«H πολιτική που ακολουθήθηκε τα προηγούμενα χρόνια έδινε μεγάλη ένταση σε πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής και αγνόησε κατάφωρα την επενδυτική δραστηριότητα. Η χώρα έχει ανάγκη από ένα επενδυτικό άλμα». Το στίγμα αυτό δίνει ο υπουργός Οικονομίας Νίκος Χριστοδουλάκης λίγο προτού ταξιδέψει στις Βρυξέλλες για να ξεμπλοκάρει κονδύλια του ΕΣΠΑ από τα διαρθρωτικά ταμεία.
Οπως υπογραμμίζει, τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει άμεσα η νέα κυβέρνηση είναι η ανεργία και η αποεπένδυση που στέγνωσε την οικονομική δραστηριότητα. «Οπως έχω πει με έμφαση, δεν υπάρχει δεξιά και αριστερή αποεπένδυση. Δεν υπάρχει αριστερή και δεξιά ανεργία». Ταυτόχρονα απευθύνει έκκληση στον επιχειρηματικό κόσμο να συμμετάσχει δυναμικά στην προσπάθεια για ανάκαμψη της οικονομίας ώστε ως το 2020 η χώρα να καταφέρει να σταθεί στα πόδια της.


Είπατε ότι για να γυρίσει η χώρα στα επίπεδα του 2009 θα πρέπει ως το 2020 να επενδυθούν 100 δισ. ευρώ. Εχουν κινητοποιηθεί στο παρελθόν αντιστοίχου ύψους πόροι;
«Το ποσό είναι πράγματι μεγάλο αλλά και απόλυτα αναγκαίο. Δεν είναι αδύνατον να το εξασφαλίσουμε. Αρκεί να ενεργοποιήσουμε όλα τα δυνατά χρηματοδοτικά εργαλεία. Υπολογίστε ότι από το επόμενο ΕΣΠΑ θα διατεθούν άνω των 20 δισ. ευρώ που τα έχει μεγάλη ανάγκη η ελληνική κοινωνία για τα επόμενα χρόνια. Τα υπόλοιπα 80 δισ. μπορούν να βρεθούν από ιδιωτικές επενδύσεις, από ξένα ή ελληνικά κεφάλαια, καθώς και μέσω του Σχεδίου Γιούνκερ, την υλοποίηση του οποίου ήδη ενεργοποιούμε. Και φυσικά χρειάζεται σταθερότητα για να επιστρέψουν οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες».


Τι πρέπει να γίνει για να «πέσουν» αυτά τα λεφτά στην οικονομία;
«Πρέπει η Ελλάδα να επιστρέψει σε τροχιά ανάπτυξης. Πώς θα το επιτύχουμε αυτό; Αντιστρέφοντας το κύμα αποεπένδυσης που ταλανίζει τη χώρα από το 2010 και μετά, σταματώντας την κατάρρευση των επενδύσεων και ενθαρρύνοντας τη συσσώρευση νέου παραγωγικού δυναμικού. Η χώρα έχει ανάγκη από ένα επενδυτικό άλμα. Απηύθυνα έκκληση στον επιχειρηματικό κόσμο να συμμετάσχει δυναμικά σε αυτή την προσπάθεια ώστε ως το 2020 η χώρα να καταφέρει να σταθεί στα πόδια της.
Χρειάζεται ισχυρή προσπάθεια για την ανέλκυση του επενδυτικού ναυαγίου και η προσπάθεια αυτή δεν είναι ούτε αυτονόητη ούτε συνηθισμένη. Καταλυτικό ρόλο θα παίξει ο επιχειρηματικός κόσμος, ωστόσο υπάρχουν μια σειρά πρωτοβουλίες που πρέπει να ληφθούν και σε πολιτικό επίπεδο. Ανάμεσα σε αυτές είναι η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του νέου ΕΣΠΑ, η κατάρτιση νέου αναπτυξιακού νόμου με όρους αγοράς και η ενίσχυση της πιστοληπτικής ικανότητας των ελληνικών επιχειρήσεων μέσα από νέα τραπεζικά εργαλεία. Χρειάζονται όμως και θεσμικές παρεμβάσεις, όπως για παράδειγμα η δημιουργία μιας και μόνο δομής όπου θα συγκεντρωθούν όλες οι υπηρεσίες που ασχολούνται με ζητήματα επενδύσεων».
