Μια φιλόδοξη και ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) στην Ευρώπη, αξιοποιώντας τη σημαντική πρόοδο που έχει ήδη επιτευχθεί όσον αφορά τη μείωση των κινδύνων στον τραπεζικό τομέα, παρουσίασε την Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Με αυτά τα εκτεταμένα μέτρα, η Επιτροπή υλοποιεί το σχέδιο δράσης του Συμβουλίου για την αντιμετώπιση του υψηλού αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων και την αποτροπή της ενδεχόμενης συσσώρευσής τους στο μέλλον.
Αξιοποιεί, δε, τις συνεχιζόμενες προσπάθειες των κρατών μελών, των εποπτικών αρχών, των πιστωτικών ιδρυμάτων και της ΕΕ, οι οποίες έχουν οδηγήσει στη μείωση των αποθεμάτων NPL που τηρούνται από τις τράπεζες και τις χώρες της ΕΕ τα τελευταία έτη.
Εντούτοις, η Κομισιόν σημειώνει πως παρά την ικανοποιητική πρόοδο που έχει επιτευχθεί, πρέπει να ληφθούν περισσότερα μέτρα για να αντιμετωπιστούν τα εναπομένοντα αποθέματα NPL και η ενδεχόμενη συσσώρευσή τους στο μέλλον.
Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν αποσκοπούν να θέσουν τον τραπεζικό τομέα της ΕΕ σε ακόμη πιο υγιή βάση για τις μελλοντικές γενιές, με απόλυτα σταθερές τράπεζες που διαδραματίζουν τον απαραίτητο ρόλο τους για τη χρηματοδότηση της οικονομίας και τη στήριξη της ανάπτυξης.
Η δέσμη μέτρων συμπληρώνει το έργο που επιτελείται για την Ένωση Κεφαλαιαγορών και αποτελεί ουσιαστικό βήμα προς την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης, η οποία συγκαταλέγεται στις άμεσες προτεραιότητες που συμφωνήθηκαν από τους ηγέτες της ΕΕ με στόχο την ενίσχυση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης της Ευρώπης.
Επιπλέον, η Επιτροπή παρουσιάζει τη δεύτερη έκθεση προόδου της σχετικά με την μείωση των NPL στην Ευρώπη, από την οποία προκύπτει ότι η μείωση των αποθεμάτων τους συνεχίζεται.
Ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, αρμόδιος για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, δήλωσε τα εξής:
«Στο πλαίσιο της τρέχουσας ανάκαμψης της Ευρώπης και της οικονομίας της, η Ευρώπη πρέπει να αδράξει την ευκαιρία για να επιταχύνει τη μείωση τωνNPL. Η μείωσή τους είναι απαραίτητη για την περαιτέρω μείωση των κινδύνων στον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα και για την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς του.
Με λιγότερα NPL στους ισολογισμούς τους, οι τράπεζες θα μπορούν να χορηγούν περισσότερα δάνεια σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Οι προτάσεις μας βασίζονται στη σημαντική μείωση των κινδύνων που έχει ήδη επιτευχθεί τα τελευταία έτη και πρέπει να αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος της ολοκλήρωσης της Τραπεζικής Ένωσης μέσω της μείωσης και του επιμερισμού των κινδύνων».
Αυτή η δέσμη μέτρων ορίζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που περιλαμβάνει ένα μείγμα συμπληρωματικών δράσεων πολιτικής σε τέσσερις βασικούς τομείς:
διασφάλιση της δέσμευσης κεφαλαίων από τις τράπεζες για την κάλυψη των κινδύνων που συνδέονται με δάνεια που θα εκδοθούν στο μέλλον και ενδέχεται να μην εξυπηρετηθούν
ενθάρρυνση της ανάπτυξης δευτερογενών αγορών στις οποίες οι τράπεζες μπορούν να πωλούν τα NPL τους σε διαχειριστές πιστώσεων και επενδυτές
διευκόλυνση της είσπραξης οφειλών, συμπληρωματικά προς την πρόταση για την αφερεγγυότητα και την αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων που υποβλήθηκε τον Νοέμβριο του 2016
παροχή βοήθειας για την αναδιάρθρωση των τραπεζών στα κράτη μέλη που το επιθυμούν, μέσω της παροχής μη δεσμευτικών κατευθυντήριων γραμμών —ενός σχεδίου στρατηγικής— για την ίδρυση εταιρειών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (AMCs) ή για τη θέσπιση άλλων μέτρων για τη διαχείριση των NPL.
