιτικό λόγο. Κρύφτηκε πίσω από τους όρους, «αθώος», «πολιτική σκευωρία», «είμαστε εθνικιστές και όχι ναζιστές» και «ουδεμία σχέση έχουμε με τον εθνικοσοσιαλισμό». Πέρα από τη δήλωση διάρκειας 40 λεπτών που διάβασε στην αρχή της διαδικασίας, οι δικαστές τον απογύμνωσαν, καθώς δεν είχε το σθένος να υπερασπιστεί με πάθος την ιδεολογία του, αλλά αντίθετα, όπως ήταν και συμπέρασμα των νομικών, «κάρφωσε» τους συναγωνιστές του στη λογική «ο σώζων εαυτόν σωθήτω».

Δεν έπεισε κατ’ ελάχιστον με όσα είπε και δύο ήταν τα βασικά επιχειρήματα που χρησιμοποίησε για να απαντήσει στην κατηγορία περί εγκληματικής οργάνωσης: το ένα ότι τόσο ο ίδιος όσο και οι βουλευτές του κόμματος εξελέγησαν από τον ελληνικό λαό και το δεύτερο πως δεν γίνεται εγκληματική οργάνωση από «έναν πρώην πασόκο που πουλούσε τυρόπιτες και πεϊνιρλί» (Στάθη Μπούκουρα), «έναν βοσκό» (Κώστα Μπαρμπαρούση) και «έναν παλαιοκομματικό Μαυρογιαλούρο» (Δημήτρη Κουκούτση).

Αναμένεται η ώρα της εισαγγελέως

Η δίκη ξεκίνησε στις 20 Απριλίου στο Α’ Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων με την εξής σύνθεση: Μαρία Λεπενιώτη (προέδρος), Γεσθημανή Τσουλφόγλου και Ανδρέας Ντόκος. Αναπληρωματικά μέλη η Μαρία Βάρκα (αναπληρώτρια πρόεδρος) και ο Δημήτρης Ανέστης (αναπληρωτής δικαστής). Εισαγγελέας η Αδαμαντία Οικονόμου με αναπληρωτή τον Στέλιο Κωσταρέλλο. Στις 18 Δεκεμβρίου αναμένεται η ώρα της εισαγγελέως έδρας με την πρότασή της. Το δικαστήριο διευκρίνισε πως αν η εισαγγελέας δεν είναι έτοιμη μέχρι τότε, θα της δοθεί και άλλος χρόνος. Οι κατηγορούμενοι είναι 69, εκ των οποίων οι 18 είχαν εκλεγεί τον Ιούνιο του 2012 βουλευτές με τη ΧΑ. Οι κατηγορίες βαρύτατες: διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, η ανθρωποκτονία του Παύλου Φύσσα, η απόπειρα ανθρωποκτονίας του Αμπουζίντ Εμπάρακ (υπόθεση αιγύπτιων ψαράδων) και απόπειρα ανθρωποκτονίας των στελεχών του ΚΚΕ και μελών του ΠΑΜΕ.