Σύμπραξη για την υγεία της… ψυχής Δ. Αθηναίων – Deree

Σε μια χρονική συγκυρία που η ζήτηση υπηρεσιών ψυχικής υγείας είναι ιδιαίτερα αυξημένη, λόγω των κοινωνικο-πολιτικών συνθηκών, και οι ανάγκες πρόληψης και προαγωγής της ψυχικής υγείας γίνονται πιο επιτακτικές, ο Δήμος Αθηναίων προχώρησε σε συνεργασία με το Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδος –Deree στο πλαίσιο λειτουργίας των δημοτικών ιατρείων. Από την άνοιξη του 2016 φοιτητές του μεταπτυχιακού προγράμματος «Συμβουλευτικής ψυχολογίας και ψυχοθεραπείας» του κολεγίου, εφαρμόζοντας τη λατινική ρήση του Κολεγίου που αποτελεί και φιλοσοφία του «non ministrari, sed ministrare» (να μη σε υπηρετούν αλλά να υπηρετείς), παρέχουν εθελοντικές υπηρεσίες συμβουλευτικής σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο σε εξυπηρετούμενους στο 1ο και στο 6ο Δημοτικό Ιατρείο της Αθήνας (Σόλωνος 78 και Χανίων 4Β).

«Στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος «Συμβουλευτικής ψυχολογίας και ψυχοθεραπείας» οι φοιτητές μας καλούνται να καλύψουν 700 ώρες πρακτικής άσκησης. Η συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων ξεκίνησε πριν από ενάμιση χρόνο, στο Καλφοπούλειο δημοτικό ιατρείο. Υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση, με αποτέλεσμα να επεκταθεί το πρόγραμμα και στο ιατρείο στην οδό Χανίων στην Κυψέλη. Τόσο εμείς όσο και οι φοιτητές είμαστε πολύ ευχαριστημένοι, γιατί με αυτόν τον τρόπο τούς δίνεται η δυνατότητα να δουν από κοντά την ελληνική πραγματικότητα στον χώρο της ψυχικής υγείας» εξηγεί στο «Βήμα» η κοσμήτωρ της σχολής μεταπτυχιακών σπουδών και επαγγελματικής εκπαίδευσης δρ Αρετή Κρέπαπα. «Είναι σημαντικό για εμάς στο Αμερικανικό Κολέγιο να μη μένουμε στη θεωρία αλλά να δίνεται η δυνατότητα στους φοιτητές να εφαρμόζουν σε πραγματικές συνθήκες και σε πραγματικό περιβάλλον αυτά που έχουν διδαχθεί στο αμφιθέατρο και νομίζω ότι αυτή η συνεργασία είναι το πιο καλό παράδειγμα» συμπληρώνει.

Σε αυτόν τον ενάμιση χρόνο εθελοντικής συνεργασίας 25 περίπου μεταπτυχιακοί φοιτητές βγήκαν από το περιβάλλον του Κολεγίου και προσέφεραν υπηρεσίες συμβουλευτικής συνολικά σε 130 δημότες του Δήμου Αθηναίων σε μια περίοδο που οι ανάγκες πρόληψης και προαγωγής της ψυχικής υγείας γίνονται όλο και πιο επιτακτικές και η ζήτηση είναι ιδιαίτερα αυξημένη. Οπως λέει στο «Βήμα» η αντιδήμαρχος κοινωνικής αλληλεγγύης, πρόνοιας και ισότητας κυρία Μαρία Στρατηγάκη: «Είναι πολύ ικανοποιητική η προσφορά των μεταπτυχιακών φοιτητών του Deree που προσφέρουν εθελοντική εργασία ψυχοκοινωνικής στήριξης στους κατοίκους των δημοτικών ιατρείων στην Κυψέλη και στα Πατήσια. Με την καινούργια αντίληψη του κέντρου ολοκληρωμένης εξυπηρέτησης (οne stop shop) αντιμετωπίζουμε ολιστικά τους εξυπηρετούμενους προσφέροντάς τους εκτός από υπηρεσίες υγείας και υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, συμβουλευτικής και νομικής υποστήριξης. Εξ ου και είναι πολύτιμη η συνεισφορά τους. Ειδικά σε αυτή την περίοδο που οι προσλήψεις προσωπικού σε δημοτικές κοινωνικές δομές είναι περιορισμένες».

«Υπήρχε αυξημένη ζήτηση των υπηρεσιών μας στον Δήμο Αθηναίων και λόγω αυτού σκεφτήκαμε να προτείνουμε το πλαίσιο συνεργασίας μας. Ταυτόχρονα επειδή δεν υπήρχε και η δυνατότητα πολλές φορές να καλυφθούν τόσα περιστατικά, είτε υπήρχε μεγάλη λίστα αναμονής, προσπαθήσαμε να διευκολύνουμε την κατάσταση στα δημοτικά ιατρεία προσφέροντας τις υπηρεσίες των μεταπτυχιακών μας φοιτητών. Καθημερινά υπάρχουν από ένας έως και τρεις φοιτητές μας σε κάθε βάρδια, στη Σόλωνος 9.00-17.00 και στην Κυψέλη 10.00-20.00» σημειώνει στο Βήμα η δρ Τίνια Απέργη, κλινική ψυχολόγος, καθηγήτρια και υπεύθυνη του μεταπτυχιακού προγράμματος, υπογραμμίζοντας πως «εκτός από τη βοήθεια, η εμπειρία και για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές είναι πάρα πολύ σημαντική διότι εκτίθενται σε ένα μεγαλύτερο και διαφορετικό φάσμα εξυπηρετούμενων με διαφορετικά αιτήματα και ανάγκες».

Εκτός από τα δημοτικά ιατρεία, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές κάνουν την πρακτική τους και στο νεοσύστατο συμβουλευτικό κέντρο φοιτητών μέσα στο Κολέγιο. «Στο συμβουλευτικό κέντρο εξυπηρετούμε τους προπτυχιακούς φοιτητές (ηλικίας 18-25) και τα ζητήματα που τους απασχολούν κινούνται γύρω από τη σφαίρα της αρχής της ενηλικίωσης, με θέματα που έχουν να κάνουν με τον αποχωρισμό από την οικογένεια, με την ανάληψη της ευθύνης του εαυτού κ.τ.λ. Εξυπηρετούμε όλο το φάσμα της ψυχοπαθολογίας, έχουμε και βοήθεια ψυχιάτρου πια για τα επείγοντα περιστατικά. Βέβαια ο στόχος μας είναι να υποστηρίξουμε ψυχολογικά στις σπουδές τους και όχι να είμαστε ψυχιατρική μονάδα. Είμαστε ένας χώρος παροχής ψυχολογικών υπηρεσιών. Στον Δήμο είναι άλλος ο χαρακτήρας της παρέμβασης, και αυτό είναι σημαντικό για τους φοιτητές. Γιατί εκτίθενται σε όλο το φάσμα της παθολογίας, του πληθυσμού, της ηλικίας» σημειώνει ο κ. Νίκος Τάκης, καθηγητής Κλινικής Ψυχολογίας στο Deree, διευθυντής του συμβουλευτικού κέντρου και μαζί με την κυρία Απέργη είναι υπεύθυνοι του προγράμματος συνεργασίας με τον Δήμο Αθηναίων.

Αυτή η «αλλαγή» από το συμβουλευτικό κέντρο του κολεγίου, όπου κάνουν και εκεί συνεδρίες, στους χώρους των δύο δημοτικών ιατρείων ήταν έντονη. Οπως περιγράφει η κυρία Ανδρομάχη Κατσαρού, μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Deree, «αρχικά, από άποψη χώρου, δεν βρίσκαμε πάντα ελεύθερες τις αίθουσες που μας είχαν δώσει, οπότε έπρεπε να πηγαίνουμε σε διαφορετικά γραφεία. Χρειάστηκε κάποιος χρόνος για να ενσωματωθούν οι υπηρεσίες μας στην καθημερινή λειτουργία του ιατρείου. Αν θες όμως να κάνεις τη δουλειά σου θα την κάνεις όπου και αν είσαι γιατί έχει να κάνει με τη σχέση που αναπτύσσουμε με τον εκάστοτε εξυπηρετούμενο».

Σε δεύτερο επίπεδο οι μεταπτυχιακοί φοιτητές είχαν να αντιμετωπίσουν ένα πιο ευρύ φάσμα εξυπηρετούμενων τόσο ηλικιακά όσο και σε κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο. «Εκεί το φάσμα των εξυπηρετούμενων είναι πιο ευρύ, μπορεί να έχεις φοιτητές, όπως είχαμε και στο Deree, μέχρι και ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Μάλιστα έτυχε να αναλάβω και μια κυρία 73 ετών. Επίσης, στο κολέγιο το οικονομικό και κοινωνικό status είναι διαφορετικό από ό,τι στους ανθρώπους που συναντάμε στον δήμο» εξηγεί. «Είχαμε όλοι μας μεγάλο ενθουσιασμό γιατί θέλαμε, εκτός από την εμπειρία, ταυτόχρονα να προσφέρουμε. Είναι πολύ δυνατή εμπειρία. Είναι κάτι πολύ σημαντικό γιατί προσφέρεις στον συνάνθρωπό σου» προσθέτει ο Αλέξανδρος, μεταπτυχιακός φοιτητής.

Οι φοιτητές συνεισφέρουν εθελοντικά και σε άλλες δομές, πάλι στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης. «Μας ενδιαφέρει γενικώς η διασύνδεση και με άλλες δομές και σε αυτό το πλαίσιο έχουμε και συνεργασία με το Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιού και Ενηλίκου της Καλλιθέας και τα τελευταία τρία χρόνια κάνουμε ετήσια σεμινάρια. Το θέμα που έχουμε φέτος είναι η επιθετικότητα» σημειώνει ο κ. Τάκης. «Η συνεργασία μας με τον Δήμο της Αθήνας πήγε πολύ καλά από την αρχή. Την πρώτη χρονιά είχαμε 35 περίπου εξυπηρετούμενους και τη σεζόν 2016-2017 φτάσαμε τα 60 άτομα. Στο δημοτικό ιατρείο στην Κυψέλη η συνεργασία μας γίνεται με τους ψυχολόγους που υπάρχουν ήδη. Εκείνοι συνήθως δέχονται τα περιστατικά και λόγω του μεγάλου όγκου δίνουν αρκετά και στους φοιτητές μας. Η παρέμβαση είναι περιορισμένης διάρκειας, 15 συνεδριών, βασισμένη σε διάφορα θεωρητικά μοντέλα για συμβουλευτικές παρεμβάσεις στην κοινότητα» αναφέρει ο κ. Τάκης. Το πρόγραμμα δεν απευθύνεται μόνο σε δημότες του Δήμου Αθηναίων αλλά σε κατοίκους όλου του λεκανοπεδίου, με προτεραιότητα σε ανέργους και σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες.

Παράλληλα, η συνεργασία των δύο φορέων δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή συμβουλευτικής στα δημοτικά ιατρεία αλλά έχει επεκταθεί και στις λέσχες φιλίας, όπου οι φοιτητές πραγματοποιούν σύντομες παρεμβάσεις με θέματα που απασχολούν την τρίτη ηλικία. «Ξεκινήσαμε πέρυσι με κάποιες σύντομες παρεμβάσεις στη λέσχη φιλίας στο Κουκάκι και εφέτος το επεκτείναμε και στη λέσχη φιλίας στην οδό Κολοκυνθούς. Πρόκειται για μια σύντομη παρέμβαση πέντε συναντήσεων στις οποίες μιλάμε για τις σχέσεις με το σώμα, για τις διαπροσωπικές σχέσεις, για την αγωνία του θανάτου, για τον ρόλο τους ως παππού/γιαγιάς και τον ρόλο τους μέσα στην οικογένεια κ.ά.» αναφέρει ο κ. Τάκης. «Η υποδοχή των εξυπηρετούμενων στη λέσχη φιλίας στο Κουκάκι ήταν ενθουσιώδης, όπως διαπιστώσαμε από την αξιολόγηση που έγινε στο τέλος του προγράμματος» καταλήγει.

Σύντομα θα πραγματοποιηθεί ημερίδα του Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με το Κολέγιο για τα αποτελέσματα της συνεργασίας αυτής καθώς και μελλοντικές προοπτικές. Οσοι ενδιαφέρονται μπορούν να καλέσουν στα τηλέφωνα επικοινωνίας του 1ου δημοτικού ιατρείου (210 3626587 & 210 3626608) και στου 6ου δημοτικού ιατρείου (210 8836200).