γονίδια

«Δεν βρήκαμε τίποτα» παραδέχονται οι ερευνητές μιας από τις μεγαλύτερες μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί ως σήμερα για τα γονίδια της υψηλής νοημοσύνης. Όλα δείχνουν ότι το IQ επηρεάζεται από πολλά διαφορετικά γονίδια, καθένα από τα οποία έχει μικρή μόνο επίδραση.

Ο Τζιμ Λιούις και ο Τζιμ Σπρίνγκερ είναι διάσημοι ομοζυγωτικοί δίδυμοι που χωρίστηκαν και ανατράφηκαν χώρια από την ηλικία των τεσσάρων εβδομάδων. Όταν ξανασυναντήθηκαν το 1989, σε ηλικία 39 ετών, ανακάλυψαν ότι και οι δύο έτρωγαν τα νύχια τους, έπασχαν από πονοκέφαλο τάσης, κάπνιζαν τα ίδια τσιγάρα, οδηγούσαν το ίδιο μοντέλο αυτοκινήτου και έκαναν διακοπές στην ίδια παραλία της Φλόριδας.

Αναλύοντας δεδομένα που αφορούσαν περισσότερους από 18.000 ασθενείς, ερευνητές εντόπισαν περισσότερους από είκοσι γενετικούς παράγοντες που εμπλέκονται στη νόσο του Πάρκινσον, συμπεριλαμβανομένων έξι οι οποίοι ήταν άγνωστοι μέχρι σήμερα. Η σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature Genetics» αναμένεται να ρίξει φως στην πολύπλοκη αυτή νόσο, οδηγώντας στο μέλλον σε αποτελεσματικές θεραπείες εναντίον της.

Η ηλικία κατά την οποία ένα κορίτσι φθάνει στη σεξουαλική ωρίμανση και αρχίζει η εφηβεία του, επηρεάζεται από τα γονίδια των γονιών του και μάλιστα μπορεί μέσα στον οργανισμό του να γίνεται μια «μάχη» ανάμεσα στα γονεϊκά γονίδια για το ποιό θα παίξει τον σημαντικότερο ρόλο, σύμφωνα με μια νέα μεγάλη διεθνή επιστημονική έρευνα.

Επιστήμονες έφεραν στο φως περισσότερα από 80 άγνωστα μέχρι σήμερα γονίδια τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης σχιζοφρένειας, σύμφωνα με δημοσίευση στην επιθεώρηση «Nature». Η διεθνής ερευνητική ομάδα που περιελάμβανε επιστήμονες από 80 κέντρα σε 35 χώρες αναφέρει ότι διεξήγαγε τη μεγαλύτερη γενετική ανάλυση που έχει γίνει ως σήμερα σχετικά με τη συγκεκριμένη ψυχική νόσο και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτή μπορεί να έχει ισχυρό βιολογικό υπόβαθρο

Η ρήση «οι φίλοι είναι η οικογένεια που διαλέγεις» φαίνεται να επαληθεύεται επιστημονικά καθώς αμερικανική μελέτη αποδεικνύει ότι οι φίλοι μοιάζουν γενετικά μεταξύ τους, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences».

Η εξυπνάδα των χιμπαντζήδων εξαρτάται σε μεγαλύτερο βαθμό από τα γονίδιά τους παρά από το περιβάλλον στο οποίο έχουν ανατραφεί σύμφωνα με μελέτη αμερικανών επιστημόνων. Η ανακάλυψη ανατρέπει την ως τώρα κρατούσα αντίληψη των ειδικών ότι η ευφυΐα των ζώων αναπτύσσεται αποκλειστικά και μόνο από τα ερεθίσματα του περιβάλλοντός τους. Ο κληρονομικός παράγοντας στο επίπεδο της νοημοσύνης φάνηκε μάλιστα να είναι εξίσου ισχυρός όσο στους ανθρώπους – περίπου 53-54% σε σχέση με το περιβάλλον.

Τα ίδια γονίδια που «χαρίζουν» στους μαθητές καλές επιδόσεις στα μαθηματικά επηρεάζουν και τις επιδόσεις στην ανάγνωση υποστηρίζουν βρετανοί ερευνητές, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση Nature Communications.

Η λεγόμενη οριζόντια μεταφορά γονιδίων, η μεταφορά DNA μεταξύ διαφορετικών ειδών, αποδεικνύεται πολύ πιο εκτεταμένη από ό,τι πίστευαν οι μικροβιολόγοι. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Λυόν αναφέρουν ότι δεκάδες είδη μυκήτων και συγγενικών οργανισμών έχουν δανειστεί ένα βακτηριακό γονίδιο που τους διευκολύνει στο να προσβάλλουν φυτά -το γονίδιο βρέθηκε μεταξύ άλλων στο διαβόητο «περονόσπορο της πατάτας».

Αυστραλοί επιστήμονες μελετούν τον Cyclorana alboguttata, ένα μικρό είδος βατράχου που πέφτει σε χειμερία νάρκη. Το ενδιαφέρον σε αυτό τον βάτραχο είναι ότι κατά τη πολύμηνη αδράνεια του δεν εμφανίζει όταν ξυπνά κανένα μυϊκό πρόβλημα. Η ανακάλυψη του μηχανισμού μυϊκής προστασίας του βατράχου θα βοηθήσει τους ειδικούς στην ανάπτυξη μεθόδων προστασίας του μυϊκού συστήματος των αστροναυτών αλλά και ασθενών που παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο κρεβάτι.

