Ηταν μεσημέρι Δευτέρας, τον περασμένο μήνα, όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης τηλεφώνησε στον Κώστα Σημίτη προκειμένου να του εκφράσει τα συλλυπητήριά του για τον θάνατο του αδελφού του, Σπύρου. Δεν ήταν ένα τυπικό τηλεφώνημα που το επέβαλαν οι περιστάσεις. Ο κ. Ανδρουλάκης από την αρχή της θητείας του θέλησε να εκπέμψει το μήνυμα μιας νέας πορείας.

Στο πλαίσιο αυτό η σχέση του με τους πρώην προέδρους του κόμματος καθορίστηκε από μια απόσταση που, όπως λένε στενοί του συνεργάτες, «δεν επιτρέπει  παρεξηγήσεις».  Τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη δυνατότητά του να λειτουργεί αυτόνομα, χωρίς να δίνει την εντύπωση ότι έχει «κηδεμόνες», ακόμα  και αν αυτοί είναι οι πρώην πρόεδροι του κόμματος. Εχει, όμως, ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, συζητεί μαζί τους τα φλέγοντα θέματα της πολιτικής, ακούει τις θέσεις και τις επισημάνσεις τους.  Η τακτική αυτή έχει οδηγήσει σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα.

Για πρώτη φορά ύστερα από χρόνια το ΠαΣοΚ οδεύει προς τις κάλπες έχοντας τη στήριξη όλων των πρώην προέδρων του. Πρόκειται για ένα νέο, σημαντικό στοιχείο που ενισχύει το μήνυμα συσπείρωσης που θέλει να περάσει η Χαριλάου Τρικούπη εν όψει της κρίσιμης εκλογικής αναμέτρησης του Μαΐου.

Η εκτίμηση για τον Κώστα Σημίτη

Η σχέση του Νίκου Ανδρουλάκη με τον Κώστα Σημίτη δεν είναι αμιγώς πολιτική. Καθορίζεται και από στοιχεία προσωπικής συμπάθειας. Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ δεν κρύβει τη βαθιά του εκτίμηση για τα αποτελέσματα της διακυβέρνησης Σημίτη που έβαλε την Ελλάδα σε ευρωπαϊκή τροχιά. Και ο πρώην πρωθυπουργός, που είχε δει, αρκετά νωρίς, στο πρόσωπο του κ. Ανδρουλάκη έναν μελλοντικό ηγέτη του κεντροαριστερού χώρου, δεν κρύβει τη συμπάθειά του για τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ, για τον οποίο εκφράζεται στις συνομιλίες με τους συνεργάτες του με θερμά λόγια. Ο κ. Σημίτης θεωρεί τον κ. Ανδρουλάκη «έντιμο πολιτικό που διαθέτει ηγετικές και οργανωτικές ικανότητες».

Υπάρχουν  πράγματα για τα οποία, στις συζητήσεις που έχουν, ο κ. Σημίτης, εκφράζει αμφιβολίες ή ενστάσεις; Οι συνεργάτες και των δύο πλευρών αρκούνται στο να αναφέρουν ότι ο κ. Ανδρουλάκης ακούει με προσοχή τις επισημάνσεις του κ. Σημίτη «για αυτά που γίνονται σωστά αλλά και για αυτά που γίνονται λιγότερο σωστά». Ο πρώην πρωθυπουργός θεωρεί ότι η πορεία προς τις εκλογές θα είναι δύσκολη καθώς το κλίμα θα πολωθεί. Θεωρεί επίσης ότι στη μάχη του συγκεκριμένου που δίνει ο κ. Ανδρουλάκης θα πρέπει να ενισχύσει το επιτελείο του και το στίγμα του προγραμματικού του  λόγου. Στο πεδίο αυτό υπάρχει ένας ακόμα συνδετικός κρίκος μεταξύ των δύο ανδρών. Οταν ο Κώστας Σημίτης ήταν πρωθυπουργός, δεν ήταν λίγες οι φορές που για θέματα που προέκυπταν έλεγε «να ρωτήσουμε τον Νίκο». Ο Νίκος Χριστοδουλάκης, σε αυτόν αναφερόταν ο Κώστας Σημίτης, είχε καθοριστικό ρόλο στην εκπόνηση του προγράμματος του ΠαΣοΚ και είναι ένας από τους σταθερούς συνομιλητές του κ. Ανδρουλάκη.

