Οι ελπίδες που δημιούργησε η 24ωρη κατάπαυση πυρός στο Σουδάν εξανεμίστηκαν γρήγορα, αφού κάτοικοι της πρωτεύσουσας Χαρτούμ ανέφεραν ότι εξακολουθούν να ακούν πυροβολισμούς και εκρήξεις σε διάφορα μέρη της πρωτεύουσας, ιδιαίτερα γύρω από το αρχηγείο του στρατού και το Ρεπουμπλικανικό Παλάτι.

Από το Σάββατο περισσότεροι από 250 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους και τουλάχιστον 1.800 έχουν τραυματιστεί, σε μάχες που τα Ηνωμένα Έθνή περιγράφουν «σχεδόν αδιάκοπες». Αεροπορικές επιδρομές και πυρά συγκλονίζουν το Χαρτούμ, αλλά η βία εξαπλώνεται και σε άλλες περιοχές, αυξάνοντας τους φόβους για μια ευρύτερη σύγκρουση που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την περιοχή.

Στο μεταξύ, ως αποτέλεσμα, στο Χαρτούμ πλέον εκλείπουν βασικές υπηρεσίες, προμήθειες τροφίμων και φαρμάκων, με τον αριθμό των νεκρών να πιστεύεται ότι είναι σημαντικά υψηλότερος από αυτό που υπολογίζει ο ΟΗΕ, με αναφορές για πολλά πτώματα στους δρόμους.

Όλα αυτά, αφού δύο αντίπαλοι σουδανοί στρατηγοί έχουν μετατρέψει μια πόλη πέντε εκατομμυρίων κατοίκων σε αρένα για τον προσωπικό τους πόλεμο, με τη παγκόσμια κοινότητα να παρακολουθεί συγκλονισμένη.

Οι φίλοι που έγιναν εχθροί

Οι συγκρούσεις ξέσπασαν το Σάββατο, μετά από εβδομάδες έντασης μεταξύ του στρατού και της ισχυρής παραστρατιωτικής ομάδας, των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) και αντικατοπτρίζουν την -από καιρό- αντιπαλότητα μεταξύ των δύο κορυφαίων στρατηγών του Σουδάν που ανταγωνίζονται για τη κυριαρχία.

Οι πρωταγωνιστές λοιπόν, είναι ο στρατηγός του σουδανικού στρατού Αμπντέλ Φατάχ αλ-Μπουρχάν και ο αναπληρωτής του, και ο αρχηγός του RSF, στρατηγός Μοχάμεντ Νταγκάλο γνωστός ως «Χεμέντι».

Ο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Μπουρχάν

Είναι αξιοσημείωτο πως οι δύο ήταν σύμμαχοι: Μαζί, κατέλαβαν την εξουσία τον Οκτώβριο του 2021, καθώς ενορχήστρωσαν ένα πραξικόπημα, ανατρέποντας μια εύθραυστη μετάβαση στην πολιτική εξουσία, που είχε ξεκινήσει μετά την απομάκρυνση του μακροχρόνιου αυταρχικού ηγέτη, Ομάρ αλ-Μπεσίρ, το 2019.

Ο αλ-Μπουρχάν, που ανέβηκε στις τάξεις υπό την σχεδόν 30ετή διακυβέρνηση του ηγέτη αλ-Μπεσίρ, ανέλαβε την κορυφαία θέση ως de facto αρχηγός του Σουδάν μετά το πραξικόπημα, ενώ ο «Χεμέντι» έγινε το «νούμερο δύο» του.

Καθώς ο στρατός και οι πολιτικοί ηγέτες συγκεντρώθηκαν για να προσπαθήσουν να συνάψουν μια συμφωνία για τον τερματισμό της πολιτικής κρίσης που προκάλεσε το πραξικόπημα, η ενσωμάτωση του RSF στον τακτικό στρατό έγινε καίριο πρόβλημα.

Το βασικό ερώτημα είναι ποιος θα έχει τον έλεγχο και ποιος θα είναι ο γενικός διοικητής του στρατού κατά τη διάρκεια της περιόδου ένταξης, και σύμφωνα με αναλυτές, πρόκειται για έναν αγώνα εξουσίας για τον έλεγχο της χώρας.

Ο Economist αναφέρει πως οι δύο πλευρές διαθέτουν το είδος της φιλοδοξίας που συχνά οδηγεί σε αιματοχυσία σε χώρες με ελάχιστους ελέγχους και ισορροπίες. Επιπλέον, ο στρατός έχει ήδη μια τεράστια, σκοτεινή επιχειρηματική αυτοκρατορία, καθώς ο Χεμέντι φέρεται να έχει πλουτίσει από ορυχεία χρυσού και πουλώντας στρατιωτικές υπηρεσίες σε ξένες χώρες. Κανένας από τους δύο δεν φαίνεται διατεθειμένος να μοιραστεί την εξουσία, αποκαλούν ο ένας τον άλλον «εγκληματία» και ο Χεμέντι δηλώνει ότι ο αντίπαλος στρατηγός πρέπει να παραδοθεί ή να «πεθάνει σαν σκύλος».

Ο Μοχάμεντ Νταγκάλο γνωστός ως «Χεμέντι»

Ανθρωπιστική κρίση

Οι ταραχώδεις συγκρούσεις απειλούν να επιδεινώσουν την ανθρωπιστική κρίση σε μια ήδη σπαρασσόμενη χώρα. Το πραξικόπημα του 2021 σήμαινε πως το Σουδάν δεν ήταν σε θέση να έχει πρόσβαση σε ξένη βοήθεια δισεκατομμυρίων δολαρίων αλλά και σε μία διαγραφή χρέους.

Οι αυξανόμενες τιμές των τροφίμων, οι καταστροφικές πλημμύρες και οι ασθένειες είχαν αφήσει τους πολίτες απίστευτα ευάλωτους. Τώρα, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκλωβιστεί στα σπίτια τους, χωρίς νερό ή ηλεκτρικό ρεύμα τις τελευταίες ημέρες του Ραμαζανιού, φοβούμενοι να βγουν έξω για να πάρουν τρόφιμα ή προμήθειες λόγω της εκτεταμένης βίας, ενώ πολλοί μαθητές και φοιτητές έχουν εγκλωβιστεί στα σχολεία και τα πανεπιστήμια για τον ίδιο λόγο.

Όσοι πέφτουν θύματα των διασταυρούμενων πυρών πρέπει να βασιστούν στο ήδη αδύναμο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης του Σουδάν, καθώς αυτό αγωνίζεται να αντιμετωπίσει μια νέα εισροή τραυματισμένων ασθενών. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέφερε ότι σε ορισμένα νοσοκομεία έχουν ήδη εξαντλήθεί οι απαραίτητες προμήθειες για τη θεραπεία τραυματισμένων πολιτών.

Ταυτόχρονα, τόσο το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών όσο και η Διεθνής Επιτροπή Διάσωσης, μια μη κερδοσκοπική ομάδα βοήθειας, έχουν αναφέρει τους θανάτους εργαζομένων και εθελοντών. Κατά συνέπεια, η ομάδα του ΟΗΕ ανακοίνωσε την άμεση αναστολή όλων των προγραμμάτων στο Σουδάν, όπου το ένα τρίτο του πληθυσμού της χώρας χρειάζεται επισιτιστική βοήθεια.

«Η ανθρωπιστική κατάσταση στο Σουδάν ήταν ήδη επισφαλής και τώρα είναι καταστροφική», δήλωσε τη Δευτέρα ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Πολίτες στο Σουδάν περιμένουν να πάρουν ψωμί κατά την εκεχειρία

Το παγκόσμιο ενδιαφέρον

Από το Σάββατο, έχει υπάρξει ευρεία καταδίκη της βίας.

Ωστόσο, δεν είναι μόνο ο αλτρουισμός που τροφοδοτεί αυτή την αντίδραση, αφού υπάρχουν χώρες που ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το μέλλον του Σουδάν, το οποίο βρίσκεται σε στρατηγική τοποθεσία, ακριβώς νότια της Αιγύπτου.

Καθώς το Σουδάν οδηγούταν προς τη δημοκρατία, και μετά από δεκαετίες απομόνωσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν άρει τον χαρακτηρισμό του ως κράτος που στηρίζει την τρομοκρατία.

Τους τελευταίους μήνες, πλήθος ξένων αξιωματούχων, από τα Ηνωμένα Έθνη, την Αφρικανική Ένωση, τον Αραβικό Σύνδεσμο, την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και τις Ηνωμένες Πολιτείες, προσπαθούσαν να διαπραγματευτούν μια συμφωνία μεταξύ των δύο στρατηγών και ασκούσαν πίεση για μια μετάβαση σε μια δημοκρατική κυβέρνηση.

Η Ρωσία είχε επίσης συμφέροντα στο Σουδάν, όπου στελέχη της ρωσικής ομάδας Wagner που συνδέεται με το Κρεμλίνο συμβούλευαν τη στρατιωτική κυβέρνηση και είχαν πρόσβαση σε επικερδείς επιχειρήσεις εξόρυξης χρυσού.

Είναι λοιπόν εμφανής η ιδιαίτερη στρατηγική σημασία του Σουδάν, ειδικά σε συνδυασμό με το γεγονός ότι αποτελεί μια χώρα πλούσια σε πόρους.