Ο Αλμπρεχτ Μπρέμε είναι πολύ προσεκτικός σε όσα λέει. «Προσωπικά δεν πίστευα ποτέ ότι η Ρωσία θα έκανε επίθεση στην Ουκρανία, αλλά τελικά το έκανε. Και τώρα είμαι πολύ προσεκτικός όταν με ρωτούν εάν o Πούτιν θα εισβάλει και σε άλλες χώρες, γιατί απλά θα πρέπει να το περιμένουμε και να προετοιμαζόμαστε».
Ο Μπρέμε δεν είναι ένας τυχαίος που αρέσκεται στο να τραβά τα φώτα της δημοσιότητας με υπερβολικές ή ακόμη και ψυχροπολεμικές απόψεις. Στη Γερμανία θεωρείται ως ο κατεξοχήν «διαχειριστής κρίσεων» έχοντας διαγράψει μια αξιοθαύμαστη πορεία στην πολιτική προστασία.
Ηταν ο νεότερος επικεφαλής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας του Βερολίνου και διετέλεσε πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Τεχνικής Βοήθειας με έδρα τη Βόννη, μιας υπηρεσίας παροχής βοήθειας σε καταστροφές και έκτακτες ανάγκες, συμπεριλαμβανομένου και του απευκταίου σεναρίου πολεμικής ανάφλεξης. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία όμως ο γερμανός ειδικός προετοιμάζεται για αυτό.
«Οι προμήθειες και το σχέδιο»
«Εχω κάνει προμήθειες σε τρόφιμα στο σπίτι, υπνόσακους και σκηνές σε περίπτωση που κοπεί το ρεύμα» λέει στο «Βήμα». «Εχουμε επίσης συμφωνήσει με γείτονες και φίλους να ανταλλάσσουμε πληροφορίες για ό,τι συμβαίνει, ποιος θα βοηθήσει ποιον σε περίπτωση ανάγκης. Στις μεγάλες πόλεις βέβαια δεν είναι εύκολο. Και έχουμε ως οικογένεια ένα μυστικό σχέδιο για ένα σημείο συνάντησης στην Ελλάδα, εάν έρθουν έτσι τα πράγματα και κοπεί κάθε επικοινωνία ή δεν μπορούμε να μείνουμε πια στη Γερμανία. Ξέρουμε ότι στην Ελλάδα δεν θα γίνει τίποτα».
Ο κ. Μπρέμε μάς ζητεί να μην αποκαλύψουμε τον τόπο στην Ελλάδα, όπου θα αναζητήσει οικογενειακώς ασφαλές καταφύγιο σε περίπτωση πολέμου. Η εμπειρία τού έχει δείξει ότι η καλύτερη προστασία ξεκινά πρώτα από την οικογένεια, αλλά χρειάζεται και η καλή προετοιμασία της πολιτείας, της διοίκησης, της οικονομίας και φυσικά του στρατού.
«Στη Γερμανία βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή ενός μακρύ δρόμου. Μέχρι το 2029, 2030 πρέπει να έχουμε ενισχύσει τη Γερμανία σε τέτοιον βαθμό, ώστε η Ρωσία να πει “καλύτερα να μην εμπλακούμε με τη Γερμανία”. Βέβαια ανησυχώ αν θα προλάβουμε». Αλλά τι είναι αυτό που τον ανησυχεί σε μια χώρα που μετά την τροποποίηση του Συντάγματος μπορεί να δαπανά όσα χρήματα θέλει για επενδύσεις στην άμυνα και τις σχετιζόμενες υποδομές;
«Κάποτε υπήρχε ένα εθνικό σχέδιο για την κατασκευή μπούνκερ, αλλά σταμάτησε το 1990, επειδή χαρακτηρίστηκε υπερβολικό. Φανταστείτε ότι τα καταφύγια που είχαν απομείνει από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο πουλήθηκαν σε ιδιώτες σε αδρές τιμές και μετατράπηκαν σε διαμερίσματα ή γκαλερί» μας λέει ο κ. Μπρέμερ.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η πολιτική αλλαγής χρήσης ή εκποίησης των περίπου 2.000 καταφυγίων στο δυτικό τμήμα της Γερμανίας ήταν απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών ήδη από το 2007, υπό τον τότε υπουργό Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, λόγω «αλλαγής των σεναρίων για απειλές».
Τα χρόνια που ακολούθησαν καμιά υπηρεσία δεν θεωρούσε σκόπιμο να επενδύσει χρήματα στην πολεμική προστασία. Το αποτέλεσμα; «Υπάρχουν ακόμα γύρω στα 600 καταφύγια σε όλη τη Γερμανία που μπορούν να φιλοξενήσουν μόλις 480.000 ανθρώπους, αλλά κανένα από αυτά δεν είναι λειτουργικό. Ο τεχνικός εξοπλισμός, ο εξαερισμός, η παροχή νερού και ηλεκτρικού, όλα αυτά δεν λειτουργούν πλέον, επειδή δεν χρησιμοποιήθηκαν και δεν συντηρήθηκαν ποτέ».
