Στην προτελευταία μεταβολή του Συντάγματος ψηφίστηκε ειδική συνταγματική διάταξη που προέβλεπε ότι ο εκάστοτε εκλογικός νόμος που ψηφίζεται στη Βουλή θα ίσχυε όχι από τις επόμενες αλλά από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός εάν ο νέος εκλογικός νόμος ψηφιζόταν από 200 τουλάχιστον βουλευτές. Γεγονός που θα σήμαινε ότι υπάρχει εθνική αναγκαιότητα.

Άραγε υπάρχει κανένας σήμερα που να πιστεύει ότι υπάρχει εθνική αναγκαιότητα να ψηφιστεί ο προτεινόμενος από την κυβέρνηση νόμος από 200 βουλευτές; Ασφαλώς όχι. Αντίθετα, υπήρχε εθνική σκοπιμότητα να σχηματιστεί κυβέρνηση από όλα τα κόμματα του λεγόμενου «ευρωπαϊκού τόξου» για να διαπραγματευτεί καλύτερα το τρίτο μνημόνιο που εκ των πράγματων υποχρεώθηκε να υπογράψει ο Αλέξης Τσίπρας και αναγκάστηκε να το αποδεχθεί ευρύτατη πλειοψηφία βουλευτών. Τότε, δηλαδή τον Ιούλιο του 2015, υπήρχε ουσιαστικός λόγος να ψηφιστεί η απλή αναλογική και να οδηγηθεί με αυτήν η χώρα σε εκλογές. Όμως τότε η Κυβέρνηση απέρριψε αυτή τη σκέψη που νομοθετικά είχε προτείνει το ΠΑΣΟΚ και προχώρησε με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο που περιλαμβάνει και 50 έδρες μπόνους για το πρώτο κόμμα.
Σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ αντί να επιδιώξει συνεργασία με όλα τα κόμματα του λεγόμενου «ευρωπαϊκού τόξου» συνεργάζεται επιλεκτικά με ένα μικρό κόμμα με το οποίο δεν τον συνδέει καμία ιδεολογική συγγένεια και προτείνει αλλαγή του εκλογικού συστήματος με καθιέρωση της απλής αναλογικής χωρίς μπόνους. Επιδιώκει μάλιστα να υποστηριχθεί από 200 βουλευτές για να ισχύσει εδώ και τώρα. Κατά «σύμπτωση», σε μια περίοδο που όλες οι δημοσκοπήσεις φέρουν τον ΣΥΡΙΖΑ δεύτερο κόμμα ενώ το κόμμα με το οποίο συγκυβερνά δημοσκοπικά δεν φαίνεται να μπαίνει στη Βουλή.
Άραγε, τώρα που έχει ψηφιστεί το τρίτο και πιθανότατα το 4ο μνημόνιο με όλη τη συνακόλουθη σκληρή νομοθεσία για την οποία δεν ρωτήθηκε κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης για να εκφράσει τουλάχιστον γνώμη όσον αφορά τα προαπαιτούμενα και τα ισοδύναμα μέτρα τι θα εξυπηρετούσε τη χώρα μια κυβέρνηση συνεργασίας με βάση την απλή αναλογική πέραν της εκλογικής σκοπιμότητας;
Το μείζον όμως θέμα για αυτόν τον τόπο δεν είναι το τι συμφέρει εκλογικά τα κόμματα αλλά το πώς η χώρα θα εξέλθει από τη μεγάλη οικονομική κρίση στηριζόμενη σε μια σταθερή κυβέρνηση που να εμπνέει εμπιστοσύνη στους επενδυτές και στους δανειστές.
Κάθε κόμμα έχει τη δική του θέσει για τον εκλογικό νόμο. Εάν όμως η Κυβέρνηση επιθυμεί διακαώς την απλή αναλογική, ας αναθέσει το θέμα στο λαό, οπότε, λογικά, κανένα κόμμα δεν θα έχει αντίρρηση. Εάν στον ισχύοντα εκλογικό νόμο προστεθεί μία και μόνη φράση ότι εφόσον με το μπόνους το πρώτο κόμμα δεν εξασφαλίζει αυτοδυναμία τότε δεν το λαμβάνει, σε αυτήν την περίπτωση το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής μετατρέπεται αυτόματα σε σύστημα απλής αναλογικής. Εάν υπήρχε αυτή η πρόβλεψη στον ισχύοντα νόμο οι 5 εκλογικές αναμετρήσεις που έγιναν από το 2012 έως σήμερα δεν θα έδιναν σε κανένα κόμμα το μπόνους οπότε θα ίσχυε η απλή αναλογική. Έτσι ο λαός με το ποσοστό αυτόματα που θα δίνει στο πρώτο κόμμα, θα καθορίζει και το εκλογικό σύστημα.
Η απλή αναλογική στη χώρα μας οδήγησε ιστορικά σε ακυβερνησία. Η ακυβερνησία ανάγκασε το 1952 τον τότε πρωθυπουργό Νικόλαο Πλαστήρα να δεχθεί το πλειοψηφικό σύστημα που δυστυχώς υπήρξε η αιτία των δεινών που ακολούθησαν. Έτσι αναδείχθηκε η κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Παπάγο με 238 έδρες στη Βουλή που καθόρισε αρνητικά την Ιστορία της χώρας τα μετέπειτα χρόνια.
Η τεράστια αυτή πλειοψηφία των εδρών, που όμως δεν είχε αντιστοιχία σε λαϊκή βάση, οδήγησε σε καλπονοθευτικά εκλογικά συστήματα, τη δημιουργία του παρακράτους, τη δολοφονία Λαμπράκη, την ιστορική σύγκρουση Καραμανλή
–Παπανδρέου και τελικά τη δικτατορία των συνταγματαρχών.
Η ακυβερνησία και η ιστορική μνήμη είναι αυτά που πρέπει να απασχολήσουν προσωπικά τον Πρωθυπουργό για να μην οδηγηθεί η χώρα σε νέες περιπέτειες.
Το ερώτημα στο οποίο καλείται να απαντήσει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός είναι το τι συμφέρει τη χώρα: Να καθορίζει κάθε φορά το εκλογικό σύστημα με τη ψήφο του ο λαός ή οι εκάστοτε πλειοψηφίες της Βουλής; Η ακυβερνησία είναι ο κίνδυνος που συνήθως προκύπτει από την ασυνεννοησία των κομμάτων που συγκροτούν μια κυβέρνηση απλής αναλογικής και που αν τώρα συμβεί θα είναι ολέθρια για την οικονομία της χώρας.


Ο καθηγητής Δημήτριος Θ. Κρεμαστινός είναι Αντιπρόεδρος της Βουλής, τ. Υπουργός.