Ο χάρτης της διαφθοράς στο Δημόσιο το 2015 – Έκθεση των ελεγκτών-επιθεωρητών

Πάντως, μειωμένες εμφανίζονται σε σχέση με προηγούμενες χρονιές οι υποθέσεις διαφθοράς στους δήμους, την ίδια ώρα που αυξάνονται οι περιπτώσεις που αφορούν ελέγχους εποπτευόμενων ιδιωτικών φορέων του Δημοσίου. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης της Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης (ΓΕΔΔ) για το έτος 2015. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην έκθεση επισημαίνεται ότι «οι δήμοι απασχόλησαν λιγότερο τον ΓΕΔΔ το 2015».

Παράλληλα, όμως, η ελεγκτική αρχή εξηγεί γιατί παρατηρείται αύξηση του ποσοστού των υποθέσεων που αφορούσαν ελέγχους εποπτευόμενων ιδιωτικών φορέων (296 υποθέσεις). Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, «οφείλεται πιθανώς στην αυξανόμενη τάση της νομοθεσίας για ανάθεση άσκησης δημόσιας εξουσίας σε ιδιωτικούς φορείς και στην παρεπόμενη ανάγκη επαρκούς εποπτείας των τελευταίων από τις εντεταλμένες προς τούτο δημόσιες υπηρεσίες».

Για το έτος 2015 οι υποθέσεις που έλεγξε ο ΓΕΔΔ έφτασαν τις 1388, με τις υποθέσεις οικονομικής διαχείρισης να αποτελούν και πάλι τη βασική κατηγορία. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι θεματικές κατηγορίες επί του συνόλου των 1.388 υποθέσεων το 2015 (1.570 το 2014) αφορούν σε:

* άδειες καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος: 37 (54 το 2014)

* ασφαλιστικά ταμεία: 18 (21 το 2014)

* δημόσια έργα: 38 (75 το 2014)

* εκπαιδευτικά: 18 (27 το 2014)

* λοιπές άδειες λειτουργίας: 22 (29 το 2014)

* μεταφορές / Επικοινωνίες: 31 (42)

* οικονομική διαχείριση / έλεγχος: 504 (426)

* παραβίαση διοικητικών διαδικασιών: 146 (211)

* περιβάλλον: 49 (49)

* πολεοδομικά: 103 (152)

* προμήθειες: 38 (29)

* Υγεία – πρόνοια / δημόσια Υγεία: 179 (162)

* υγιεινή / ασφάλεια εργαζομένων: 9 (6)

* άλλη κατηγορία: 196 (282)

Κατά το 2015, από τις 1.718 πειθαρχικές αποφάσεις που του κοινοποιήθηκαν στο πλαίσιο της δικαιοδοσίας του για την άσκηση ένδικων μέσων κατά αποφάσεων πειθαρχικών οργάνων, ο ΓΕΔΔ άσκησε 116 ενστάσεις κατά αποφάσεων συλλογικών ή μονομελών πειθαρχικών οργάνων. Οι λόγοι που επέβαλαν την άσκηση ένστασης κατά των αποφάσεων αυτών είναι κυρίως:

* Η επιβολή υπερβολικά επιεικών ποινών σε σχέση με τη βαρύτητα των πειθαρχικών παραπτωμάτων.

* Η εσφαλμένη και πλημμελής εκτίμηση αποδεικτικών στοιχείων ή η κακή εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών, όπως αυτά προκύπτουν από ένορκες διοικητικές εξετάσεις και πορίσματα ή εκθέσεις επιθεώρησης και ελέγχου των σωμάτων και υπηρεσιών επιθεώρησης και ελέγχου, με τα οποία διαπιστώνεται η τέλεση πειθαρχικών παραπτωμάτων και προτείνεται ο πειθαρχικός έλεγχος υπαλλήλων για πράξεις ή παραλείψεις τους ως εμπλεκόμενων στις εν λόγω υποθέσεις.

* Η ανεπαρκής, πλημμελής ή εσφαλμένη αιτιολογία, η μη νόμιμη αιτιολογία ή η παντελής έλλειψη αιτιολογίας των πειθαρχικών αποφάσεων σε αντίθεση με όσα οι κείμενες διατάξεις, η πάγια νομολογία του ΣτΕ και των διοικητικών δικαστηρίων, αλλά και οι θεμελιώδεις αρχές του διοικητικού δικαίου επιτάσσουν.

* Η εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου κατά την υπαγωγή στον νόμο των πραγματικών περιστατικών, όπως αυτά προκύπτουν από τα στοιχεία του πειθαρχικού φακέλου.

Είναι ενδεικτική η περίπτωση ένστασης κατά απόφασης του Β΄ Κοινού Πειθαρχικού Συμβουλίου του υπουργείου Οικονομικών με την οποία επιβλήθηκε η ποινή της προσωρινής παύσης τριών μηνών με

πλήρη στέρηση αποδοχών στην υπάλληλο της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας.