Γιατί χάνονται πόροι από το ΕΣΠΑ; Τι πρέπει να αλλάξει;
«Η συνολική απορρόφηση του ΕΣΠΑ 2007-2013 ως σήμερα ανέρχεται σε 20,3 δισ. ευρώ. Η προηγούμενη κυβέρνηση ξεκίνησε μια συστηματική προσπάθεια για την ομαλοποίησή του. Τα μέτρα τα οποία έχουν ήδη ληφθεί από τον προκάτοχό μου Γιώργο Σταθάκη, όπως η αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης από 90% στο 100% και η αύξηση του ποσοστού προχρηματοδότησης του νέου ΕΣΠΑ κατά 7%, έχουν δημιουργήσει ευνοϊκότερες συνθήκες για την αύξηση της ρευστότητας και πιστεύω ότι θα αξιοποιηθούν πλήρως έτσι ώστε να μην υπάρξουν απώλειες και να ξεπαγώσουν εγκεκριμένες πληρωμές της τάξεως του 1 δισ. ευρώ, πράγμα που θα βοηθούσε στην ομαλή ολοκλήρωση των έργων.
Το ζητούμενο τώρα είναι να επιτύχουμε την παράταση της περιόδου απορρόφησης της τρέχουσας περιόδου κατά 6 ως 12 μήνες έτσι ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την εισροή των υπόλοιπων πόρων. Το αίτημα που είχε διατυπωθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση πιστεύω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα το εξετάσει τώρα υπό το πρίσμα των επιπρόσθετων πιέσεων που δέχεται η χώρα. Με την παράταση θα διευκολυνθεί η πλήρης απορρόφηση του ΕΣΠΑ 2007-2013 και θα αποσοβηθεί ο κίνδυνος απώλειας πόρων ιδιαίτερα αναγκαίων για τη χώρα. Οσο για το ΕΣΠΑ της επόμενης περιόδου, θεωρώ ότι πρέπει να αξιοποιηθεί ως ένα “ΕΣΠΑ εξόδου από την κρίση”, με την έννοια ότι θα λάβει υπόψη τη δυσμενή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας τα πέντε τελευταία χρόνια. Υπενθυμίζω ότι σχεδιάστηκε με βάση κανονισμούς που συντάχθηκαν με στοιχεία του 2009, πριν δηλαδή από την εκδήλωση της μεγάλης κρίσης, και τώρα πρέπει να είναι το βασικό εργαλείο εξόδου από αυτήν».

Πώς μπορεί να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών στην ελληνική οικονομία;
«Χρειάζονται νέα εργαλεία πολιτικής ώστε να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών και να δοθεί ώθηση σε νέες επενδύσεις. Πάρτε για παράδειγμα τον αναπτυξιακό νόμο. Τα τελευταία χρόνια απέτυχε να δημιουργήσει αυτό το κύμα επένδυσης, με αποτέλεσμα να απαιτούνται σήμερα 3 δισ. ευρώ για να προχωρήσουν ή να γίνουν βιώσιμα τα έργα. Ο νέος αναπτυξιακός νόμος έχει μια νέα φιλοσοφία που λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί τα χρόνια της κρίσης. Οι επιχειρήσεις χρειάζεται και αυτές να κινητοποιηθούν και να προσαρμοστούν στο νέο διεθνές περιβάλλον με γνώμονα τόσο την καινοτομία όσο και την απασχόληση.
