Ερευνα ICAP: Η κρίση επέτεινε τη «φυγή εγκεφάλων» από την Ελλάδα

Η αναξιοκρατία, η διαφθορά και η κρίση είναι οι βασικοί λόγοι που οδηγούν τα νέα ταλέντα της Ελλάδας να αναζητήσουν εργασία στο εξωτερικό, η φυγή των οποίων μάλιστα αυξάνεται σημαντικά, σύμφωνα με πρόσφατα αποτελέσματα εξειδικευμένης πρωτογενούς έρευνας της ICAP Group. Με αφορμή το 1ο Ετήσιο Human Capital Summit που διοργάνωσε η ICAP Group, ο Τομέας People Solutions του ομίλου εκπόνησε πρωτογενή έρευνα σε 1.325 Ελληνες που εργάζονται σε 56 χώρες του εξωτερικού, για να διερευνήσει το φαινόμενο του «Brain Drain», το οποίο έχει πάρει δραματικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας.

Ο κ. Νικήτας Κωνσταντέλλος, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ICAP και πρόεδρος της ΕΑΣΕ, αναφέρθηκε εκτενώς στο φαινόμενο Brain Drain και σημείωσε ότι η κρίση που ταλανίζει τα τελευταία πέντε χρόνια την Ελλάδα είναι η πρώτη γενικευμένη κοινωνική κρίση και κρίση απασχόλησης της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, καθώς οι άνεργοι τον Φεβρουάριο του 2015 ήταν 1.206.000, υπερδιπλάσιοι από το 2010, μόλις το 53% του ενεργού πληθυσμού εργάζεται (63% των ανδρών και 44% των γυναικών), που είναι και το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη (μέσος όρος ΕΕ-28 = 69%), 44% των ανέργων είναι μακροχρόνιοι (2,5 φορές περισσότεροι από το 2010), 45% των μισθωτών αμείβονται με μισθούς των 750 ευρώ και μόλις το 9% των μισθωτών αμείβονται με πάνω από 2.000 ευρώ μεικτά τον μήνα. Αναλυτικότερα, ο Ν. Κωνσταντέλλος σημείωσε: «Η μεγάλη φυγή των νέων δεν οφείλεται αποκλειστικά στην οικονομική κρίση, αλλά η κρίση την ενίσχυσε. Γύρω στους 200.000 νέους έχουν φύγει τα τελευταία πέντε χρόνια και όπως δηλώνουν πρώτος λόγος που τους ώθησε να μεταναστεύσουν είναι η αναξιοκρατία και η διαφθορά που επηρεάζει τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία και δεύτερος λόγος η κρίση. Εκείνο δε που είναι ιδιαίτερα λυπηρό είναι ότι αρκετοί δεν θέλουν (20%) ή δεν προβλέπουν (30%) ότι θα επιστρέψουν ποτέ στην Ελλάδα. Πρέπει λοιπόν άμεσα, προτού είναι πολύ αργά, να θέσουμε ως εθνική προτεραιότητα όχι μόνο το σταμάτημα της υπέρμετρης φυγής των ταλέντων στο εξωτερικό αλλά και το πώς θα φέρουμε πίσω τα ταλέντα που διαπρέπουν. Οι σύγχρονες ελληνικές εταιρείες πρέπει να το δουν ως ευκαιρία απόκτησης εκείνων των προσοντούχων στελεχών που θα τις βοηθήσουν να πετύχουν την πολυπόθητη ανάπτυξη».

Aπό τα αποτελέσματα της έρευνας, διαφαίνεται ότι οι περισσότεροι ταλαντούχοι Ελληνες εξωτερικού εργάζονται στην Αγγλία σε μεγάλο εύρος ειδικοτήτων, κυρίως όμως στους τομείς της πληροφορικής, των οικονομικών και στον τεχνικό κλάδο. Το 73% έχει μεταπτυχιακό ή/και διδακτορικό και αποτελεί προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης και προσόντων.

Παράλληλα η έρευνα έδειξε ότι το 47% του δείγματος είχε ήδη εργαστεί στην Ελλάδα προτού φύγει, ενώ αποφάσισε να φύγει λόγω της επικρατούσας αναξιοκρατίας και διαφθοράς (37%), της ανεργίας (35%), της οικονομικής κρίσης (33%), των καλύτερων προοπτικών εξέλιξης (33%).

Ως κύριοι παράγοντες που θα οδηγούσαν στην επιστροφή των Ελλήνων αναδεικνύονται τo κλίμα και ο τρόπος ζωής (45%), τα οικονομικά κίνητρα, δηλαδή η βελτίωση των οικονομικών αποδοχών αλλά και η συνολική βελτίωση του οικονομικού κλίματος (76%), τα οποία συνθέτουν απαραίτητη προϋπόθεση για να συνεχίσουν το επίπεδο ζωής που απολαμβάνουν στο εξωτερικό, καθώς και οι οικογενειακοί λόγοι (30%).

Στον αντίποδα, προβληματισμό δημιουργεί ότι το 1/3 του δείγματος δηλώνει πως δεν προβλέπει να επιστρέψει στην Ελλάδα. Οι νέοι επιστήμονες σε αναπτυγμένες χώρες του εξωτερικού αποκτούν τεχνογνωσία, επαγγελματική εμπειρία και γνωριμίες που θα τους καταστήσουν χρησιμότατους στη χώρα μας. Σύμφωνα με την έρευνα το 63% του δείγματος έφυγε τα χρόνια μετά την κρίση. Το δυναμικό υψηλού επιπέδου ελκύεται από την οικονομική ανάπτυξη και το αντίστροφο. Οσοι απασχολούνται σε εταιρείες από τις οποίες θα μπορούσε να έρθει η τεχνογνωσία από το εξωτερικό και να απολαύσουμε τις θετικές επιδράσεις του brain back, όπως πληροφορική, τραπεζικός τομέας, εκπαίδευση, επιστήμη και έρευνα, έχουν μισθούς μεγαλύτερους από τους αντίστοιχους στην Ελλάδα και θέλουν παρόμοιες απολαβές για να επιστρέψουν.

Βέβαια, σε αναζήτηση τρόπων αξιοποίησης των «μυαλών», η πολύτιμη εμπειρία και τεχνογνωσία που αναπτύσσουν ή έχουν ήδη αποκτήσει στο εξωτερικό μπορεί να αξιοποιηθεί σε συνεργασίες με εγχώρια ερευνητικά / τεχνολογικά ινστιτούτα, πανεπιστημιακά ιδρύματα και επιχειρήσεις, ακόμη κι αν παραμείνουν στο εξωτερικό.