Οπόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται χωρίς κάποιον ξεκάθαρο τελικό στόχο. Και ο πρόεδρος Πούτιν επαναλαμβάνει το ψέμα ότι δήθεν «η Δύση ετοίμαζε εισβολή στη Ρωσία» για να τον δικαιολογήσει (ομιλία στην «Ημέρα της Νίκης», 9 Μαΐου). Τούτων δοθέντων, το ερώτημα που αναδύεται είναι: Θα υπνοβατήσει η ανθρωπότητα σε Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο ή σε μια παρατεταμένη σύγκρουση στην ευρωπαϊκή ήπειρο; Καθώς με την επανεκλογή του Εμ. Μακρόν στη προεδρία της Γαλλίας ξεκαθάρισε το πολιτικό τοπίο, η Ευρώπη/Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) θα πρέπει να ξανασκεφτεί τώρα τη συνολική στρατηγική της, το τι ακριβώς επιδιώκει ως τελικό στόχο στον πόλεμο της Ουκρανίας. Γιατί αυτή τη στιγμή φαίνεται να έχει μια μάλλον αδιέξοδη προσέγγιση χωρίς κάποιον συγκεκριμένο, επεξεργασμένο ευρωπαϊκό στόχο προς επίτευξη. Μάλλον ακολουθεί τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη στρατηγική του προέδρου Τζο Μπάιντεν. Στον αναστοχασμό αυτόν η αφετηρία δεν μπορεί να είναι άλλη παρά η παραδοχή ότι η Ενωση είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα, από τη σύλληψη, γέννησή της και την τελεολογία της, μια ειρηνοποιός δύναμη. Ιδρύθηκε για να καταργήσει τον πόλεμο – τους «εμφύλιους ευρωπαϊκούς πολέμους» – και να διασφαλίσει την ειρήνη στην Ευρώπη χωρίς να είναι βέβαια και αφελής. Χρειάζεται ενίοτε να «μιλά και τη γλώσσα της ισχύος» για να είναι αποτελεσματική στη διασφάλιση της ειρήνης και στη διαχείριση κρίσεων. Οθεν η ανάγκη για τη «στρατηγική αυτονομία» και την «ευρωπαϊκή κυριαρχία» που προτείνει επιμόνως ο πρόεδρος Μακρόν. Αν και τώρα και οι δύο έννοιες θα πρέπει να προσλάβουν διαφορετικό περιεχόμενο που να ανταποκρίνεται στα νέα γεωπολιτικά δεδομένα.
Ποια είναι τα δεδομένα αυτή τη στιγμή; Πρώτον, η Ουκρανία κατατρόπωσε, συνέτριψε το αρχικό σχέδιο Πούτιν για σύντομη κατάληψη της χώρας, κατάλυση της κυριαρχίας και ανεξαρτησίας της και μετατροπή της σε επαρχία της Ρωσίας. Ενταξή της δηλαδή στον λεγόμενο «ρωσικό κόσμο». Στην ηρωική αυτή προσπάθεια η Ευρώπη ορθώς στηρίζει πολλαπλώς την Ουκρανία (παροχή στρατιωτικής, οικονομικής και ανθρωπιστικής βοήθειας, κ.λπ.) και τιμώρησε τη Ρωσία επιβάλλοντας σκληρές οικονομικές και άλλες κυρώσεις με κόστος για την ευρωπαϊκή κοινωνία και οικονομία. Δεύτερον, ενώ συνέτριψε το αρχικό σχέδιο, διασφάλισε την ανεξάρτητη ύπαρξή της και οδήγησε τη Ρωσία να περιορίσει τις στοχεύσεις της και τον πόλεμο στην περιοχή του Ντονμπάς και στον νότο της χώρας, θα πρέπει να είναι σαφές ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη, ολοκληρωτική (και ενδεχομένως ταπεινωτική) ήττα τη Ρωσία επί του πεδίου όπως σαφώς επιδιώκει τώρα. Δεν είναι εφικτή. Αυτό λέει η ψυχρή ανάλυση, ανεξάρτητα από το τι είναι το επιθυμητό. «Η ειρήνη δεν μπορεί να οικοδομηθεί με την ταπείνωση της Ρωσίας» τόνισε ο πρόεδρος Μακρόν στο ΕΚ. Δεν θα το επιτρέψει αυτό ποτέ ο πρόεδρος Πούτιν και η λογική του (της επιβίωσης, το γόητρό του κλπ.). Για να το αποτρέψει, μπορεί να φθάσει μέχρι τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων με τα εφιαλτικά σενάρια που ανοίγει για την ανθρωπότητα (σενάριο Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου). «Μπορεί ο Βλαντίμιρ Πούτιν στον επιθετικό πόλεμο που διεξάγει να φθάσει σε πυρηνικό χτύπημα σε μια πόλη της Ουκρανίας» διερωτάται ο γνωστός καθηγητής του Χάρβαρντ Gr. Allison. Και απαντά: «Δυστυχώς και αναντίρρητα η απάντηση είναι ναι» (βλέπε Graham Allison, «Would Putin’s Russia really Nuke Ukraine?», National Interest, 22 Απριλίου 2022). Αν και στην πρόσφατη ομιλία του απέφυγε να αναφερθεί σε «πυρηνικές απειλές».
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
