11 ερωτήσεις στον Θοδωρή Αμπαζή

Συνθέτης και σκηνοθέτης. Πώς ξεκίνησε αυτή η σύνδεση θεάτρου και μουσικής; «Το πρώτο µου ακορντεόν το πήρα όταν ήµουν πέντε ετών. Το σήκωσα και πήγα µπροστά στον καθρέφτη. Ηταν η πρώτη µου «µουσικοθεατρική» πράξη. Δεν µου έφτανε να παίζω, ήθελα να δω και πώς φαίνεται να παίζει κάποιος µουσική».

Είστε ο αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου. Δημοσιεύματα ήθελαν τις καλοκαιρινές παραστάσεις του Εθνικού να βρίσκονται στον αέρα λόγω έλλειψης χρημάτων… «Οταν µια χώρα βρίσκεται σε οικονοµική κρίση, ο πολιτισµός βάλλεται. Εδώ τα νοσοκοµεία περνούν δύσκολα, δεν θα περνάει το θέατρο; Το Εθνικό δεν θα σταµατήσει, όµως, να υπάρχει. Εχουµε βρει λύσεις και φυσικά θα κατεβούµε στην Επίδαυρο, όχι µε µία, αλλά µε τρεις παραγωγές».

Τι προβλέπετε για τη νέα χρονιά του Εθνικού Θεάτρου; «Θα είναι δύσκολη. Η προηγούµενη διοίκηση είχε µια άλλη λογική σε σχέση µε τον προγραµµατισµό και τώρα προχωράµε σε µια άλλη. Οταν έχεις ένα ζαχαροπλαστείο και θέλεις να το κάνεις café –δεν λέω ποιο από τα δύο είναι καλύτερο -, πρέπει να βρεις ξανά την πελατεία σου. Αυτό που σίγουρα δεν θέλουµε είναι να µείνει έξω από το Εθνικό η σύγχρονη, φρέσκια δηµιουργία».

Οχι, λοιπόν, γεμάτα θέατρα με κάθε κόστος. «Επιχορηγούµαστε, άρα είµαστε σε αποστολή. Η δουλειά µας είναι να εκπαιδεύσουµε τον κόσµο να τρώει λαχανικά και φρούτα. Φυσικά, δεν θα είσαι τόσο ανταγωνιστικός όσο αυτός που πουλάει χάµπουργκερ, αλλά αυτή τη στρατηγική πρέπει να χαράξεις, χωρίς να αγνοείς ότι πρέπει να υπάρχει µια ισορροπία ανάµεσα στη χρηµατοδότηση και τα εισιτήρια που κόβει το ταµείο».

Είστε ο συνθέτης των χορικών στην παράσταση «Οιδίπους Τύραννος», μια συμπαραγωγή του Εθνικού Θεάτρου με το Θέατρο Βαχτάνγκοφ της Ρωσίας. «Είναι µια ιδιαίτερη δουλειά του σκηνοθέτη Ρίµας Τούµινας, µε ρώσους ηθοποιούς και µε Χορό που απαρτίζεται από έλληνες ηθοποιούς. Τη µουσική γράφει ο Φάουστας Λατένας. Οι Ρώσοι χρησιµοποιούν µουσική, ο ίδιος ο Οιδίποδας παίζει σαξόφωνο. Στα χορικά χρησιµοποιούµε τις φωνές των ηθοποιών, χωρίς όργανα. Θέλουµε τη στιγµή που θα ακουστεί ο ελληνικός λόγος στην Επίδαυρο αυτοµάτως να δηµιουργηθεί µια άλλη αίσθηση».

Πώς είναι αυτές οι παράλληλες πρόβες; «Πρόσφατα βρέθηκα στη Ρωσία. Τους πήγα βίντεο και ηχητικό υλικό από τις πρόβες µας. Είµαστε πολύ κοντά. Μάλιστα, ο Τούµινας είπε στους ηθοποιούς του «µε αυτή την ενέργεια θέλω να µιλάτε, όπως οι Ελληνες». Hταν µεγάλη φιλοφρόνηση».

Το θέατρο απαιτεί χρήματα; «Ναι. Αναπτύχθηκε µια επικίνδυνη κουλτούρα. Σιγά σιγά εξαφανίζονται οι σκηνογράφοι, οι φωτιστές, η πρωτότυπη µουσική, και βλέπεις πλέον παραστάσεις που µοιάζουν η µία µε την άλλη γιατί χρησιµοποιούν τα ίδια υλικά».

Και αυτό φέρνει καλλιτεχνική καθίζηση… «Φυσικά. Λέµε, για παράδειγµα, «Τι ωραία που χειρίζεται αυτός ο Γερµανός τα multimedia. Γιατί εµείς να µην µπορούµε;». Δεν µπορούµε γιατί δεν έχουµε τη δυνατότητα να ασκηθούµε».

Οι κυνικοί λένε, πάντως, ότι δεν γίνεται να επενδύσουμε στον πολιτισμό όταν άνθρωποι πεινάνε… «Ο πολιτισµός βοηθά στη σύνθεση και στην ανασύνθεση της πραγµατικότητας. Αν µείνουµε στεγνοί πολίτες χωρίς θέατρο, µουσική, χορό, εικαστικά, πώς θα γεννήσουµε νέες ιδέες; Θα στερέψει η σκέψη».

Το κράτος πώς μπορεί να βοηθήσει τον πολιτισμό; «Θα πρέπει να χαράσσεται µια στρατηγική για την επόµενη 15ετία, 20ετία, µε συγκεκριµένες αποφάσεις για τον πολιτισµό. Δεν µπορώ να ξοδεύω και για την εµποροπανήγυρη και για το τάδε φεστιβάλ και για το δείνα δρώµενο, µόνο και µόνο για να έχω τους βουλευτές ευχαριστηµένους. Πρέπει να αποφασίσουµε ως χώρα ποιον πολιτισµό µάς ενδιαφέρει να παράγουµε».

Φοβάστε ποτέ μη στερέψετε από έμπνευση; «Οσο είσαι ανοιχτός στο να ακούσεις τον απέναντί σου, νοµίζω ότι οι ιδέες δεν σε εγκαταλείπουν».