Δύο ανεξιχνίαστες δολοφονίες τρομοκρατών, ένας σκληρός του τροτσκισμού τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, ένας πληροφοριοδότης που έρχεται από το – όχι πολύ μακρινό – παρελθόν, μια εγκαταλελειμμένη σακούλα σκουπιδιών με έγγραφα της 17Ν και ένα ταξίδι στην Κούβα συνέθεταν κάποτε έναν «γρίφο» που, όπως υποστηρίζουν, κατόρθωσαν να επιλύσουν τελικά οι διωκτικές αρχές ώστε να φθάσουν στην καρδιά της 17Ν.
Ηδη ο πρώτος κύκλος των ερευνών, μετά την παραπομπή στη Δικαιοσύνη και του Νίκου Παπαναστασίου, ο οποίος θεωρείται το πέμπτο μέλος της «ιστορικής ηγεσίας» της 17Ν, πρέπει να θεωρείται ότι έκλεισε, ενώ ταυτοχρόνως ανοίγει ένας νέος που, όπως εκτιμάται, θα οδηγήσει με απόλυτη βεβαιότητα στην εξάρθρωση και των υπόλοιπων – εν ενεργεία ή μη – τρομοκρατικών οργανώσεων στην Ελλάδα. Κομβικό σημείο του νέου κύκλου των ερευνών που συνδέονται άμεσα με τις εν εξελίξει είναι ένα άτομο-κλειδί που έρχεται από την «ιστορική ηγεσία» της 17Ν και, όπως όλα δείχνουν, πήρε μέρος και στην απόπειρα δολοφονίας του τέως γραμματέα της ΓΣΕΕ Γ. Ραυτόπουλου, την ευθύνη για την οποία ανέλαβε η «1η Μάη».
* Χαριστική βολή στον Χρ. Τσουτσουβή
Η πρώτη πράξη πάντως της επιχείρησης με την κωδική ονομασία «Επτά πέπλα» ξεκίνησε μια σκοτεινή νύχτα στου Γκύζη, όταν ο Χρ. Τσουτσουβής, ηγέτης της «Αντικρατικής Πάλης», ειδικός στις μεταμφιέσεις, ένα άτομο που είχε ήδη περάσει στην παρανομία από τις αρχές του 1975, αμέσως μετά τη δολοφονία του σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα Ρ. Γουέλς, έπεφτε νεκρός σε μια συμπλοκή τρομοκρατών με αστυνομικούς που προκλήθηκε όταν οι τελευταίοι επιχείρησαν να τους κάνουν έλεγχο τη στιγμή που προσπαθούσαν να κλέψουν μια μηχανή. Για την υπόθεση αυτή συνελήφθησαν, ως γνωστόν, και παραπέμφθηκαν στη Δικαιοσύνη, όπου και αθωώθηκαν, οι κκ. Γ. Μπαλάφας και Αβραάμ Λεσπέρογλου.
Το πρόσωπο-κλειδί όμως της συμπλοκής στου Γκύζη δεν ήταν ο Γ. Μπαλάφας ούτε ο Αβραάμ Λεσπέρογλου, όπως πίστευαν αρχικά οι διωκτικές αρχές, αλλά ο Δημήτρης Κουφοντίνας. Είναι το πρόσωπο το οποίο, όπως ανέφερε προς «Το Βήμα» αυτόπτης μάρτυρας της συμπλοκής ο οποίος ουδέποτε εξετάστηκε από τις διωκτικές αρχές, έδωσε τη χαριστική βολή στον ήδη αιμόφυρτο από τις σφαίρες των αστυνομικών Χρ. Τσουτσουβή. Η ταυτότητα του Δ. Κουφοντίνα, παρά ταύτα, επί μία εικοσαετία σχεδόν παρέμενε άγνωστη για τις διωκτικές αρχές. Και αυτό παρ’ ότι, όπως αποδεικνύεται σήμερα, είχε εντοπιστεί να παίρνει μέρος – επιβαίνοντας μάλιστα σε κλειστό φορτηγάκι, ιδιοκτησίας του πατέρα του – την ίδια περίοδο σε βομβιστική ενέργεια στο υποκατάστημα της Citibank στην Πανόρμου. Ουδείς όμως σκέφτηκε τότε να τον καλέσει για εξέταση στην Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία.
Η αποκάλυψη της ταυτότητας του Δ. Κουφοντίνα – δεν είναι άσχετη ούτε και με τα στοιχεία που έδωσε ο μυστηριώδης πληροφοριοδότης – εκρίθη ότι ήταν η αρχή του νήματος που θα οδηγούσε τις διωκτικές αρχές στην καρδιά της 17Ν. Για δύο κυρίως λόγους: ο πρώτος είναι ότι, όπως απεδείχθη από τη στενή παρακολούθησή του και την εξέταση αυτοπτών μαρτύρων, πήρε μέρος σε δύο δολοφονίες-σφραγίδες της 17Ν: του ταξιάρχου Στ. Σόντερς στην Κηφισιάς και του Κ. Περατικού στον Πειραιά. Η διαπίστωση αυτή οδήγησε τις αρχές σε ολόκληρη την ομάδα των εκτελεστών, μεταξύ των οποίων και ο γνωστός «Λάμπρος», δηλαδή ο Αλ. Γιωτόπουλος, ο οποίος, όπως προκύπτει πλέον και από τις ομολογίες των συλληφθέντων, είχε συχνές συναντήσεις με τον Δ. Κουφοντίνα παραβιάζοντας κάθε κανόνα συνωμοτικότητας και ήλεγχε αν όλα πήγαν καλά στις εγκληματικές ενέργειες της οργάνωσης.
Η συμπλοκή στου Γκύζη όμως εμφάνιζε κοινά χαρακτηριστικά με μια άλλη συμπλοκή που είχε γίνει το βράδυ της 19ης προς 20 Οκτωβρίου 1977 στην εταιρεία AEG και είχε, μεταξύ των άλλων, ως αποτέλεσμα να δολοφονηθεί ο Χρ. Κασσίμης. Εκτίμηση των διωκτικών αρχών είναι ότι η συμπλοκή αυτή και η σύλληψη του Γ. Σερίφη είχαν ως αποτέλεσμα «να αναστείλουν ουσιαστικά τη δράση τους οι ΕΛΑ/17Ν». Ο Γ. Σερίφης, παρά ταύτα, ο οποίος κατηγορήθηκε ότι δολοφόνησε και τον Χρ. Κασσίμη, αθωώθηκε.
* Η υπόθεση Σερίφη και ο Χρ. Κασσίμης
Η υπόθεση αυτή όμως ουδέποτε έκλεισε. Ενισχύθηκε μάλιστα, έστω και σε λανθασμένη αρχικά κατεύθυνση, από τα ευρήματα της Πάρνηθας (29 Ιανουαρίου 1978), με τα οποία οι διωκτικές αρχές φέρεται ότι πείθονται πως υπήρξε συνεργασία μεταξύ του ΕΛΑ και της 17Ν. «Από τα ίδια ευρήματα» αναφέρεται στην έκθεση Νασιάκου «προκύπτει ότι “στόχοι” (AEG, Μπάμπαλης) για τους οποίους είχε συλλέξει στοιχεία η 17Ν χτυπήθηκαν από ομάδες του ΕΛΑ». Η διαπίστωση αυτή εσχάτως ανατράπηκε εν μέρει, όταν απεδείχθη ότι οι ιδιόχειρες σημειώσεις που βρέθηκαν στην Πάρνηθα δεν ανήκαν στον Χρ. Κασσίμη, όπως υπέθεταν αρχικά, αλλά στον Αλ. Γιωτόπουλο.
Πάντοτε όμως η υπόθεση της συνεργασίας του ΕΛΑ και της 17Ν εμφάνιζε κενά. Και αυτό παρά τις ομολογίες των πρωταγωνιστών της εποχής ή ακόμη και τα πειστήρια που έχουν κατορθώσει να συγκεντρώσουν οι διωκτικές αρχές. Η 17Ν το 1981, περίπου τρία χρόνια μετά τη δολοφονία του Χρ. Κασσίμη, στέλνει στις εφημερίδες ένα κείμενο με το οποίο ασκεί κριτική στον ΕΛΑ για τη συμπλοκή στην AEG. Μεταξύ των αρνητικών συνεπειών της επιχείρησης αναφέρονται «το χτύπημα απ’ την Ασφάλεια και ειδικότερα η σύλληψη του Σερίφη». «Αυτή τουλάχιστον η περίπτωση» γράφει «αφού ο Γ. Σερίφης ήταν γνωστός σαν μέλος της αντιστασιακής, στη Δικτατορία, 20ής Οκτώβρη, έπρεπε να ‘χει προβλεφθεί». Στο ίδιο κείμενο αφήνει να εννοηθεί ότι η ομάδα Κασσίμη δεν γνώριζε τους χώρους του εργοστασίου, κάτι που απεδείχθη μοιραίο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι «δεν υπήρξε συνεργασία από τα μέσα».
Η διαπίστωση αυτή απεδείχθη αληθής μετά την ομολογία του «βενιαμίν» της «ιστορικής ηγεσίας» της 17Ν, του Παύλου Σερίφη, ο οποίος κατηγορείται από τις διωκτικές αρχές ότι μετείχε στη δολοφονία του Ρ. Γουέλς. Η ομολογία αυτή, παρ’ ότι κρατείται μυστική, επέτρεψε στις διωκτικές αρχές να συνθέσουν το παζλ της «ιστορικής ηγεσίας» της 17Ν. Σε αυτό, όπως διατείνονται στελέχη των διωκτικών αρχών, συνηγόρησαν και τα πειστήρια από τα κρησφύγετα της οργάνωσης στις οδούς Πάτμου και Δαμάρεως και κυρίως το «ημερολόγιο», τρόπον τινά, της 17Ν και η ατζέντα του κ. Αλ. Γιωτόπουλου.
