Μετά από ευδόκιμη υπηρεσία εννέα χρόνων στην νευραλγική ανεξάρτητη αρχή για τα Προσωπικά Δεδομένα, παραιτήθηκε για προσωπικούς λόγους ο έως τώρα πρόεδρος της, επίτιμος πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Κωνσταντίνος Μενουδάκος.
Ανώτατος δικαστικός που τίμησε όσο λίγοι με την θητεία του τη δικαιοσύνη, αλλά και την ανεξάρτητη αρχή για τα Προσωπικά Δεδομένα, ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος άφησε πίσω του παρακαταθήκη ήθους, συνέπειας και προσφοράς στην απόδοση του δικαίου, δίχως παλινωδίες και δίχως ποτέ να λεκιάσει την πολυετή δικαστική του διαδρομή με οτιδήποτε.
Αν και χειρίστηκε ως πρόεδρος της Αρχής για τα Προσωπικά Δεδομένα δύσκολες και με πολιτικό πρόσημο υποθέσεις, αλλά και ως Πρόεδρος του ΣτΕ σύνθετες καταστάσεις όπως το κλείσιμο της ΕΡΤ και κρίσεις για μνημονιακούς νόμους, εντούτοις ουδέποτε επικρίθηκε για λάθη και για αστοχίες.
Η προσφορά του επίσης στον ευαίσθητο τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, υπήρξε καθοριστική, καθώς επί χρόνια διετέλεσε πρόεδρος του Ε Τμήματος του ΣτΕ και μαζί με άλλες εμβληματικές μορφές του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως ο αείμνηστος Μιχάλης Δεκλερής άφησαν αποφάσεις καθοριστικής σημασίας για το περιβάλλον και την εμπέδωση συνείδησης για την προστασία του.
Ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος υπέβαλε την παραίτηση του από την Αρχή Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων αιτιολογώντας σε συνέντευξη τύπου ότι η παραίτηση έγινε για προσωπικούς λόγους μετά από εννέα χρόνια συνεχούς προσφοράς
Όπως διευκρίνισε ο ίδιος παραιτήθηκε για «λόγους αμιγώς προσωπικούς που δεν έχουν οποιαδήποτε σχέση με ζητήματα σχετικά με τη λειτουργία της Αρχής και την εκτέλεση του έργου της».
Σε ερώτηση των δημοσιογράφων για το πώς θα χαρακτήριζε την όλη πορεία του στην Αρχή, ο κ. Μανουδάκος, απάντησε: «Δημιουργική και εμπλούτισα της γνώσης μου στον τομέα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων».
Σε άλλη ερώτηση, αν κατά την μακροχρόνια πορεία του στην Αρχή δέχθηκε πολιτικές παρεμβάσεις για υπόθεση που απασχολούσε την Αρχή, η απάντηση του κ. Μενουδάκου ήταν απόλυτη, ότι «δεν δέχθηκε ποτέ καμία πολιτική παρέμβαση» και προσέθεσε:
«Δεν επιχειρήθηκε καμία πολιτική παρέμβαση, καθώς ήξεραν ότι δεν θα υπήρχε αποτέλεσμα, εξάλλου ούτε ως δικαστής δέχθηκα πολιτικές παρεμβάσεις, ούτε ως πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, παρά το γεγονός ότι το δικαστήριο το απασχόλησαν πολύ σοβαρές υποθέσεις, όπως είναι τα μνημόνια, κ.λπ.».
Σε άλλο σημείο ο κ. Μενουδάκος, τόνισε ότι κατά τη θητεία του «η Αρχή επιτέλεσε το έργο της χωρίς πιέσεις», εξάλλου διευκρίνισε η Αρχή «δεν κάνει πολιτική και δεν νομοθετεί».
