Διανοούμενοι

«Μα πού είναι οι διανοούμενοι» φωνάζουν κατά καιρούς παλιά και νέα μέσα. Νομίζω ότι την απάντηση την έδωσε ο Θανάσης Βαλτινός μιλώντας στο «Βήμα» την προηγούμενη Κυριακή:

«Οι διανοούµενοι –αλλά και οι ακαδηµαϊκοί, δεν τους ξεχωρίζω –µιλούν µε το έργο τους, την ειδική δράση τους. Ο διανοούµενος έχει ένα έργο, το οποίο όµως ο κόσµος που ρωτάει τι κάνουν οι διανοούµενοι το έχει φτύσει. Οταν τα πράγµατα είναι καλά, ρίχνουμε τις ζεϊμπεκιές μας, τα σπάμε στα σκυλάδικα και οι διανοούμενοι είναι ανύπαρκτοι. Οταν τα πράγματα δυσκολέψουν, ρωτάμε πού είναι οι διανοούμενοι. Οι διανοούμενοι είναι πάντα εδώ με το έργο τους. Με αυτό το έργο αντιμετωπίζουν τα προβλήματα και τις δυσκολίες τις εθνικές». Πραγματικά. Τι ζητούν όλοι αυτοί που αναρωτιούνται εκ του πονηρού για τους διανοουμένους; Να τους δουν με πανό να διακόπτουν τον διάλογο των Συμβουλίων Παιδείας; (που έτσι κι αλλιώς είναι αυτοϋπονομευμένα). Η παρέμβαση των διανοουμένων γίνεται στο πεδίο του δημόσιου λόγου. Και ποτέ δεν είχαμε τόσο μεγάλη και τόσο σοβαρή παρέμβαση διανοουμένων όσο σε αυτά τα χρόνια της κρίσης. Αρθρα, ομιλίες, βιβλία για τη δημοκρατία και την αντιπροσωπευτικότητα, την κρίση του πολιτικού συστήματος, για την Ευρώπη και το ευρώ, για το ασφαλιστικό σύστημα και την εκπαίδευση, για την τρομοκρατία και τη βία. Ιδιαίτερα οι ιστορικοί, ακαδημαϊκοί ή όχι, έδωσαν αυτόν τον καιρό εξαιρετικά βιβλία που τεκμηριώνουν, φωτίζουν, αποκαλύπτουν κρίσιμες και αμφιλεγόμενες περιόδους της ιστορίας και μας δίνουν κλειδιά για την ερμηνεία της σύγχρονης πραγματικότητας. Ας αναφέρουμε τα ονόματα του Καλύβα και του Μαραντζίδη, των οποίων τα βιβλία έχουν γίνει μπεστ σέλερ, του Μαυρογορδάτου, και από τους νεότερους του Κορνέτη, του Κουσουρή, του Χαμηλάκη, του Χανδρινού, του Χαραλαμπίδη, της Δρουμπούκη –μια απαρίθμηση που δεν είναι περιοριστική. Το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι αν οι διανοούμενοι έχουν ακροατήριο με δυναμική, το οποίο με τη σειρά του να επηρεάζει τις εξελίξεις. Αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα που, αν το δούμε, για παράδειγμα, στον χώρο του Τύπου σχετίζεται με το κατά πόσο τα μέσα σήμερα επηρεάζουν και τι είδους επιρροή ασκούν.