Πόλεμος νεύρων με θύμα τη ρευστότητα

Από το αποτέλεσμα του Eurogroup της Δευτέρας θα διαμορφωθούν οι συνθήκες ρευστότητας για το Δημόσιο, οι οποίες εξακολουθούν και είναι εξαιρετικά ασφυκτικές. Με το κράτος να έχει να καλύψει την προσεχή εβδομάδα σχεδόν 2 δισ. ευρώ μόνο για την ανανέωση εντόκων γραμματίων και τη λήξη μιας δόσης του ΔΝΤ και άλλα τόσα την επόμενη, το υπουργείο Οικονομικών συνεχίζει το «σαφάρι» στα ταμεία οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ενώ αναζητεί και εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης που θα του επιτρέψουν να ξεφύγει από τη μέγγενη της ΕΚΤ.

Σκληρή στάση από την ΕΚΤ

Το μήνυμα που έστειλε την περασμένη Πέμπτη ο Μάριο Ντράγκι στην ελληνική κυβέρνηση ήταν σαφές: «αν δεν κάνετε κάτι για να δείξετε ότι οι μεταρρυθμίσεις προχωρούν, η ΕΚΤ δεν θα μπορέσει να πάρει αποφάσεις για να διευκολύνει τη ρευστότητα». Ο ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης απέρριψε και τα τρία ελληνικά αιτήματα για την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ, την αύξηση του ορίου των εντόκων που μπορούν να κατέχουν οι τράπεζες και για συμμετοχή της Ελλάδος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (αναλυτικό ρεπορτάζ Ανάπτυξη Β12-13). Ενέκρινε μόνο την αύξηση κατά 500 εκατ. ευρώ του ορίου στον έκτακτο μηχανισμό χρηματoδότησης των τραπεζών ELA από τα 3 δισ. ευρώ που ζήτησε η Τράπεζα της Ελλάδος.

Το μήνυμα Ντράγκι και τη σκληρή στάση που θα συνεχίσει να κρατάει η ΕΚΤ με την αυστηρή τήρηση των κανόνων που διέπουν τη λειτουργία του Ευρωσυστήματος και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού των τραπεζών μετέφερε στον Αλέξη Τσίπρα ο Γιάννης Στουρνάρας κατά τη συνάντησή τους την Παρασκευή. Ο κ. Στουρνάρας εξήγησε ότι τα περιθώρια του τραπεζικού συστήματος είναι εξαντλημένα και όπως δήλωσε «έχει πολύ μεγάλη σημασία το επόμενο Eurogroup να είναι επιτυχημένο».

Και τι θα θεωρηθεί επιτυχημένο αποτέλεσμα; Σύμφωνα με πηγές της κεντρικής τράπεζας μια ανακοίνωση που να δίνει σήμα πως ξεκινούν οι μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα θα έχει μεγάλη σημασία και θα μπορούσε να δώσει τη δυνατότητα στην ΕΚΤ να χαλαρώσει τη στάση της προς την Ελλάδα, ανοίγοντας έστω ελαφρά τη στρόφιγγα της χρηματοδότησης.

Ως το βράδυ της Παρασκευής το ενδεχόμενο αυτό φαινόταν εξαιρετικά δύσκολο. Οπως όμως δήλωσε ο κ. Στουρνάρας «ο Πρωθυπουργός, το οικονομικό επιτελείο, όλοι εργαζόμαστε σκληρά προκειμένου τη Δευτέρα να υπάρχει ένα θετικό αποτέλεσμα». Στο πλαίσιο αυτό, το κλίμα μπορεί να αλλάξει στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Από την κυβέρνηση πάντως στο Eurogroup της Δευτέρας αναμένουν να υπάρξει πρόοδος, όχι όμως θεαματικά αποτελέσματα. Πιστεύουν ότι θα γίνει το πρώτο βήμα ώστε σε δεύτερο χρόνο να υπάρξει μια θετικά ανακοίνωση για τη χώρα. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι μια κίνηση καλής θέλησης από την πλευρά της κυβέρνησης, όπως η προώθηση μιας μεταρρύθμισης ή μιας ιδιωτικοποίησης, θα συνέβαλε προς τη χαλάρωση των ασφυκτικών συνθηκών ρευστότητας.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι επαναλαμβάνεται το ίδιο παιχνίδι νεύρων μεταξύ της κυβέρνησης και των πιστωτών που είδαμε στο προηγούμενο Eurogroup και το οποίο κατέληξε στο παρά πέντε στη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου. Μόνο που, όπως επισημαίνουν, την προηγούμενη φορά υπήρχε καταληκτική ημερομηνία, η 28η Φεβρουαρίου, ημέρα που έληγε το πρόγραμμα και οι δύο πλευρές επείγονταν να βρουν λύση για να αποφύγουν τα χειρότερα, με την ελληνική πλευρά να πιέζεται περισσότερο. Σήμερα, το όποιο deadline υπάρχει δεν είναι το ίδιο σαφές. Πράγμα που εντείνει τις ανησυχίες, καθώς οι πιστωτές δοκιμάζουν τα όρια αντοχής του Δημοσίου.