Ενα βασικό πρόβλημα που εμποδίζει τις ελληνικές επιχειρήσεις να κάνουν το άλμα που λέγαμε πριν είναι ότι η χώρα μας δεν διαθέτει ως τώρα έναν μηχανισμό πιστοποίησης και αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των επιχειρήσεων. Ο αναπτυξιακός νόμος θα προβλέπει ότι όσες επιχειρήσεις ενταχθούν σε αυτόν θα είναι υποχρεωμένες να αξιολογούν την πιστοληπτική τους ικανότητα σε ένα σύστημα στο οποίο θα υπάρχει δημόσια πρόσβαση».
Μπορεί και πώς να βοηθήσει το τραπεζικό σύστημα με τα capital controls και τα πολύ υψηλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια;
«Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις προσπάθειες που κάνουν οι ελληνικές τράπεζες για την αναδιάρθρωση των δανείων δημιουργούν συνέργειες στήριξης και ενίσχυσης των επιχειρήσεων. Το κράτος θα βοηθήσει τη ρευστότητα και τα κεφάλαια κίνησης των επιχειρήσεων και οι τράπεζες θα ενθαρρύνονται να προχωρούν σε αναδιαρθρώσεις των δανειακών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων για να τις κρατήσουν σε ζωή και να τους δώσουν μια βιώσιμη προοπτική».
Ακούμε συχνά από αναλυτές και επενδυτές ότι απαιτείται «πολιτική σταθερότητα». Είναι εφικτή στις παρούσες συνθήκες;
«Είναι μονόδρομος. Μόνο αν υπάρξει πολιτική σταθερότητα θα μπορέσουν να προχωρήσουν όλα όσα προανέφερα».
Μπορεί το υπάρχον πολιτικό προσωπικό να βγάλει τη χώρα από το τέλμα της ύφεσης;
«Τα προβλήματα που περιέγραψα πρέπει να τα αντιμετωπίσει άμεσα η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές. Οπως έχω πει με έμφαση, δεν υπάρχει δεξιά και αριστερή αποεπένδυση. Δεν υπάρχει αριστερή και δεξιά ανεργία. Αυτά είναι προβλήματα για όλους».

Το αδιέξοδο ανεργίας
Στήριξη των επενδύσεων
Πρέπει να αλλάξει το μείγμα της πολιτικής που επιβάλλουν οι πιστωτές;
«H πολιτική που ακολουθήθηκε τα προηγούμενα χρόνια έδινε μεγάλη ένταση σε εμπροσθοβαρείς πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής και αγνόησε κατάφωρα την επενδυτική δραστηριότητα. Οι πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής και στήριξης των επενδύσεων θα έπρεπε να ήταν ταυτόχρονες και ισορροπημένες ώστε να έχει αποφευχθεί το αδιέξοδο ανεργίας και αποεπένδυσης».
Με την υπηρεσιακή κυβέρνηση βλέπουμε μια γρήγορη αντιμετώπιση του προβλήματος των προσφύγων. Τι έχει αλλάξει;
«Πιστεύω ότι οφείλεται στην άοκνη και αποτελεσματική προσπάθεια του νέου υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα. Για μένα ήταν μια αποκάλυψη γνώσης και άμεσης κινητοποίησης. Από το υπουργείο Οικονομίας διαθέσαμε δέκα στελέχη με εμπειρία στη διαχείριση ευρωπαϊκών προγραμμάτων στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, σε μια προσπάθεια να διασφαλίσουμε κάθε δυνατή πηγή κοινοτικής χρηματοδότησης. Στόχος είναι να οργανωθεί αποτελεσματικά η υποδοχή των προσφύγων, αλλά ταυτόχρονα να στηριχθούν και τα νησιά, τα οποία προσφέρουν κοινωνικά σε αυτό το έργο αλλά έχουν κλονισθεί οικονομικά».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