11 ερωτήσεις στον Στίβεν Σαπίρο

Πώς ξεκινήσετε να ασχολείστε με την καινοτομία; «Ασχολιόµουν µε την Αναδιοργάνωση Επιχειρησιακών Διαδικασιών. Το 1995 έκανα µια επίπονη διαπίστωση. Ανθρωποι έχαναν την εργασία τους ως αποτέλεσµα της δουλειάς που προωθούσα. Συνειδησιακά δεν µπορούσα να συνεχίσω. Ηθελα να αποτελώ καταλύτη στη δηµιουργία θέσεων εργασίας και όχι στο κόψιµό τους. Μετακινήθηκα στην καινοτοµία».

Πώς ορίζετε την καινοτομία; «Καινοτοµία είναι να παραµένεις εντός θέµατος».

Γιατί οι εταιρείες αποτυγχάνουν να καινοτομούν; «Ο εγκέφαλός µας δεν είναι συνυφασµένος µε την καινοτοµία, αλλά µε την επιβίωση. Πιστεύει πως ό,τι είχαµε κάνει στο παρελθόν µάς κράτησε ζωντανούς, εποµένως θέλει να συνεχίσουµε να κάνουµε ό,τι κάναµε προηγουµένως. Είµαστε προγραµµατισµένοι να φοβόµαστε την αλλαγή γιατί µοιάζει να εµπεριέχει ρίσκο».

Ποια είναι τα βασικά λάθη που κάνουν οι εταιρείες; «Δεν είναι σαφείς ως προς τους τοµείς στους οποίους θέλουν να διαφοροποιηθούν και ως αποτέλεσµα σπαταλούν τις προσπάθειες καινοτοµίας. Είτε ψάχνουν για ιδέες –που είναι πάντα µια κακή ιδέα –είτε λύνουν το λάθος πρόβληµα. Η εξειδίκευση εµποδίζει την ικανότητά τους να καινοτοµούν. Αποθεώνουν τα οφέλη της αποτυχίας».

Ποια είναι τα βήματα που οδηγούν στην καινοτομία; «Το πρώτο βήµα είναι να αυξηθεί η επίγνωση του γιατί η καινοτοµία είναι καίριας σηµασίας και του πού πρέπει αυτή να στοχεύσει. Θέλεις όλοι να είναι καινοτόµοι, αλλά δεν θέλεις να καινοτοµούν παντού. Επειτα, πρέπει να στρέφεις τους ανθρώπους στο να θέτουν τις σωστές ερωτήσεις µε τον σωστό τρόπο. Το τρίτο βήµα είναι να ωθείς τους ανθρώπους να µιλούν µε άλλους ανθρώπους έξω από την επιχείρηση. Τέλος, πρέπει να τους αφήνεις χρόνο και ελευθερία να πειραµατιστούν».

Θεωρείτε ότι η Ελλάδα πρέπει να στραφεί στην καινοτομία; «Ο καθένας χρειάζεται την καινοτοµία: εταιρείες, ιδιώτες, χώρες. Μπορεί να χρησιµοποιηθεί για µια ποικιλία λόγων: για να µειώσει τα κόστη, για να βελτιώσει το επίπεδο των υπηρεσιών, για να αυξήσει την πιστότητα των πελατών. Είναι δύσκολο να πω σε ποιες συγκεκριµένες περιοχές πρέπει να επικεντρωθεί, αλλά σίγουρα η καινοτοµία µπορεί να χρησιµοποιηθεί για να λύσει οικονοµικές προκλήσεις».

Μπορεί η Ελλάδα να καινοτομήσει παρά την κρίση; «Η καινοτοµία όταν γίνεται σωστά δεν απαιτεί πολλά χρήµατα. Στην πραγµατικότητα παράγει χρήµατα. Αλλά οι έξυπνες ιδέες δεν είναι αρκετές. Απαιτεί οι άνθρωποι να αφήσουν στην άκρη προσωπικές τακτικές και να κάνουν αυτό που είναι σωστό για το ευρύτερο καλό».

Αξίζει, όμως, να πάρεις το ρίσκο που εμπεριέχει η καινοτομία; «Το ρίσκο τού να µην καινοτοµείς είναι µεγαλύτερο από το ρίσκο τού να καινοτοµείς. Αν δεν αλλάξεις, θα είσαι τελικά µη σχετικός».

Ποια είναι η σύνδεση μεταξύ καινοτομίας και ανθρώπινου δυναμικού; «Η καινοτοµία συνδέεται µε τον καθένα σε έναν οργανισµό. Το τµήµα ανθρώπινου δυναµικού µπορεί να διευκολύνει στην πρόσληψη των σωστών ατόµων για την καινοτοµία, στο να µη χαθούν οι άνθρωποι που µπορούν να συνεισφέρουν περισσότερο, στην εκπαίδευση επάνω στη διαδικασία της καινοτοµίας, στον επανακαθορισµό των δοµών του οργανισµού, ώστε να αυξηθεί η καινοτοµία».

Λέτε ότι η καινοτομία όχι μόνο παράγει χρήματα, αλλά αλλάζει και ζωές… «Δηµιουργεί θέσεις εργασίες και παρακινεί τις οικονοµίες. Και το αποτέλεσµα είναι καλύτερα προϊόντα ή υπηρεσίες, βελτιώνοντας τις ζωές των καταναλωτών. Ολοι κερδίζουν από την καινοτοµία, εκτός από τις εταιρείες που αποτυγχάνουν να συµβαδίσουν µε αυτήν».

Γιατί υποστηρίζετε ότι η έκφραση «think out of the box» είναι λανθασμένη; «Παραδόξως, µειώνει τη δηµιουργικότητα. Αν δώσεις σε κάποιον µια λευκή σελίδα και του πεις «δώσε µου κάποιες ιδέες», θα δυσκολευτεί να ανταποκριθεί γιατί η ερώτηση είναι πολύ ευρεία. Aλλά αν του δώσεις µια συγκεκριµένη πρόκληση να λύσει, θα έχεις µία καλύτερη ευκαιρία στο να βρεθεί µια δηµιουργική λύση. Και το πιο σηµαντικό είναι ότι η λύση αυτή είναι πιθανό να είναι µεγαλύτερης αξίας και µεγαλύτερης σχετικότητας».