Στο παρελθόν προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι οι άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες, τείνουν να διαλέγουν σύζυγο με παρόμοιο μορφωτικό επίπεδο. Τώρα, αποκαλύπτεται ότι ενστικτωδώς επιλέγουν επίσης σύντροφο που τους μοιάζει και γενετικά.

Ο σύγχρονος άνθρωπος θεωρείται πλέον βέβαιο ότι διασταυρώθηκε με τους Νεάντερταλ στο μακρινό παρελθόν, φαίνεται όμως ότι αυτή η επιμειξία δεν είχε ομοιόμορφα αποτελέσματα. Νέα γενετική μελέτη δείχνει ότι οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι φέρουν περισσότερα γονίδια Νεάντερταλ από τους Ασιάτες, ενώ οι Αφρικανοί δεν κληρονόμησαν κανένα. Και τα γονίδια που δανειστήκαμε από τα ξαδέλφια μας δεν αποκλείεται να επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και την κατανομή του λίπους στο σώμα.

Μια νέα μελέτη δίνει καινούργιο νόημα στην έννοια του… μουσικού αφτιού. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι στη Φινλανδία ανακάλυψαν ότι οι μουσικές ικανότητες έχουν, τουλάχιστον ως έναν βαθμό, γονιδιακή βάση. Και αυτό διότι υπάρχουν γονίδια τα οποία προσδιορίζουν την αρχιτεκτονική του έσω ωτός, σύμφωνα με δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο «Molecular Psychiatry».

Οι κάτοικοι της Ευρώπης περιέργως απέκτησαν το ανοιχτόχρωμο δέρμα και τα γαλάζια μάτια τους μόλις πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια, πολύ πιο πρόσφατα από ό,τι θα φανταζόταν κανείς. Και οι μεταβολές στην εξωτερική εμφάνιση των Ευρωπαίων πιθανότατα οφείλονται όχι μόνο στη φυσική επιλογή αλλά και στη λεγόμενη σεξουαλική επιλογή, δηλαδή της ερωτικές προτιμήσεις των προγόνων μας.

Γονίδια που προκαλούν νόσους στον σύγχρονο άνθρωπο αποτελούν «κληρονομιά» της διασταύρωσής του με τους Νεάντερταλ, σύμφωνα με μεγάλες γονιδιακές μελέτες που δημοσιεύονται στις επιθεωρήσεις «Nature» και «Science». Οι Νεάντερταλ μας… χάρισαν γονίδια που εμπλέκονται στον διαβήτη τύπου 2, στη νόσο του Crohn και – κατά περίεργο τρόπο – στον εθισμό στο κάπνισμα.

Αποδιοργάνωση του βιολογικού ρολογιού των γονιδίων επιφέρει η εργασία σε νυχτερινές βάρδιες και το τζετ-λαγκ, λόγω αεροπορικών ταξιδιών, αποκαλύπτει βρετανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Proceedings of the National Academy of Sciences.

Εχουν περάσει 7 χρόνια από τότε που καλοδιατηρημένα απολιθώματα σε μια σπηλιά της Σιβηρίας επέτρεψαν στους επιστήμονες να αποκωδικοποιήσουν με λεπτομέρεια το DNA του Νεάντερταλ αλλά και ενός άλλου άγνωστου μέχρι τότε είδους ανθρώπου που ζούσε εκεί. Εκτοτε έχουν γίνει μια σειρά από μελέτες (με βάση αυτό το DNA) που έχουν αποκαλύψει διάφορα στοιχεία τόσο για τους Νεάντερταλ όσο και για τον σύγχρονο άνθρωπο αλλά και για άλλους μακρινούς συγγενείς μας. Νέες αναλύσεις αποκαλύπτουν καινούργια και ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία που ρίχνουν φως στην εξελικτική πορεία των ανθρώπων και κοντινών συγγενών μας. Σύμφωνα με αυτές, πιθανότατα στους Νεάντερταλ υπήρχε έντονο στο στοιχείο της αιμομειξίας. Επιβεβαιώνεται επίσης η ύπαρξη ενός μυστηριώδους άγνωστου είδους ανθρώπου ενώ εντοπίστηκαν και γονίδια μοναδικά στον σύγχρονο άνθρωπο.

Εναν δεύτερο κώδικα που κρύβεται μέσα στο ανθρώπινο DNA υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον στο Σιατλ με επικεφαλής έλληνα επιστήμονα. Η ερευνητική ομάδα υπό τον αναπληρωτή καθηγητή Επιστημών του Γονιδιώματος και Ιατρικής κύριο Γιάννη Σταματογιαννόπουλο αναφέρει, σύμφωνα με σχετικό δελτίο Τύπου του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, ότι αυτός ο δεύτερος κρυμμένος κώδικας περιέχει πληροφορίες που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίον διαβάζονται οι οδηγίες που περιέχονται στο DNA και ερμηνεύονται οι μεταλλάξεις που συντελούν στην υγεία και στην ασθένεια.