Ακόμη, ο απερχόμενος πρόεδρος της Αρχής ανέφερε:
«Θα ήθελα, να τονίσω ότι η Αρχή δεν είναι ανασχετικός παράγοντας για την πρόοδο, όπως υποστηρίζεται κατά καιρούς αδικαιολόγητα και από κάποιους σχεδόν εμμονικά. Σε ένα κράτος δικαίου κάθε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων πρέπει να γίνεται για συγκριμένο σκοπό που προβλέπεται σε νόμο. Δεν αποτελεί αυτή η παραδοχή μόνο την άποψη της Αρχής ή την άποψη των ομόλογων εποπτικών αρχών, αλλά και τη σταθερή νομολογία του δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτό που γενικά απαιτείται είναι νηφάλιες σταθμίσεις και κατάλληλες διασφαλίσεις βάσει κινδύνου.
Αναφερόμενος στον GDPR ο κ. Μενουδάκος επισήμανε ότι «είναι παγκόσμιο πρότυπο προστασίας των προσωπικών δεδομένων» και η εφαρμογή του οποίου άρχισε πριν από επτά χρόνια είχε ως αποτέλεσμα «να διευρυνθεί η αποστολή της Αρχής, σε πολλούς τομείς».
Βαριά πρόστιμα
Σε ότι αφορά δε το έργο της Αρχής, όπως τονίστηκε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου, επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους 36 εκατομυρίων ευρώ από το 2019 ως σήμερα, με τη διευκρίνιση ότι σε αυτά δεν περιλαμβάνεται το βαρύ πρόστιμο των 20 εκατομμυρίων ευρώ που επιβλήθηκε το 2022 στην Clearview, η οποία εμπορεύεται υπηρεσίες αναγνώρισης προσώπων (το πρόστιμο επιβλήθηκε για παράνομη συλλογή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων).
Ακόμη, την επταετία 2018-2025 έγιναν στην Αρχή 9.069 καταγγελίες για παραβίαση προσωπικών δεδομένων (μόνο το 2025 μέχρι τώρα ο αριθμός έχει φτάσει τις 622), εξ΄ αυτών διεκπεραιώθηκαν οι 6.916.
Παράλληλα, ο κ. Μενουδάκος αναφέρθηκε στις ελλείψεις προσωπικού που υπάρχουν στην Αρχή, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι οι προβλεπόμενες οργανικές θέσεις προσωπικού είναι 91 και σήμερα υπηρετούν 50, δηλαδή «η στελέχωση της Αρχής υπολείπεται σημαντικά αυτής ομόλογων εποπτικών αρχών άλλων κρατών μελών και παραμένει σοβαρά υποστελεχωμένη ενώ υπάρχει μεγάλη ανάγκη για αύξηση», προσέθεσε ο κ. Μενουδάκος.
Όμως, δεν παρέλειψε ο απερχόμενος πρόεδρος της Αρχής να τονίσει:
«Η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα η ενίσχυση των ανεξάρτητων αρχών και η μέριμνα για την αποτελεσματική λειτουργία τους δεν αποτελεί προτεραιότητα των κυβερνήσεων. Όπως συνηθίζει να λέει ο καθηγητής Σπύρος Βλαχόπουλος που είναι μέλος της Αρχής μας, τα κόμματα αγαπούν τις ανεξάρτητες αρχές όταν είναι στην αντιπολίτευση και τις αμφισβητούν όταν είναι στην κυβέρνηση.
Κάποιες φορές μάλιστα, προσθέτω εγώ, η αμφισβήτηση εκφράζεται με δηλώσεις οι οποίες δίνουν την εντύπωση πιέσεων ή απειλών που υπονομεύουν το κύρος και την αξιοπιστία τους.
Φαίνεται ότι στην Ελλάδα δεν έχει εμπεδωθεί στη συνείδηση του πολιτικού συστήματος ότι στην ώριμη δημοκρατία αντίβαρα της εξουσίας δεν είναι μόνο τα δικαστήρια, αλλά και οι ανεξάρτητες Αρχές, τουλάχιστον οι συνταγματικά προβλεπόμενες, στο πλαίσιο αρμοδιότητας καθεμίας».