Σύσφιγξη σχέσεων με Ευάγγελο Βενιζέλο

Αν η σχέση του κ. Ανδρουλάκη με τον Κώστα Σημίτη είναι σε γενικές γραμμές αδιατάρακτη, η σχέση του με τον Ευάγγελο Βενιζέλο έχει περάσει από πολλά στάδια. Στην αρχή της θητείας του ο κ. Ανδρουλάκης φάνηκε να θέλει να κρατήσει αποστάσεις, υπήρχαν δημοσιεύματα που τον έφεραν να μην απαντά στο συγχαρητήριο μήνυμα του κ. Βενιζέλου για την εκλογή του στην ηγεσία του ΠαΣοΚ. Ποια είναι η σχέση τους σήμερα; Οι συνεργάτες του κ. Ανδρουλάκη παραπέμπουν στην εμβληματική, όπως τη χαρακτηρίζουν, παρουσία του κ. Βενιζέλου στην κλειστή σύσκεψη του προεδρείου των Ευρωσοσιαλιστών στην Αθήνα με αντικείμενο τους θεσμούς και το κράτος δικαίου στην Ελλάδα. Τα ζητήματα του κράτους δικαίου μετά και την υπόθεση των υποκλοπών είναι αυτά που έφεραν τους δύο άνδρες πιο κοντά και ιδιαίτερα μετά και τη συνάντηση που είχαν στο γραφείο του κ. Βενιζέλου.

Η συμβολή του πρώην προέδρου του ΠαΣοΚ στην ενίσχυση των θέσεων του κόμματος υπήρξε καθοριστική. Και ο Νίκος Ανδρουλάκης, όπως λέγεται, άκουγε με μεγάλη προσοχή τις θέσεις του κ. Βενιζέλου για το φλέγον ζήτημα, πώς μπορεί ένα κράτος να επιτυγχάνει την ασφάλεια χωρίς όμως να κάνει εκπτώσεις στον φιλελεύθερο χαρακτήρα του. Ολη αυτή η σύσφιγξη σχέσεων οδήγησε σε σενάρια για συμφωνία επιστροφής του κ. Βενιζέλου στα ψηφοδέλτια του κόμματος. Τα σενάρια αυτά αγνοούν ένα σημαντικό δεδομένο. Ο κ. Βενιζέλος κινείται πλέον στο πεδίο της μεταπολιτικής όπου δεν υπάρχει χώρος για συμβατικούς τρόπους σκέψης και πολιτικά παζάρια.  Δεν πρόκειται να μετακινηθεί από το πεδίο αυτό. Πάντως, η στήριξη του κ. Βενιζέλου και η εμπεριστατωμένη κριτική που ασκεί στην κυβέρνηση και προσωπικά στον Κυριάκο Μητσοτάκη εκτιμάται ότι θα διευκολύνει την επιστροφή στο ΠαΣοΚ όσων ψήφισαν για πρώτη φορά ΝΔ.

Αμοιβαίος σεβασμός με Γ. Παπανδρέου

Ο Γιώργος Παπανδρέου είναι μια ξεχωριστή περίπτωση και ο μοναδικός πρώην πρόεδρος του κόμματος που θα δώσει το «παρών» και στην επόμενη Βουλή. Η σχέση του με τον κ. Ανδρουλάκη είναι, όπως λέγεται, μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως αναφέρουν συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού, ο Γιώργος Παπανδρέου ενημερώνει τον κ. Ανδρουλάκη για τις επαφές που έχει σε Ελλάδα και εξωτερικό, το κλίμα και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από αυτές.

Η μόνη επιφύλαξη που έχει εκφραστεί από την πλευρά του κ. Παπανδρέου αφορούσε τη μετεκλογική στρατηγική του κόμματος, ο πρώην πρωθυπουργός θα ήθελε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μετεκλογικής συνεργασίας με τη ΝΔ. Ομως φαίνεται να καλύπτεται από τη στρατηγική της αυτόνομης πορείας και τη θέση για προγραμματικές συγκλίσεις, που όμως δεν θα αγνοούν τις κόκκινες προγραμματικές θέσεις του ΠαΣοΚ.