Ο κακός οιωνός για τον Πούτιν στην Αρμενία

Ηταν σχεδόν αδιανόητο, μετά τη βίαιη αντίδραση της Ρωσίας στην «Πορτοκαλί Επανάσταση» της Ουκρανίας το 2014, το γεγονός ότι η Αρμενία, ένα κράτος φιλικό προς τη Μόσχα, θα επιχειρούσε μια δική της εξέγερση. Ωστόσο, οι κινητοποιήσεις των προηγούμενων ημερών που παρέλυσαν τη χώρα δεν είχαν προηγούμενο.

Για 11 ολόκληρες ημέρες δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι κατέβαιναν στους δρόμους της πρωτεύουσας Ερεβάν και άλλων πόλεων, αξιώνοντας την παραίτηση του συντηρητικού αρμένιου πρωθυπουργού. Υπό την ασφυκτική πίεση του λαϊκού αιτήματος, τη Δευτέρα ο Σερτζ Σαρκισιάν δήλωσε ότι παραιτείται.

Ο ξεσηκωμός των Αρμενίων δεν είχε κανένα χρώμα, ήταν –όπως συνηθίζεται να λέγεται –βελούδινος. Δεν υπήρξε τίποτε που να διχάσει τον λαό μεταξύ ρωσόφιλων και δυτικόφιλων, δεν υπήρξε δάκτυλος Αμερικής ή Ευρώπης, ούτε καν Ρωσίας. Ηταν όμως ένας κακός οιωνός για τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος σε λίγες ημέρες από σήμερα ανανεώνει τους όρκους του στην προεδρία.

Και τούτο διότι ο Πούτιν χάνει έναν πρόθυμο συνεργάτη, έναν σύμμαχο της άμεσης σφαίρας επιρροής του, σε μια πολύ ευαίσθητη γεωπολιτικά περιοχή του Καυκάσου. Μια χώρα στην οποία η Ρωσία διατηρεί στρατιωτική βάση στο Γκιουμρί, 120 χλμ. βορειοδυτικά του Ερεβάν, με περισσότερους από 4.000 στρατιώτες, και όπου ο διαφιλονικούμενος θύλακος του Ναγκόρνο Καραμπάχ εξακολουθεί να είναι ανοιχτή πληγή στο μαλακό της υπογάστριο.

Ο άρτι παραιτηθείς Σαρκισιάν, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος της χώρας για οκτώ χρόνια, ακολούθησε πιστά τα χνάρια του Πούτιν προκειμένου να γαντζωθεί –σχεδόν διά βίου –στην εξουσία. Αφού ολοκλήρωσε τη δεύτερη προεδρική του θητεία, εξελέγη πρωθυπουργός και έπειτα, με μια συνταγματική μεταρρύθμιση που προώθησε, κατάφερε να ενισχύσει τις εξουσίες του προκειμένου να είναι και πάλι ο απόλυτος άρχων.

Αυτό ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον λαό του. Η έκρηξη της οργής ήταν άμεση και χιλιάδες κόσμου, από τους δημόσιους υπαλλήλους ως τους φοιτητές της Ιατρικής με τις λευκές τους ρόμπες και τους στρατιωτικούς με τις στολές τους, κατέβηκαν στους δρόμους ζητώντας από τον «άπληστο» Σαρκισιάν να εγκαταλείψει την εξουσία, αλλά και το άνοιγμα της χώρας προς τη Δύση.

«Συγχαίρω τους Αρμενίους που κατάφεραν να επιτύχουν τον στόχο τους» έγραψε στο Twitter ο Αλεξέι Ναβάλνι, ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης και ορκισμένος εχθρός του Πούτιν. «Ο καλύτερος τρόπος αντίδρασης αναφορικά με τους πολιτικούς που θέλουν να κρατήσουν εσαεί το πόστο τους είναι το κατέβασμα στους δρόμους. Θέλει θάρρος και επιμονή, και όλα τα άλλα θα έρθουν», ανέφερε, ενώ ο πρωταθλητής στο σκάκι Γκάρι Κασπάροφ δήλωσε με ιδιαίτερη ικανοποίηση ότι «οι Αρμένιοι που αγωνίζονται για τη δημοκρατία και κατεβαίνουν στους δρόμους ενάντια σε ένα διεφθαρμένο και αυτοκρατορικό καθεστώς είναι ο χειρότερος εφιάλτης του ρώσου προέδρου».

Η παραίτηση Σαρκισιάν εν τούτοις δεν αναμένεται να τερματίσει την κρίση, ούτε να περιορίσει τη φτώχεια, τις μεγάλες κοινωνικές ανισότητες και την ενδημική διαφθορά στην πρώην σοβιετική δημοκρατία των 2,9 εκατομμυρίων όπου το πάνω χέρι στην οικονομία έχουν οι ολιγάρχες. Προς το παρόν η Μόσχα τηρεί σιγήν ιχθύος. Ο Πούτιν δεν τοποθετήθηκε αλλά αρκέστηκε σε μια λιτή ανακοίνωση μέσω του εκπροσώπου Τύπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ ότι «πρόκειται για εσωτερικό ζήτημα» της Αρμενίας και περιμένει τις εξελίξεις των επόμενων ημερών.

Για τη Μόσχα το χειρότερο σενάριο είναι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης και πρώην δημοσιογράφος Νικόλ Πασινιάν, ο οποίος βγήκε μπροστά στις κινητοποιήσεις, να αναλάβει την πρωθυπουργία. Σφοδρός πολέμιος του Σαρκισιάν, ο Πασινιάν είχε φυλακιστεί για ένα διάστημα, καθώς συμμετείχε σε κινήματα ενάντια στον πρωθυπουργό. Ο ίδιος δήλωσε έτοιμος να κυβερνήσει τη χώρα, γεγονός που σημαίνει ότι αν και εφόσον γίνει κάτι τέτοιο θα λάβει αποστάσεις από τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας.

Προς το παρόν καθήκοντα υπηρεσιακού πρωθυπουργού έχει αναλάβει ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και στενός συνεργάτης του παραιτηθέντος Σαρκισιάν, Κάρεν Καραπετιάν, ενώ τα πολιτικά κόμματα που εκπροσωπούνται στο Κοινοβούλιο θα έχουν στη διάθεσή τους επτά ημέρες προκειμένου να προτείνουν υποψηφίους για τη θέση του πρωθυπουργού.