«Δεν κάνουμε πια τραπεζική. Μαζεύουμε στοιχεία τα οποία πρέπει να στέλνουμε στις εγχώριες και ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές, στην Εφορία και σε οποιονδήποτε άλλον το ζητήσει. Αυτή τη δουλειά κάνουμε από το πρωί έως το βράδυ. Εχουμε χάσει την αίσθηση της δημιουργίας» έλεγε την περασμένη εβδομάδα ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank Δημήτριος Μαντζούνης στην ομιλία του κατά την παρουσίαση του βιβλίου για την ιστορία της τράπεζας. Βεβαίως ο κ. Μαντζούνης δεν είναι αντίθετος με τους ελέγχους. Οπως είπε, «με τους ελέγχους συνηθίζεις σε μια αυτοπειθαρχία, προσέχεις περισσότερο». Ομως, το θέμα είναι, όπως τόνισε, ότι «αν κάνεις μόνο αυτό, τότε δεν είσαι τράπεζα».
Διότι για να μπορέσει να πάρει μπροστά η οικονομία, οι τράπεζες θα πρέπει να παίξουν τον ρόλο τους στη χρηματοδότηση της αγοράς. Βεβαίως έχουν μπροστά τους αρκετά εμπόδια να ξεπεράσουν προτού επιστρέψουν στην κανονικότητα. Είναι η απεξάρτηση από τον ELA, η άρση των capital controls, η επιστροφή των καταθέσεων, η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων κ.τ.λ. Σταδιακά όλα αυτά βελτιώνονται: η εξάρτηση από τον ELA έχει περιοριστεί, η εκροή καταθέσεων έχει σταματήσει, μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου ολοκληρώνεται το πλαίσιο για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων συνεχώς χαλαρώνουν και, αν δεν υπάρξει κάτι απρόβλεπτο που να ανατρέψει την πορεία των πραγμάτων, τα capital controls αναμένεται να αρθούν κάποια στιγμή το 2016.
Ολα αυτά όμως δεν επαρκούν για να μπορέσουν οι τράπεζες να παίξουν τον ρόλο τους. Διότι το ζήτημα που έχει προκύψει με τη γραφειοκρατία και το πλέγμα των διασταυρώσεων που επιβάλλει το σύστημα ελέγχων και συλλογής στοιχείων έχει καθηλώσει τις τράπεζες στην εσωστρέφεια. Αρκεί μια επίσκεψη σε τραπεζικό κατάστημα για να αντιληφθεί κανείς τον όγκο της γραφειοκρατίας που έχει προστεθεί στους τραπεζοϋπαλλήλους.
Ακόμη και να θέλουν να αυξήσουν την πιστωτική γραμμή στην υγιέστερη εμπορική επιχείρηση που λειτουργεί ως «χρηματοκοπτήριο», ακόμη και αν πρέπει να εκδώσουν εγγυητική επιστολή σε πελάτη με υπερπολλαπλάσιες καταθέσεις, υποχρεούνται να ζητήσουν μια σειρά χαρτιά, υπογραφές, εξασφαλίσεις, διασταυρώσεις για τραπεζικούς και φορολογικούς λόγους, για ξέπλυμα χρήματος, για εσωτερικούς ελέγχους, για εξωτερικούς ελέγχους, για, για, για… Δεν έχει τέλος ο κατάλογος.
Ολο αυτό το πλέγμα ελέγχων αποτυπώνεται στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών όπου, εκτός από τον εκπρόσωπο του Δημοσίου και τον εκπρόσωπο του ΤΧΣ, ο νέος νόμος προβλέπει τρία ακόμη μέλη των πιστωτών που θα προεδρεύουν στις επιτροπές πιστωτικού κινδύνου, εσωτερικού ελέγχου και εταιρικής διακυβέρνησης. Στόχος είναι να διασφαλίσουν οι πιστωτές ότι δεν θα υπάρχει κρατική παρέμβαση στις χορηγήσεις
Καμία αντίρρηση για όλα αυτά. Ομως θα πρέπει να αξιολογηθεί στην πράξη τι σημαίνουν και τι επιπτώσεις έχουν. Διότι η εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος που επιδιώκεται με στόχο την ανάκαμψη και χρηματοδότηση της οικονομίας, κινδυνεύει να πέσει θύμα της γραφειοκρατίας και των ελέγχων.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