Ιδιωτικά μπούνκερ πολλών χιλιάδων ευρώ
Η έλλειψη υποδομών για το χειρότερο σενάριο και η γεωγραφική εγγύτητα με την Ουκρανία οδήγησαν ορισμένους πολίτες να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία αυξήθηκε η ζήτηση για ιδιωτικά καταφύγια σε σπίτια, κελάρια και υπόγεια. Δεν είναι βέβαια μια φθηνή υπόθεση και οι εταιρείες που προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες, όπως η βερολινέζικη Schutzraum Systeme Deutschland (BSSD), πληρώνονται αδρά για να προσφέρουν ελπίδα ή ψευδαίσθηση ασφάλειας, αφού απόλυτη ασφάλεια με τις νέες τεχνικές πολέμου δεν υπάρχει.
Η BSSD εργάζεται με απόλυτη διακριτικότητα και δεν θέλει να αποκαλύψει το πελατολόγιό της. Δεν είναι ασφαλώς άνθρωποι του μεροκάματου. Ενα καταφύγιο μπορεί να ξεκινήσει από μερικές δεκάδες μέχρι και εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ αναλόγως του μεγέθους, της διάρκειας και του βαθμού παρεχόμενης προστασίας, αν δηλαδή έχει τον βασικό εξοπλισμό, σύστημα NBC για φιλτράρισμα του αέρα από πυρηνικά ή χημικά σωματίδια. Κινδυνολογία; «Το ερώτημα είναι για ποιο σενάριο πολέμου μιλάμε» μας εξηγεί ο κ. Μπρέμε.
«Αν κοιτάξουμε την Ουκρανία, θα διαπιστώσουμε ότι χρειαζόμαστε χώρους προστασίας, γρήγορα προσβάσιμους, όπως σταθμούς του μετρό και υπόγειους χώρους στάθμευσης, όπου οι άνθρωποι να είναι ασφαλείς από βομβαρδισμούς με drones ή θραυσμάτων τους. Αρα πρόκειται για μια διαφορετική προσέγγιση. Γι’ αυτό όμως πρέπει να καταρτιστεί σχέδιο που βρίσκεται ακόμη σε στάδιο επεξεργασίας».
Υπάρχει και το παράδειγμα του Ισραήλ, όπου οι κάτοικοι μέσα σε πολύ λίγα λεπτά αφότου ηχήσουν οι σειρήνες, βρίσκονται στο καταφύγιο κάτω από την πολυκατοικία τους. Την ίδια χρήση μπορεί να έχει και ένα κελάρι σπιτιού, αρκεί να είναι εξοπλισμένο με τροφή και νερό για ορισμένες μέρες, φακό και ραδιόφωνο με μανιβέλα για να υπάρχει ενημέρωση από τον έξω κόσμο. «Ευτυχώς εμείς στη Γερμανία δεν βιώνουμε την ίδια πίεση, αλλά πολλοί άνθρωποι δεν έχουν αντιληφθεί ότι η κατάσταση της ειρήνης αναμειγνύεται με τον υβριδικό πόλεμο που έχουμε εδώ και καιρό, και που είναι κάτι το εντελώς διαφορετικό. Η παγκόσμια τάξη είναι πολύ μπερδεμένη».
Το «ραντεβού» στην Ελλάδα
Ο Αλμπρεχτ Μπρέμε ζητά από τη γερμανική πολιτική ηγεσία να μιλήσει με ξεκάθαρη γλώσσα. «Κανείς μας δεν θέλει τον πόλεμο, αλλά πρέπει να προετοιμαστούμε για δύσκολες στιγμές, κι αυτό πρέπει να το πει η πολιτική. Αλλά φοβάται ότι θα μπορούσε να προκαλέσει πανικό. Ο μόνος που μιλά καθαρά είναι ο υπουργός Αμυνας Μπόρις Πιστόριους, που είπε ότι η Bundeswehr (οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις) πρέπει να είναι έτοιμη για πόλεμο μέχρι το 2029».
Από τον Μάιο του 2025 κυκλοφορεί το βιβλίο του Μπρέμε με τίτλο Η Γερμανία σε κρίση. Ο συγγραφέας περιγράφει τις διαχρονικές ελλείψεις στην πολιτική προστασία αλλά δίνει και προτάσεις. Σε κάθε περίπτωση, το «ραντεβού» στην Ελλάδα ισχύει, τη χώρα που τον «μάγεψε» από το 1981 μέχρι σήμερα…
