Το 2026, το Ναυτικό Επιμελητήριο της Ελλάδος θα συμπληρώσει 90 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας και προσφοράς στη ναυτιλία και την εθνική οικονομία. Μια πορεία σχεδόν ενός αιώνα, που αποδεικνύει τον θεσμικό του ρόλο ως σταθερό σημείο αναφοράς για την ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα, με σεβασμό στην ιστορία, πίστη στο παρόν και βλέμμα στραμμένο στο μέλλον.

Βασική αρχή της προσωπικής μου φιλοσοφίας είναι η ανάγκη να θέτουμε στο τραπέζι ρεαλιστικά και επιλύσιμα ζητήματα, με ειλικρίνεια και αίσθημα ευθύνης. Πολλά από αυτά τα θέματα αποτελούν κοινό τόπο και συναντούν τη διάθεση στήριξης και συνεργασίας από όλους μας, γεγονός που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ουσιαστικές και βιώσιμες λύσεις.

Πάντα θα υπάρχουν, όπως συνηθίζεται να λέγεται, «προβλήματα προς επίλυση». Προσωπικά, όμως, προτιμώ να τα βλέπω ως «ζητήματα προς εξέλιξη». Ο άνθρωπος, άλλωστε, ετυμολογικά σημαίνει άνω-θρώσκω, «αυτός που κοιτάζει ψηλά», και αυτό εμπεριέχει την αέναη επιθυμία του να προοδεύει, να βελτιώνεται και να ξεπερνά τα όριά του. Μέσα από αυτή τη ματιά, κάθε δυσκολία γίνεται αφορμή για δημιουργία και εξέλιξη.

Η αποτίμηση της πορείας του ΝΕΕ επιβεβαιώνει την ενεργή και σταθερή εκπλήρωση του θεσμικού του ρόλου ως επίσημου συμβούλου της Πολιτείας σε θέματα ναυτιλίας και ναυτιλιακής οικονομίας. Πιστός στον καταστατικό του σκοπό, προστατεύει και προάγει τα συμφέροντα της Ελληνικής Εμπορικής Ναυτιλίας μέσω συλλογικής συνεργασίας, με σεβασμό στα ευρύτερα συμφέροντα της χώρας και της εθνικής οικονομίας. Κατά κοινή εκτίμηση, ο στόχος αυτός έχει επιτευχθεί.

Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, συνεχίζουμε να προσαρμοζόμαστε και να εξελισσόμαστε. Ενισχύουμε την παρουσία μας, χτίζοντας πάνω στο έργο των προηγούμενων διοικήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα. Μέσα από μια συντονισμένη καμπάνια ενημέρωσης, διανέμονται 200.000 φυλλάδια σε σχολεία όλης της χώρας, ενώ 10 ενημερωτικά βίντεο με θεαματική απήχηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν ήδη ανέβει. Τα πρώτα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά και αναμένονται να αποτυπωθούν στις αιτήσεις  στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού. Η συνεργασία μας με το Υπουργείο Ναυτιλίας και τις ναυτιλιακές ενώσεις παραμένει στενή και στρατηγική, καθώς οι έλληνες ναυτικοί παραμένουν θεμέλιο για τη βιωσιμότητα και την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία της ελληνικής ναυτιλίας.

Η ελληνική ναυτιλιακή συστάδα (Maritime Hellas), ακολουθώντας τα βήματα της ποντοπόρου ναυτιλίας, έχει μετατραπεί σε έναν εξωστρεφή και ανταγωνιστικό πυλώνα, διεκδικώντας αυξανόμενα μερίδια στην παγκόσμια αγορά υπηρεσιών και προϊόντων. Για τη μεγιστοποίηση των ωφελειών, προωθείται πλέον η υιοθέτηση στρατηγικής πλαισιωμένης από δείκτες απόδοσης (KPIs), με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας. Η επιτυχία μοντέλων όπως της Νορβηγίας, της Δανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου αποδεικνύει ότι ακόμα και χώρες με μικρότερη χωρητικότητα πλοίων μπορούν να αναπτύξουν ισχυρές, τεχνολογικά προηγμένες ναυτιλιακές συστάδες. Η Ελλάδα μπορεί – και πρέπει – να ακολουθήσει το ίδιο μονοπάτι.

Θετικές εξελίξεις καταγράφονται και σε βασικούς τομείς του cluster όπως τα λιμάνια, η ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα, ο θαλάσσιος τουρισμός και οι εταιρείες third-party management. Η Ελλάδα διαθέτει ήδη εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό και τεχνογνωσία αιχμής. Το τρίπτυχο ανταγωνιστικότητα – παραγωγικότητα – ανταποδοτικότητα αποτελεί οδηγό μας για τη συνέχιση της ανάπτυξης.