* Ο εγκέφαλος και το οδόφραγμα
Σύμφωνα λοιπόν με αυτά τα στοιχεία, στη δολοφονία του Ρ. Γουέλς, του σταθμάρχη της CIA στην Ελλάδα, εκτός από τον Αλ. Γιωτόπουλο, ο οποίος τράβηξε και τη σκανδάλη στο γνωστό 45άρι, μετείχαν ακόμη ο Θεολόγος Ψαραδέλλης, ο οποίος φέρεται, κατά έναν περίεργο τρόπο, ως «εγκέφαλος» της 17Ν, μέλος αυτή την εποχή του ΚΕΜ και αρθρογράφος της εφημερίδας «Οδόφραγμα», απ’ όπου αποχώρησε το 1979, ο Π. Σερίφης, ο Νίκος Παπαναστασίου και δύο ακόμη άτομα (ένας άνδρας και μία γυναίκα) οι ταυτότητες των οποίων δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί.
Οι διωκτικές αρχές επιμένουν πάντως ότι τα «ιστορικά στελέχη», με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αποστασιοποιήθηκαν, συνταξιοδοτήθηκαν ή και αποχώρησαν από την οργάνωση μετά τη δολοφονία των Πέτρου – Σταμούλη, στην οποία εκφράζονται βάσιμες υπόνοιες ότι μετείχε και ο Χρ. Τσουτσουβής, λίγο καιρό δηλαδή προτού αποχωρήσει και οριστικά από τον ΕΛΑ για να συστήσει την «Αντικρατική Πάλη». Πεποίθηση των διωκτικών αρχών είναι ότι η 17Ν την εποχή αυτή ακολούθησε την τακτική ενός «ιδιόμορφου εισοδισμού» – για να θυμηθούμε και την τροτσκιστική ορολογία. Δανειζόταν, με άλλα λόγια, στελέχη από άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις και κυρίως τον ΕΛΑ ώστε να πραγματοποιεί τις επιχειρήσεις της. Το πρόσωπο, λοιπόν, του Δ. Κουφοντίνα σε αυτή τη νέα εποχή, ο οποίος ξεκίνησε την τρομοκρατική του δράση από την «Αντικρατική Πάλη», κρίνεται ως «πρόσωπο-κλειδί».
Εκτός τούτου, οι διωκτικές αρχές διερευνούν δύο ακόμη παραμέτρους: πρώτον, αναζητούν ακόμη ένα πρόσωπο που, όπως πιστεύουν, ήταν πολύ κοντά στον Αλ. Γιωτόπουλο, δεν είχε καμία σχέση με τον εκτελεστικό πυρήνα ή τους εκτελεστικούς πυρήνες της οργάνωσης, παρείχε στη 17Ν πληροφορίες που ήταν αναγκαίες για την επιλογή των στόχων, μετείχε ακόμη και στη συγγραφή των προκηρύξεων και εργάζεται ή εργάστηκε κάποτε σε κάποια κρατική υπηρεσία.
ΣΑΛΟΣ ΣΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ Αποκάλυψη για έναν μάρτυρα-κλειδί
Πριν από περίπου πεντέμισι μήνες «Το Βήμα της Κυριακής» αποκάλυψε ως πρώτο θέμα ότι οι διωκτικές αρχές έχουν προσεγγίσει έναν μάρτυρα-κλειδί, ανάλογο με τη μυστηριώδη γυναίκα της Λουίζης Ριανκούρ, ο οποίος, όπως εκτιμούν, θα τους οδηγήσει στη 17Ν. Η αποκάλυψη αυτή προκάλεσε κυριολεκτικά σάλο στο παρασκήνιο: ο πρωθυπουργός κ. Κ. Σημίτης, ο οποίος ήταν πλήρως ενήμερος της πορείας των ερευνών για την τρομοκρατία, επέπληξε έντονα τον υπουργό Δημόσιας Τάξης κ. Μ. Χρυσοχοΐδη, τον οποίο θεώρησε, κατά κάποιον τρόπο, υπεύθυνο για τη… διαρροή. Ο κ. Χρυσοχοΐδης απεδέχθη τον ρόλο του εξιλαστήριου θύματος, αν και αγνοούσε – όπως εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να αγνοεί – την πηγή από όπου προήλθε αυτή η πληροφορία. Η εκτίμηση όμως ότι η διαρροή αυτή θα μπορούσε να τινάξει κυριολεκτικά στον αέρα την επιχείρηση που είχε στήσει η Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία – αν και συνοδεύθηκε από τη λήψη ουδόλως κολακευτικών για τις διωκτικές αρχές μέτρων – ήταν απολύτως βάσιμη. «Το Βήμα» δεν θα αποκαλύψει ούτε σήμερα την πηγή της πληροφορίας καθώς οι έρευνες για την εξάρθρωση της τρομοκρατίας δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.
