Ο Λάκης Παπαστάθης, ένας από τους πιο στοχαστικούς και ευαίσθητους αφηγητές του ελληνικού 20ου αιώνα, τιμάται ποικιλοτρόπως, δύο χρόνια μετά την απουσία του, για το πολυσχιδές έργο και την παρακαταθήκη του, τόσο στο Μουσείο Μπενάκη/Πειραιώς 138 όσο και στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Και οι δύο φορείς ανοίγουν τις πόρτες τους σε έναν κόσμο εικόνων, λέξεων, ήχων και μνήμης που φέρει τη σφραγίδα του Λάκη Παπαστάθη ως σημαντικού εκπροσώπου του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου.

Το μουσείο τιμά τον σκηνοθέτη με μια μεγάλη αναδρομική έκθεση που εγκαινιάστηκε στις αρχές Απριλίου και τιτλοφορείται «Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα». Ενας τίτλος που μοιάζει να συμπυκνώνει την ουσία όλου του έργου του Παπαστάθη, την αδιάκοπη αναζήτηση του νοήματος πίσω από την επιφάνεια, του χρόνου πίσω από τη φωτογραφία, της ψυχής πίσω από την τέχνη. Οι επισκέπτες καλούνται σε ένα εσωτερικό ταξίδι μέσα από ταινίες, ντοκιμαντέρ, πορτρέτα, ανέκδοτα τεκμήρια και τις θρυλικές εκπομπές του «Παρασκηνίου». Η έκθεση, επιμελημένη από τον Γιώργο Σκεύα, δεν είναι απλώς ένα αφιέρωμα· είναι ένας σκηνικός χώρος μνήμης, ένας τόπος όπου ο Παπαστάθης δηλώνει παρών, ανάμεσα σε βιβλία, κάμερες, πίνακες και φίλους.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος και της έκθεσης, ο σκηνοθέτης Ηλίας Γιαννακάκης ανέλαβε την πραγματοποίηση έξι πρωτότυπων οπτικοακουστικών έργων, τα οποία αποτελούν οργανικό μέρος της συνολικής παρουσίασης.

Σε ειδικά διαμορφωμένες γωνιές, ο επισκέπτης μπορεί να δει και να ακούσει αποσπάσματα της ζωής του: συνομιλίες, μαρτυρίες, ψήγματα προσωπικών και δημόσιων στιγμών, συνθέτουν τη διαδρομή ενός σύγχρονου στοχαστή.

Λόγος και εικόνα – Τα πολλαπλά πορτρέτα του Λάκη Παπαστάθη

Παράλληλα, παρουσιάζεται ένας εξαιρετικός αφιερωματικός τόμος με τίτλο «Γενικό πλάνο», σε επιμέλεια της Κατερίνας Ευαγγελάκου. Πενήντα συνοδοιπόροι του σκηνοθέτη, φίλοι, συνδημιουργοί, μαθητές, καλλιτέχνες, συγγραφείς, συλλέκτες, όλοι όσοι διασταυρώθηκαν με την ήρεμη δύναμη της σκέψης και της ευαισθησίας του, καταθέτουν το δικό τους βλέμμα για τον Λάκη Παπαστάθη.

«Ο καιρός των Ελλήνων»

Ο τόμος, όπως και η έκθεση, δεν αφηγείται απλώς τη ζωή του σκηνοθέτη. Γίνεται καθρέφτης μιας ολόκληρης εποχής· από την Αθήνα του ’60 και τα γυρίσματα της «Ευδοκίας» του Αλέξη Δαμιανού, έως τη μυθολογική διαδρομή του «Θεόφιλου», και από το τηλεοπτικό «Παρασκήνιο» μέχρι τις τελευταίες σελίδες των διηγημάτων του.

Η διαδρομή ενός στοχαστή δημιουργού

Ο Λάκης Παπαστάθης υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα ονόματα του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου και από τους πρωτοπόρους της πολιτιστικής τηλεόρασης. Οι ταινίες του, όπως Θεόφιλος και Το μόνον της ζωής του ταξείδιον, χαρακτηρίστηκαν για τη βαθιά λογοτεχνική τους ματιά. Παράλληλα, μέσα από την εκπομπή Παρασκήνιο, κατέγραψε με συνέπεια τον πολιτιστικό παλμό της χώρας για δεκαετίες.
Το αφιέρωμα στο Μουσείο Μπενάκη δεν αποτελεί απλώς αναμνηστική αναφορά, αλλά μια πλήρη πολιτιστική εμπειρία που αναδεικνύει το έργο ενός ανθρώπου που αφιερώθηκε στην τέχνη, τη μνήμη και την αναζήτηση της «χαμένης εικόνας».

Παράλληλες προβολές, συζητήσεις

Το αφιέρωμα δεν σταματά στο Μουσείο Μπενάκη. Προεκτείνεται στο αίθριο της Πειραιώς, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας, σε βραδιές κινηματογραφικές και βραδιές μνήμης. Η ταινία «Χαίρω πολύ, Σαββόπουλος», που επί δεκαετίες θεωρούνταν χαμένη, επιστρέφει σε πανηγυρική προβολή. Φίλοι και συνοδοιπόροι μιλούν για εκείνον ενώνοντας τις φωνές τους.

Διονύσης Σαββόπουλος, Λάκης Παπαστάθης

Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος τιμά τον Λάκη Παπαστάθη με ένα αφιέρωμα στο έργο του που θα πραγματοποιηθεί στις 24-27 Απριλίου, στην Ταινιοθήκη. Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα προβληθούν και οι 4 ταινίες μυθοπλασίας του σκηνοθέτη, συγγραφέα και διανοούμενου: «Τον Καιρό των Ελλήνων», «Θεόφιλος», «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον» και «Ταξίδι στη Μυτιλήνη».

Μαζί, μια επιλογή μικρού μήκους του σπουδαίου δημιουργού, επτά επεισόδια από το «Παρασκήνιο» της ΕΡΤ, και ένα επεισόδιο από την σειρά ιστορικών ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα».

Το Πρόγραμμα της Ταινιοθήκης

«Ταξίδι στη Μυτιλήνη»

ΠΕΜΠΤΗ 24/4

20:30 Τον καιρό των Ελλήνων (1981, 98’)

Σενάριο-Σκηνοθεσία: Λάκης Παπαστάθης

Ηθοποιοί: Αλέξης Δαμιανός, Κώστας Αρζόγλου, Γιώργος Σαμπάνης, Σταύρος Μερμήγκης, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Μίμης Χρυσομάλλης, Μάνος Ευστρατιάδης

Προλογίζουν η Μαρία Κομνηνού, πρόεδρος της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, και οι σκηνοθέτες Ηλίας Γιαννακάκης και Μάνος Ευστρατιάδης

Είσοδος με προσκλήσεις – Θα διατεθεί περιορισμένος αριθμός εισιτηρίων

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 25/4

19:00 Παρασκήνιο: Μανόλης Αναγνωστάκης (1983, 52’)

Παναγιώτης Φειδάκης – Το ανθισμένο χέρι (2006, 51’)

Είσοδος ελεύθερη

21:00 Γράμματα από την Αμερική (1972, 19’)

Σενάριο-Σκηνοθεσία: Λάκης Παπαστάθης

Προλογίζει η σκηνοθέτρια Εύα Στεφανή, καθηγήτρια κινηματογράφου στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ στο ΕΚΠΑ

Το μόνον της ζωής του ταξείδιον (2001, 87’)

Σκηνοθεσία: Λάκης Παπαστάθης

Σενάριο: Μαριάννα Κουτάλου, Έλενα Πέγκα, Λάκης Παπαστάθης

Ηθοποιοί: Ηλίας Λογοθέτης, Λάζαρος Ανδρέου, Υβόννη Μαλτέζου, Φραγκίσκη Μουστάκη, Ντίνος Αυγουστίδης, Περικλής Μουστάκης

Προλογίζει η δημοσιογράφος Βένα Γεωργακοπούλου

ΣΑΒΒΑΤΟ 26/4

19:00 Παρασκήνιο: Αλέξης Δαμιανός (1993, 50’)

Ο δράκος του Νίκου Κούνδουρου (2012, 66’)

Είσοδος ελεύθερη

21:15 Περιπτώσεις του Όχι (1965, 11’)

Σενάριο-Σκηνοθεσία: Λάκης Παπαστάθης, Δημήτρης Αυγερινός

Θεόφιλος (1987, 115’)

Σκηνοθεσία: Λάκης Παπαστάθης

Σενάριο: Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Βασίλης Λουλές, Λάκης Παπαστάθης

Ηθοποιοί: Δημήτρης Καταλειφός, Σταμάτης Φασουλής, Ειρήνη Χατζηκωνσταντή, Δημήτρης Καμπερίδης, Υβόννη Μαλτέζου, Θέμης Μάνεσης

Προλογίζει ο Δημήτρης Καταλειφός, ηθοποιός

ΚΥΡΙΑΚΗ 27/4

17:00 Παρασκήνιο: Η αναβίωση του αρχαίου δράματος – Οι Δελφικές Γιορτές του 1927 (1998, 51’)

Βασίλης Μάρος – Ο εθνικός καταγραφέας (2005, 50’)

Είσοδος ελεύθερη

19:00 Παρασκήνιο: Σπαράγματα ελληνικής ιστορίας από την Ταινιοθήκη της Ελλάδας (2006, 50’)

Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα:

Ο ελληνικός κινηματογράφος του μεσοπολέμου (1995, 27’)

Προλογίζει η Μαρία Κομνηνού, πρόεδρος της Ταινιοθήκης της Ελλάδος

Είσοδος ελεύθερη

21:30 Ταξίδι στη Μυτιλήνη (2010, 105’)

Σενάριο-Σκηνοθεσία: Λάκης Παπαστάθης

Ηθοποιοί: Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Μαρία Ζορμπά, Δημήτρης Καταλειφός, Λουκία Μιχαλοπούλου, Θεόδωρος Κατσαδράμης, Υβόννη Μαλτέζου, Χρήστος Στέργιογλου, Μυρτώ Παράσχη

Προλογίζουν οι ηθοποιοί Μαρία Ζορμπά και Χρήστος Χατζηπαναγιώτης

Εκδηλώσεις

Τετάρτη 14 Μαΐου 2025, ώρα 20.00, στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη / Πειραιώς 138

Πανηγυρική προβολή της ταινίας του Λάκη Παπαστάθη «Χαίρω πολύ Σαββόπουλος», σε μεγάλη οθόνη στο αίθριο της Πειραιώς 138, πενήντα χρόνια μετά την πρώτη μετάδοσή της στη δημόσια τηλεόραση το 1975.

Η αποκατάσταση αυτής της ταινίας, (που είχε χαθεί ως αρχειακό υλικό), από τις αρχικές της κόπιες κατέστη εφικτή κατά τους τελευταίους μήνες και πραγματοποιείται στο Εργαστήριο ψηφιοποίησης και αποκατάστασης κινηματογραφικών ταινιών της Διεύθυνσης Αρχείου της ΕΡΤ Α.Ε.

Τετάρτη 4 Ιουνίου 2025, ώρα 20.00, στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη / Πειραιώς 138

«Μια παρέα θυμάται και συζητά σε ανοιχτή ακρόαση»

Μια συζήτηση μεταξύ φίλων του Λάκη Παπαστάθη. Συμμετέχουν:

Γιάννης Κιουρτσάκης, συγγραφέας

Γιώργος Ζεβελάκης, συλλέκτης, ερευνητής

Στέφανος Δασκαλάκης, ζωγράφος

Μάνος Ευστρατιάδης, σκηνοθέτης

Λίνα Νικολακοπούλου, ποιήτρια και στιχουργός

Στη συζήτηση παρεμβαίνουν ενεργά οι επιμελητές του αφιερώματος:

Ηλίας Γιαννακάκης, Κατερίνα Ευαγγελάκου, Γιώργος Σκεύας

Ξεναγήσεις στο Μουσείο Μπενάκη

Ξεναγήσεις στην έκθεση θα πραγματοποιούνται από τους επιμελητές με έναν ξεχωριστό καλεσμένο κάθε φορά, από το πρώτο σαββατοκύριακο του Μαΐου μέχρι το τέλος της έκθεσης.

INFO Έκθεση «Λάκης Παπαστάθης: Αναζητώντας τη χαμένη εικόνα», Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138, Διάρκεια έκθεσης:3 Απριλίου – 20 Ιουλίου 2025