Συγκεκριμένα, οι προτάσεις περιλαμβάνουν τα παρακάτω βασικά στοιχεία:
1. Διασφάλιση επαρκούς κάλυψης των ζημιών από τις τράπεζες για μελλοντικά NPL
Ο κανονισμός για την τροποποίηση του κανονισμού για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις (ΚΚΑ) θεσπίζει κοινά ελάχιστα επίπεδα κάλυψης για πρόσφατα χορηγηθέντα δάνεια που καθίστανται μη εξυπηρετούμενα. Σε περίπτωση που μια τράπεζα δεν πληροί το εφαρμοστέο ελάχιστο επίπεδο, θα εφαρμόζονται αφαιρέσεις από τα ίδια κεφάλαιά της.
Το μέτρο αντιμετωπίζει τον κίνδυνο ανεπάρκειας κεφαλαίων για την κάλυψη ζημιών από μελλοντικά NPL και αποτρέπει τη συσσώρευσή τους.
2. Δυνατότητα ταχύτερης εξωδικαστικής αναγκαστικής εκτέλεσης εξασφαλίσεων δανείων
Σύμφωνα με τις προτάσεις, οι τράπεζες και οι δανειολήπτες μπορούν να συμφωνούν εκ των προτέρων έναν ταχύτερο μηχανισμό για την ανάκτηση της αξίας δανείων που καλύπτονται από εξασφαλίσεις.
Σε περίπτωση αδυναμίας πληρωμής του δανειολήπτη, η τράπεζα ή άλλος ενέγγυος πιστωτής μπορεί να ανακτήσει την εξασφάλιση που καλύπτει το δάνειο με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς να προσφύγει στη Δικαιοσύνη.
Η εξωδικαστική αναγκαστική εκτέλεση εξασφαλίσεων περιορίζεται αυστηρά στα δάνεια που χορηγούνται σε επιχειρήσεις και με την επιφύλαξη ορισμένων διασφαλίσεων. Τα καταναλωτικά δάνεια εξαιρούνται.
3. Περαιτέρω ανάπτυξη δευτερογενών αγορών για τα NPL
Η πρόταση θα προωθήσει την ανάπτυξη δευτερογενών αγορών για τα NPL μέσω της εναρμόνισης των απαιτήσεων και της δημιουργίας ενιαίας αγοράς για τη διαχείριση πιστώσεων και τη μεταφορά τραπεζικών δανείων σε τρίτους σε όλες τις χώρες της ΕΕ.
Η προτεινόμενη οδηγία ορίζει τις δραστηριότητες των διαχειριστών πιστώσεων, καθορίζει κοινούς κανόνες για την αδειοδότηση και την εποπτεία και επιβάλλει κανόνες δεοντολογίας σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι οι φορείς που συμμορφώνονται με τους εν λόγω κανόνες μπορούν να δραστηριοποιούνται σε όλες τις χώρες της ΕΕ χωρίς να υπόκεινται σε χωριστές εθνικές απαιτήσεις αδειοδότησης.
Οι αγοραστές τραπεζικών δανείων υποχρεούνται να ενημερώνουν τις αρχές κατά την αγορά ενός δανείου. Οι αγοραστές καταναλωτικών δανείων από τρίτες χώρες οφείλουν να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες εγκεκριμένων διαχειριστών πιστώσεων από την ΕΕ. Η προστασία των καταναλωτών εξασφαλίζεται με νομικές διασφαλίσεις και κανόνες διαφάνειας, έτσι ώστε η μεταφορά δανείου να μην θίγει τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα του δανειολήπτη.
4. Τεχνικό σχέδιο στρατηγικής για τον τρόπο ίδρυσης μιας εθνικής εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (ΕΔΠΣ)
Το μη δεσμευτικό σχέδιο στρατηγικής παρέχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη σχετικά με τη διαδικασία ίδρυσης εθνικών ΕΔΠΣ, εφόσον το κρίνουν χρήσιμο, σε πλήρη συμμόρφωση με τους κανόνες της ΕΕ για τις τράπεζες και τις κρατικές ενισχύσεις.
Μολονότι οι ΕΔΠΣ που περιλαμβάνουν στοιχείο κρατικής ενίσχυσης θεωρούνται ως έκτακτη λύση, το σχέδιο διευκρινίζει τον επιτρεπόμενο σχεδιασμό ΕΔΠΣ που λαμβάνουν δημόσια ενίσχυση. Το σχέδιο στρατηγικής καθορίζει επίσης εναλλακτικά μέτρα για τα απομειωμένα περιουσιακά στοιχεία.
Το σχέδιο στρατηγικής προτείνει σειρά από κοινές αρχές σχετικά με την ίδρυση, τη διακυβέρνηση και τις δραστηριότητες των ΕΔΠΣ. Το σχέδιο στρατηγικής αξιοποιεί την πείρα και τις βέλτιστες πρακτικές από ΕΔΠΣ που έχουν ήδη συσταθεί στα κράτη μέλη.