Η πειθαρχικώς διωκόμενη υπάλληλος, όπως προκύπτει από την πορισματική έκθεση ΕΔΕ που διενήργησαν οικονομικοί επιθεωρητές σχετικά με μη νόμιμη καταβολή αποζημίωσης σε ιδιώτες λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, προέβη στην έκδοση βεβαίωσης προβολής ή μη δικαιωμάτων του Δημοσίου για επίδικη δασική έκταση. Ειδικότερα η υπάλληλος εξέδωσε βεβαίωση κατόπιν αίτησης των φερόμενων ως δικαιούχων επίδικης έκτασης προκειμένου να προσκομισθεί και να χρησιμοποιηθεί σε δικαστήριο για την αναγνώρισή τους ως δικαιούχων αποζημίωσης επί ακινήτου που κηρύχθηκε αναγκαστικά απαλλοτριωτέο.

Τελικά με απόφαση του αρμοδίου Μονομελούς Πρωτοδικείου πέτυχαν την αναγνώρισή τους ως δικαιούχων αποζημίωσης και εισέπραξαν το ποσό των 798.291,40 ευρώ. Ωστόσο η εγκαλούμενη υπάλληλος εξέδωσε την ανωτέρω βεβαίωση αν και υπήρχε πράξη χαρακτηρισμού του Δασαρχείου που περιλάμβανε το επίδικο ακίνητο σε δασική έκταση και ήδη από το 1981 είχε εκδοθεί από το ίδιο Δασαρχείο πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής σε βάρος του ενός από τους δικαιούχους για παράνομη κατάληψη δημόσιας δασικής έκτασης.

Ένσταση έγινε και κατά απόφασης του Πρωτοβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με την οποία απαλλάσσει των κατηγοριών εκπαιδευτικό δημοτικού σχολείου.

Ο εγκαλούμενος υπάλληλος παραπέμφθηκε από τον προϊστάμενο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης στο Πρωτοβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για το πειθαρχικό αδίκημα της αναξιοπρεπούς ή ανάρμοστης ή ανάξιας για υπάλληλο συμπεριφοράς εντός ή εκτός υπηρεσίας, όπως ορίζεται στο εδάφιο ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 107 του ν. 4057/2012.

Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται στην έκθεση ΓΕΔΔ του 2015, «κατόπιν πληροφοριών που περιήλθαν στο τμήμα Ασφάλειας Φλώρινας και νομότυπης έρευνας βρέθηκαν στην οικία του εγκαλουμένου εκπαιδευτικού τα κάτωθι όπλα: α) τυφέκιο τύπου Kalashnikov με πτυσσόμενο κοντάκιο και αορτήρα και μια γεμιστήρα κινεζικής προέλευσης, β) ένα περίστροφο με μεγάλο αριθμό φυσιγγίων, γ) μια καραμπίνα με κομμένη κάννη, δ) μια ξιφολόγχη από τυφέκιο G3A3 με μήκος λάμας 16 εκατοστών και τη θήκη της, ε) μια χατζάρα με μήκος λάμας 50 εκατοστών, στ) δύο τόξα με εννέα βέλη και ζ) μια βαλλίστρα με ενσωματωμένη διόπτρα και τρία βέλη. Ο εγκαλούμενος υπάλληλος δεν διέθετε την απαιτούμενη κατά το νόμο άδεια για τα παραπάνω όπλα».

Ασκήθηκε σε βάρος του υπαλλήλου ποινική δίωξη από την αρμόδια εισαγγελέα Πρωτοδικών για τις πράξεις της οπλοκατοχής και οπλοχρησίας. Όμως, το Πειθαρχικό Συμβούλιο τον απάλλαξε κατά πλειοψηφία -μειοψηφούσης της Προέδρου του Συμβουλίου, η οποία πρότεινε την ενοχή του εγκαλουμένου εκπαιδευτικού- αποδεχόμενο ότι η χρήση των ως άνω όπλων προήλθε από την «έντονη επιθυμία ενασχόλησής του με κοινωνικές και αθλητικές δράσεις».

Εντοπίστηκε υπάλληλος η οποία υπέβαλε στην Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης -στο πλαίσιο της αξιολόγησης υποψηφίων εκπαιδευτικών για τοποθέτηση υπευθύνων Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΣΕΠ-ΚΕΣΥΠ)- πλαστό διδακτορικό δίπλωμα του Τμήματος Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Πατρών. Σκοπός της, όπως επισημαίνεται στην έκθεση, ήταν «να παραπλανήσει με τη χρήση του τη Διοίκηση προκειμένου να ανέλθει βαθμολογικά και μισθολογικά».

