Για πολλά χρόνια οι κλιματολόγοι έξυναν το κεφάλι τους με απορία: πώς γίνεται να παραμένει σταθερός ο ρυθμός ανόδου της στάθμης των ωκεανών, την ώρα που η θερμοκρασία του πλανήτη ανεβαίνει; Στην πραγματικότητα, όμως, επρόκειτο για λάθος στις δορυφορικές μετρήσεις.

Νέες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι ο γαλλο-αμερικανικός δορυφόρος TOPEX/ Poseidon, o πρώτος από μια σειρά δορυφόρων που μετρούν τη στάθμη με ραντάρ έπασχε από λάθος στις ρυθμίσεις, λόγω του οποίου οι μετρήσεις της στάθμης στις αρχές του 1990 ήταν υψηλότερες από τις πραγματικές, κρύβοντας έτσι την άνοδο τα επόμενα χρόνια.

Θεαματική η πραγματική αύξηση της στάθμης

Η αφαίρεση του σφάλματος με στάθμιση των δεδομένων δείχνει ότι ο ρυθμός ανόδου στην πραγματικότητα αυξήθηκε θεαματικά από τα 1,8 χιλιοστά το χρόνο το 1993 στα περίπου 3,9 χιλιοστά ανά χρόνο σήμερα, ανέφερε σε συνέδριο κλιματολογίας στη Νέα Υόρκη ο Στίβεν Νέρεμ του Πανεπιστημίου του Κολοράντο.

«Ο ρυθμός ανόδου της στάθμης των θαλασσών αυξάνεται, και η αύξηση αυτή είναι βασικά αυτή που περιμέναμε» λέει ο ίδιος.

Όπως επισημαίνει ο δικτυακός τόπος του Nature, η προς το παρόν αδημοσίευτη μελέτη του Νέρεμ έρχεται να προστεθεί σε τρεις προηγούμενες έρευνες που έθεταν ερωτήματα για την ακρίβεια των μετρήσεων.

Το 2015, δημοσίευση στο Nature Climate Change διαπίστωνε απόκλιση των δορυφορικών μετρήσεων από τις επιτόπιες μετρήσεις. Λίγους μήνες αργότερα, η ίδια επιθεώρηση δημοσίευσε μια δεύτερη μελέτη της ίδιας ομάδας, η οποία έδειχνε ότι η διόρθωση της φαινόμενης απόκλισης των δορυφορικών μετρήσεων διόρθωνε το πρόβλημα. Φέτος τον Απρίλιο ακολούθησε μελέτη στο Geophysical Research Letters που υπολόγιζε τη διόγκωση των ωκεανών λόγω θερμικής διαστολής και λόγω τήξης των πάγων και συμπέραινε ότι ο ρυθμός ανόδου της στάθμης πρέπει να είναι υψηλότερος από ό,τι έδειχναν οι δορυφορικές μετρήσεις.

Η πηγή του σφάλματος

Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει τις προηγούμενες και επιπλέον εντοπίζει για πρώτη φορά την πηγή του σφάλματος. Οι σχεδιαστές του ραντάρ στον δορυφόρο TOPEX/Poseidon, είχαν εισαγάγει μια επιπλέον ρύθμιση που υποτίθεται ότι θα εξουδετέρωνε τυχόν σφάλματα από τη φθορά του οργάνου. Η ρύθμιση όμως αλλοίωνε προς τα πάνω τις μετρήσεις για τα πρώτα έξι χρόνια λειτουργίας του δορυφόρου, οπότε άρχισε να χρησιμοποιείται ο εφεδρικός αισθητήρας που δεν έπασχε από το πρόβλημα.

Παρόλο όμως που οι προβληματικές μετρήσεις κάλυπταν περίοδο μόλις έξι χρόνων, το σφάλμα ήταν αρκετό για να αποκρύψει την αύξηση του ρυθμού ανόδου.

Ανοδος 75 εκατοστών μέχρι τα τέλη του αιώνα

Οι νέες εκτιμήσεις δείχνουν ότι, αν η σημερινή τάση συνεχιστεί, η άνοδος της στάθμης θα φτάσει τα 75 εκατοστά μέχρι το τέλος του αιώνα, νούμερο που βρίσκεται σε συμφωνία με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις της Διακυβερνητικής Υπηρεσίας του ΟΗΕ για το κλίμα.

Εκτός αν μέχρι τότε αποσταθεροποιηθούν οι παγετώνες της Γροιλανδίας, οπότε η πραγματικότητα θα είναι πολύ χειρότερη.