Την περασμένη εβδομάδα στη δημοπρασία εξάμηνων εντόκων γραμματίων το κρατικό ταμείο συγκέντρωσε τα 1,4 δισ. ευρώ που έληγαν με τη συμμετοχή του Κοινού Κεφαλαίου της Τράπεζας της Ελλάδος, στο οποίο τοποθετούν τα αποθεματικά τους τα ασφαλιστικά ταμεία. Το Κοινό Κεφάλαιο εκτιμάται ότι κάλυψε περί τα 800 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, στη δημοπρασία τα μοναδικά ξένα κεφάλαια που συμμετείχαν ήταν κινεζικά, τα οποία αγόρασαν τίτλους συνολικής αξίας της τάξεως των 100 δισ. ευρώ. Παράγοντες της αγοράς θεωρούν αξιοσημείωτη τη συμμετοχή των κινέζων επενδυτών, καθώς όπως επισημαίνουν «οι κινήσεις τους είναι πάντα μελετημένες και στοχευμένες».

«Βραχνάς» τα γραμμάτια

Την προσεχή εβδομάδα λήγουν πάλι έντοκα γραμμάτια 1,6 δισ. ευρώ και μια δόση 336 εκατ. ευρώ του ΔΝΤ. Για να καλυφθούν ο ΟΔΔΗΧ έχει προγραμματίσει δημοπρασία την Τετάρτη. Το πρόβλημα όμως είναι ότι τα έντοκα αυτά είχαν αγοραστεί αποκλειστικά από τις ελληνικές τράπεζες, καθώς οι ξένοι επενδυτές είχαν αποχωρήσει από την εγχώρια αγορά τον περασμένο Δεκέμβριο εξαιτίας της αβεβαιότητας που δημιουργούσαν οι εκλογές. Ομως οι ελληνικές τράπεζες στη συνέχεια πούλησαν τα έντοκα σε ιδιώτες. Σήμερα όμως η ΕΚΤ δεν επιτρέπει στις τράπεζες να αυξήσουν το ποσό των τίτλων που κατέχουν. Ετσι, ακόμη και αν οι τράπεζες είναι σε θέση να απορροφήσουν τα έντοκα, δεν μπορούν να το κάνουν. Το οικονομικό επιτελείο έχει ζητήσει από την ΕΚΤ να επιτρέψει στις τράπεζες να συμμετέχουν με μεγαλύτερο ποσό, όμως δεν αναμένεται να κάνει δεκτό το αίτημα η ευρωτράπεζα. Για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει να υπάρχει θετική απόφαση του Eurogroup.

Σε κάθε περίπτωση, το υπουργείο Οικονομικών απευθύνεται στους ιδιώτες, παρέχοντας τη δυνατότητα να προμηθευτούν τα τρίμηνα έντοκα που θα εκδώσει την προσεχή εβδομάδα είτε μέσω δημόσιας εγγραφής σε οποιαδήποτε τράπεζα ή χρηματιστηριακή εταιρεία από την Τρίτη 10 Μαρτίου ως και την Πέμπτη 12 Μαρτίου στην τιμή που θα προκύψει από τη δημοπρασία είτε απευθείας από τις τράπεζες και τις χρηματιστηριακές εταιρείες ως και την Παρασκευή 20 Μαρτίου στην τιμή που καθορίζουν αυτές.