Αυτά διαπιστώθηκαν στο πλαίσιο του διενεργούμενου ελέγχου νομιμότητας πτυχίων και πιστοποιητικών. Η χρήση του πλαστού διδακτορικού διπλώματος είχε αποτέλεσμα αφενός να λαμβάνει από το έτος 2005 έως και την εφαρμογή του νέου ενιαίου μισθολογίου – βαθμολογίου επίδομα διδακτορικού τίτλου και αφετέρου να καταταχθεί το 2011 στο βαθμό Γ΄ με μισθολογικό κλιμάκιο 1, αφού της αναγνωρίσθηκαν έξι έτη υπηρεσίας λόγω κατοχής διδακτορικού τίτλου σύμφωνα με το ισχύον νέο ενιαίο μισθολόγιο – βαθμολόγιο.

Επιπλέον η εγκαλούμενη έκανε εκ νέου, το 2012, χρήση του πλαστού εγγράφου όταν το κατάθεσε στην Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης προκειμένου να λάβει επιπλέον μοριοδότηση για την κατάληψη θέσης ΣΕΠ στο ΚΕΣΥΠ.

Προϊστάμενος του τμήματος εσόδων ΔΟΥ χορήγησε αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας για χρέη προς το Δημόσιο κατόπιν σχετικής αίτησης της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (ΕΠΟ) χωρίς να πληρούνται οι κατά νόμο όροι έκδοσης αυτού. Συγκεκριμένα, ο πειθαρχικώς διωκόμενος υπάλληλος, όπως προέκυψε από τη διενεργηθείσα πορισματική έκθεση ΕΔΕ, χορήγησε το έγγραφο αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας για χρέη προς το Δημόσιο, μηνιαίας ισχύος, μετά από σχετική αίτηση της ΕΠΟ για είσπραξη χρημάτων ποσού 1.434.100 ευρώ από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού. Η αίτηση παρελήφθη από τον υπάλληλο και εκδότη του Τμήματος Εσόδων, ο οποίος συμπλήρωσε στη δεύτερη σελίδα της αίτησης αναλυτικά τις οφειλές οι οποίες εμφανίζονταν τη συγκεκριμένη στιγμή. Στη συνέχεια εκδόθηκε το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας και υπεγράφη από τον εγκαλούμενο υπάλληλο χωρίς παρακράτηση, παρόλο που γνώριζε το υπόλοιπο της ρυθμισμένης και ληξιπρόθεσμης οφειλής της ΕΠΟ.

Επιπλέον, ο εγκαλούμενος υπάλληλος όφειλε να εξετάσει αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις συμψηφισμού, εφόσον αιτία χορήγησής του εν λόγω αποδεικτικού ήταν η είσπραξη χρημάτων από φορέα της Κεντρικής Κυβέρνησης, το δε ποσοστό που έπρεπε να παρακρατηθεί ήταν 454.407,50 ευρώ, ήτοι «το 100% επί της είσπραξης και μέχρι του ύψους της βεβαιωμένης οφειλής» σύμφωνα με το άρθρο 83 του ΚΕΔΕ.

Μόλις σήμερα, Παρασκευή, η γενική επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης κυρία Μαρία Παπασπύρου υπέβαλε στον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα και στον Πρόεδρο της Βουλής κ. Νίκο Βούτση την ετήσια έκθεση του ΓΕΔΔ καθώς και την ετήσια έκθεση απολογισμού του Συντονιστικού Οργάνου Επιθεώρησης και Ελέγχου, στο οποίο παρουσιάζεται η δραστηριότητα των Σωμάτων και Υπηρεσιών Επιθεώρησης και Ελέγχου κατά το 2015.

Περιλαμβάνονται σε αυτή χαρακτηριστικές υποθέσεις που διερεύνησε, οι νομοθετικές και οργανωτικές προτάσεις που υπέβαλε, οι σχετικές με την πειθαρχική δικαιοδοσία ενέργειες στις οποίες προχώρησε και τα αποτελέσματα του ελέγχου περιουσιακής κατάστασης δημοσίων υπαλλήλων.

Επισημαίνεται ότι οι επώνυμες καταγγελίες αποτέλεσαν για μία ακόμη χρονιά τη βασική δεξαμενή προέλευσης των υποθέσεων (ποσοστό 44 %), ενώ παρατηρείται σημαντική μείωση των ανωνύμων καταγγελιών που κρίθηκε σκόπιμο να διερευνηθούν.

Λόγω της συγκέντρωσης της διοικητικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας, οι υποθέσεις επικεντρώνονται στην πλειονότητά τους στην Περιφέρεια Αττικής.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι και το 2015 το Γραφείο του ΓΕΔΔ ανέλαβε των έλεγχο των περισσότερων υποθέσεων (50 % περίπου), από δε τις υπόλοιπες ο μεγαλύτερος όγκος διαβιβάστηκε προς έλεγχο σε ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών.