Η αστυνομία στη Σιέρα Λεόνε ερευνά τον θάνατο τριών κοριτσιών που υποβλήθηκαν σε ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM). Η Adamsay Sesay, 12 ετών, η Salamatu Jalloh, 13 ετών και η Kadiatu Bangura, 17 ετών, πέθαναν κατά τη διάρκεια τελετών μύησης στη βορειοδυτική επαρχία της χώρας τον περασμένο μήνα, σύμφωνα με τοπικές αναφορές.
Τι είναι και σε ποιες χώρες εφαρμόζεται
Ο ακρωτηριασμός περιλαμβάνει τη μερική ή ολική αφαίρεση των εξωτερικών γυναικείων γεννητικών οργάνων και η πρακτική είναι γνωστή και ως κλειτοριδεκτομή. Η διαδικασία αποτελεί μέρος ενός παραδοσιακού τελετουργικού μύησης που σηματοδοτεί την είσοδο ενός κοριτσιού στη γυναικεία φύση και ενηλικίωση.
Τα κορίτσια υφίστανται τον ακρωτηριασμό από βρέφη έως την ηλικία των 15 ετών, συνήθως. Πραγματοποιείται αποκλειστικά από γυναίκες, ανώτερα μέλη μυστικών κοινοτήτων, γνωστών ως Bondo στη Σιέρα Λεόνε και Sande στη Νότιο Αφρική.
Εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τον ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων στην Αφρική.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η πρακτική αυτή δεν έχει κανένα όφελος για την υγεία των κοριτσιών και των γυναικών. Αντιθέτως, προκαλεί σοβαρή αιμορραγία και προβλήματα στην ούρηση, και αργότερα οι γυναίκες υποφέρουν από κύστες, λοιμώξεις, καθώς και επιπλοκές στον τοκετό. Παράλληλα, αυξάνεται ο κίνδυνος θανάτου νεογνών.
Η πρακτική αυτή έχει χαρακτηριστεί διεθνώς ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γυναικών και κοριτσιών. Παραβιάζει, επίσης, τα δικαιώματα του ατόμου στην υγεία, την ασφάλεια και τη σωματική ακεραιότητα, το δικαίωμα να μην υφίσταται βασανιστήρια και σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση και το δικαίωμα στη ζωή, στις περιπτώσεις που η διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα το θάνατο.
Παγκόσμιες αντιδράσεις
Το 2012, ο ΟΗΕ εξέδωσε ψήφισμα για την απαγόρευσή του, αλλά εξακολουθεί να εφαρμόζεται σε περίπου 30 χώρες στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ασία. Οι τρέχουσες εκτιμήσεις δείχνουν ότι τουλάχιστον 200 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια παγκοσμίως έχουν υποστεί ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων, ενώ περισσότερα από τρία εκατομμύρια κορίτσια εκτιμάται ότι κινδυνεύουν από κλειτοριδεκτομή ετησίως
Παρά τις εκκλήσεις ακτιβιστών και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την ποινικοποίηση της πρακτικής, παραμένει νόμιμη στη Σιέρα Λεόνε. Έρευνα το 2019 διαπίστωσε ότι το 83% των γυναικών είχαν υποβληθεί σε ακρωτηριασμό, σημειώνοντας μικρή πτώση από το 2013 που το ποσοστό ανερχόταν στο 90%.
Η Divya Srinivasan, επικεφαλής για τον τερματισμό των επιβλαβών πρακτικών στη ΜΚΟ «Equality Now», δήλωσε: «Είναι εντελώς απαράδεκτο ότι, παρά το γεγονός ότι γυναίκες και κορίτσια εξακολουθούν να πεθαίνουν από τέτοιου είδους ακρωτηριασμούς στη Σιέρα Λεόνε, εξακολουθεί να υπάρχει πλήρης απάθεια από την κυβέρνηση και απροθυμία να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη αυτών των θανάτων ή την απαγόρευση της πρακτικής».
Διαδήλωση κατά της κλειτοριδεκτομής στη Σομαλία.
Η εναλλακτική
Το FAHP (Φόρουμ κατά των Επιβλαβών Πρακτικών στη Σιέρα Λεόνε) ασκεί πιέσεις για τη θέσπιση νόμου που θα ποινικοποιεί τον ακρωτηριασμό και εργάζεται για την προώθηση εναλλακτικών τελετών ενηλικίωσης που δεν περιλαμβάνουν την πρακτική αυτή. Το 2023, η οργάνωση πραγματοποίησε πιλοτικά τελετές μύησης χωρίς ακρωτιαριασμό σε τρεις περιφέρειες και ελπίζει να επεκτείνει τη δοκιμή σε δύο ακόμη φέτος. «Τα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά» αναφέρουν πηγές του Φόρουμ.
Διαπιστώθηκε ότι οι πιο αποτελεσματικές τελετές χωρίς ακρωτηριασμό εξακολουθούν να είναι εκείνες που συμμετέχουν οι ίδιες γυναίκες που πραγματοποιούν τους ακρωτηριασμούς.
Η πρακτική αυτή αποτελεί γι’ αυτές σημαντική πηγή εισοδήματος, καθώς οι οικογένειες ξοδεύουν έως και 400 δολάρια για ολόκληρη την τελετή, η οποία διαρκεί τρεις εβδομάδες. «Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μπορεί να αντικαταστηθεί με κάτι άλλο. Η γνώμη των ανθρώπων για τον ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων αλλάζει, αλλά πρόκειται για μια σταδιακή αλλαγή» αναφέρουν μέλη του Φόρουμ.