Στον τομέα της ακτοπλοΐας, γίνεται σαφές ότι η πράσινη μετάβαση αποτελεί μονόδρομο. Από το 2017 έχουν γίνει ουσιαστικά βήματα: χαρτογράφηση των αναγκών, σχεδιασμός επόμενων σταδίων και αναζήτηση τεχνολογικών λύσεων – από ηλεκτροφόρτιση και συστήματα διακράτησης άνθρακα έως καθαρά καύσιμα. Το έργο είναι απαιτητικό, αλλά η δέσμευσή μας αμετακίνητη. Η βιώσιμη ακτοπλοΐα αποτελεί εθνική ανάγκη και προτεραιότητα.

Το ΝΕΕ αντιπροσωπεύει ένα ευρύ φάσμα της ναυτιλιακής δραστηριότητας: ποντοπόρα πλοία, τακτικές γραμμές, πλοία μικρών αποστάσεων, διεθνή επιβατηγά, ακτοπλοΐα, ρυμουλκά, ναυαγοσωστικά και επαγγελματικά/ιδιωτικά σκάφη αναψυχής. Ολοι οι τομείς εκπροσωπούνται ισότιμα στο Διοικητικό Συμβούλιο. Παρά τις επιμέρους ιδιαιτερότητες, υπάρχουν ισχυροί συνεκτικοί δεσμοί – όπως η ναυτική εκπαίδευση, η πράσινη μετάβαση και οι ρυθμιστικοί κανόνες. Μέσω ανοιχτής πληροφόρησης και ενεργής επικοινωνίας  διασφαλίζουμε την ενότητα της ναυτιλιακής κοινότητας.

Ειδική αναφορά αξίζει να γίνει στο ζήτημα της απασχόλησης: σήμερα, η ναυτιλία παρέχει άμεση και έμμεση εργασία σε περίπου 250.000 άτομα, με μέσο ετήσιο εισόδημα πάνω από €38.000, υπερδιπλάσιο του μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ (€19.150 το 2023). Στον κλάδο δραστηριοποιούνται επαγγελματίες υψηλής κατάρτισης: μηχανολόγοι, ναυπηγοί, νομικοί, ειδικοί στην κυβερνοασφάλεια, LNG/LPG, ESG και πολλά ακόμα. Η συντριπτική πλειοψηφία του εισοδήματός τους προέρχεται από το εξωτερικό, χωρίς κόστος για τη χώρα. Ειδικά για τα ναυτικά επαγγέλματα, εκτιμάται ότι εάν τα ελληνικά πλοία στελεχώνονταν αποκλειστικά από έλληνες ναυτικούς, θα προέκυπτε όφελος άνω των €4,5 δισ. ετησίως για την ελληνική οικονομία.

Στο ΝΕΕ, συνεχίζουμε με συνέπεια όσα έχουμε δρομολογήσει και ταυτόχρονα καλλιεργούμε νέες συνεργασίες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, πάντα με στόχο την προάσπιση της ναυτιλίας μας – του πιο στρατηγικού και ανθεκτικού τομέα της ελληνικής οικονομίας. Ο μεγαλύτερος σύμμαχός μας σε κάθε προσπάθεια είναι η ουσιαστική, αξιοπρεπής και ανοιχτή ανταλλαγή απόψεων, με μοναδικό στόχο τη διαμόρφωση μιας ενιαίας, συμπαγούς και τεκμηριωμένης φωνής. Πάντα με σεβασμό στους θεσμικούς φορείς και στις ενώσεις που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των μελών τους, και με επίγνωση της ευθύνης που μας αναλογεί απέναντι στον κλάδο και τη χώρα. Δεν θέλω να φαίνομαι ρομαντικός, όμως πιστεύω βαθιά πως μόνο μέσα από αλληλοσεβασμό και ουσιαστικές συνέργειες, με μία ενιαία φωνή, μπορούμε να παράξουμε πραγματικά αποτελέσματα και έργο με διάρκεια και ουσία.

Τέλος, κατά την προσωπική μου άποψη αλλά και βίωμα στον χώρο της ναυτιλίας σχεδόν 30 χρόνια, αυτό που διαχρονικά κάνει την ελληνική ναυτιλία να ξεχωρίζει, δεν είναι μόνο τα πλοία ή οι αριθμοί, αλλά οι άνθρωποί της – με την εμπειρία, τη γνώση, το πάθος τους και πάνω από όλα (για εμένα) στη συντριπτική πλειοψηφία τους το ήθος τους και η επιθυμία να στηρίξουν και να βοηθήσουν όταν κάτι τους ζητηθεί.

*Ο κ. Γεώργιος Σπ. Αλεξανδράτος είναι πρόεδρος του Ναυτικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος.