Τα περισσότερα κείμενα που προβλέπουν ποινές για παραπτώματα, είτε πρόκειται για κανονισμούς αθλημάτων είτε πρόκειται για νομοθεσίες, συνήθως ενσωματώνουν την αρχή της αυστηρότερης τιμωρίας του υπότροπου, δηλαδή την αρχή που λέει πως όσο περισσότερες φορές πιαστεί κάποιος να παραβιάζει έναν κανόνα, τόσο πιο αυστηρή θα είναι η αντιμετώπισή του.

Αυτό θα ήταν λογικό να ισχύει ακόμη περισσότερο για μια πρακτική όπως το ντόπινγκ, που δεν αλλοιώνει μόνο τους κανόνες fair play μεταξύ των αγωνιζομένων, αλλά και δημιουργεί προβλήματα στη συνολικότερη εμπιστοσύνη του κοινού στην τήρηση κανόνων στα αθλήματα.

Αυτό στην περίπτωση των ιπποδρομιών είναι ακόμη πιο σημαντικό για δύο βασικούς λόγους: Ο ένας είναι ότι εάν οι αγώνες κρίνονται στη βάση της χρήσης παράνομων ουσιών, αυτό είναι αποθαρρυντικό για να έρθουν επενδυτές που θα φέρουν άλογα στις ιπποδρομίες και οι οποίοι πάντα ελπίζουν σε καθαρούς κανόνες για να έχουν τη χαρά και της νίκης και των επάθλων. Ο άλλος είναι ότι πρόκειται για άθλημα στενά συνδεδεμένο με τον στοιχηματισμό. Για να προσελκυσθεί το κοινό στο ιπποδρομιακό στοίχημα, που όπως και όλες οι μορφές επίσημου τζόγου εν τέλει συνεισφέρει και στα δημόσια έσοδα, πρέπει να υπάρχει μια αίσθηση καθαρού παιχνιδιού.

Αυτό εξηγεί γιατί στη συζήτηση για την κρίση του Ιπποδρόμου σήμερα, την αντιπαράθεση γύρω από την πολιτικής της Ιπποδρομίες ΑΕ και τη σύγκρουση γύρω από το καθεστώς και το πλαίσιο της Φιλίππου Ένωσης Ελλάδος επανέρχεται το ζήτημα των ελέγχων ντόπινγκ.

Αξιόπιστο σύστημα

Η προηγούμενη διοίκηση της ΦΕΕ προσπάθησε να εξασφαλίσει ένα αξιόπιστο σύστημα ελέγχου, που περιλάμβανε τόσο την αποστολή των δειγμάτων σε εργαστήριο του εξωτερικού (Μ. Βρετανία), όσο και αυστηρά πρωτόκολλα για τη διαχείριση των δειγμάτων. Μάλιστα, τμήμα αυτού του συστήματος ελέγχου ήταν και η διενέργεια μεγάλου αριθμού αιφνιδιαστικών έκτακτων δειγματοληψιών (Out of the Competition Tests), πρακτική που προτείνει η διεθνής ομοσπονδία ιπποδρομιακών αρχών (IFHA) και εφαρμόζει η WADA στον παγκόσμιο αθλητισμό.

Όμως, με την ψήφιση του νόμου 4603/2019, που ψήφισε η προηγούμενη βουλή, άλλαξε η σύνθεση της ΦΕΕ, με βάση τα μέλη που πρόσθεσε στη Γενική της Συνέλευση σύμφωνα με τις προβλέψεις του συγκεκριμένου, ο τότε υφυπουργός Αθλητισμού Γ. Βασιλειάδης. Η αλλαγή αυτή, σε συνδυασμό με την ενίσχυση της παρουσίας του παραχωρησιούχου στο ΔΣ της ΦΕΕ διαμόρφωσε μια νέα διοίκηση. Ανάμεσα σε αυτούς που προσέθεσε στα τακτικά μέλη ΦΕΕ ο κ. Βασιλειάδης, συμπεριλαμβάνονται ο Α΄Αντιπρόεδρος της ΟΠΑΠ ΑΕ και Α’ Αντιπρόεδρος της Ιπποδρομίες ΑΕ, κ. Σπύρος Φωκάς και ο κ. Οδ. Χριστοφόρου Β΄Αντιπρόεδρος της Ιπποδρομίες ΑΕ και αναπληρωτής CEO της ΟΠΑΠ ΑΕ. Φωκάς και Χριστοφόρου συμμετέχουν και στο ΔΣ της ΦΕΕ ως εκπρόσωποι του παραχωρησιούχου.

Φωνές κριτικής στο νέο ΔΣ της ΦΕΕ για τα θέματα του ντόπινγκ

Η νέα διοίκηση της ΦΕΕ έχει δεχθεί κριτική σε διάφορα επίπεδα. Ας μην ξεχνάμε ότι ο ρόλος της είναι σημαντικός τόσο ως προς τον τρόπο που σχεδιάζεται το πρόγραμμα των Ιπποδρομιών, όσο και ως την αντιμετώπιση του ντόπινγκ. Αρκετοί στον Ιππόδρομο υποστηρίζουν ότι η νέα διοίκηση της ΦΕΕ δεν έχει ακολουθήσει την ίδια αποφασιστικότητα με την προηγούμενη στην προσπάθεια καταπολέμησης του ντόπινγκ.

Ενδεικτικά: η προηγούμενη διοίκηση της ΦΕΕ μέσα σε 11 μήνες (1/1/2018 – 30/11/2018) επιπρόσθετα προς τα δείγματα ούρων από νικητές ίππους (συνολικά 279) συγκέντρωσε συνολικά 189 δείγματα εκτός αγώνων (54 δείγματα ούρων και 135 δείγματα αίματος) και συγκέντρωσε και επιπλέον 50 δείγματα από διαδικαστικές ουροληψίες ή ουροληψίες δεύτερων, τρίτων στην άφιξη ίππων, μετά από υπόδειξη των Ελλανοδικών.

Πηγές με γνώση των πραγμάτων του Ιπποδρόμου αναφέρουν ότι η τωρινή διοίκηση, αυτή που εξελέγη μετά τον «νόμο Βασιλειάδη», από τον Μάιο του 2019 έως τον Ιούλιο του 2020, πέραν των δειγμάτων των νικητών ίππων έχει συγκεντρώσει 21 δείγματα σε έκτακτες δειγματοληψίες, ενώ είναι άγνωστο πόσες έκτακτες δειγματοληψίες έχουν γίνει κατά τη διάρκεια των ιπποδρομιακών συγκεντρώσεων, γιατί η διαδικασία φαίνεται να έχει ατονήσει κάπως.

Πρόσφατα προκάλεσε μεγάλο θόρυβο η υπόθεση του αλόγου ΜΕΣΜΕΡΙΣΜ που πέθανε στη διάρκεια της 3ης Ιπποδρομίας της 5ης Μαΐου του 2019. Το πρώτο δείγμα είχε βρεθεί θετικό σε χρήση λιδοκαΐνης, ουσίας απαγορευμένης, όμως μετά καταστράφηκε το δεύτερο δείγμα, «από ανθρώπινο λάθος υπαλλήλου του εργαστηρίου κατά την εσωτερική κατηγοριοποίηση και κατάταξη». Χωρίς δεύτερο θετικό δείγμα, το ΔΣ της ΦΕΕ αποφάσισε να μην τιμωρήσει τον προπονητή του συγκεκριμένου ίππου, κ. Χρήστο Σταύρου, που εκτός των άλλων είναι και προπονητής ίππων του κ. Μ. Κουτσομύτη, προέδρου της Ένωσης ιδιοκτητών Δρομώνων Ίππων Ελλάδας (ΕΙΔΙΕ), μέλους του ΔΣ της ΦΕΕ και εκ των μελών που προσέθεσε στα τακτικά μέλη της ΦΕΕ ο Γ. Βασιλειάδης στο πλαίσιο της εφαρμογής του νέου νόμου.

Πώς μετριούνται οι παραβάσεις;

Στις 20 Ιουλίου 2020 ανακοινώθηκε η απόφαση του ΔΣ της ΦΕΕ για το άλογο ΧΑΣΤΟΤΡΙΚΕ(IRE), προπόνησης Χρήστου Κουβαρά και ιδιοκτησίας Χρήστου Θεοδωράκη. Το συγκεκριμένο άλογο είχε κερδίσει την 6η Ιπποδρομία της 22.12.209, όμως στα ούρα του ανιχνεύθηκε η απαγορευμένη ουσία τεστοστερόνη. Ο ιδιοκτήτης του ζήτησε να ανοιχθεί και να ελεγχθεί και το δεύτερο δείγμα, το οποίο επίσης βρέθηκε θετικό στην τεστοστερόνη. Ο Χρ. Κουβαράς είναι εκτός των άλλων και προπονητής ίππων της «Aegean stables – Αποθήκες Αιγαίου ΑΕΒΕ», συμφερόντων της οικογένειας Μελισσανίδη, ενώ και ο Χρ. Θεοδωράκης αναφέρεται ως «εκπρόσωπος της Aegean Stables».

Ο κ. Θεοδωράκης είναι εκ των μελών που προσέθεσε στα τακτικά μέλη της ΦΕΕ ο Γ. Βασιλειάδης στο πλαίσιο τη εφαρμογής του νέου νόμου. Στον κ. Θεοδωράκη επαναχορηγήθηκε το 2018 άδεια προπονητή, ύστερα από αίτησή του, κατά τη συζήτηση της οποίας ενώπιον του ΔΣ της ΦΕΕ δήλωσε ότι «ότι αποδοκιμάζει, όπως έγραψε και στην επιστολή του, τακτικές του παρελθόντος οι οποίες στην δεδομένη χρονική στιγμή θεωρούσε ότι ήταν χρήσιμες για την επαγγελματική του δραστηριοποίηση αλλά οι οποίες δεν έχουν καμία θέση στην περίοδο λειτουργίας του ιπποδρόμου μετά την ιδιωτικοποίηση».

Ο προπονητής κ. Κουβαράς όταν κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις για την εύρεση της απαγορευμένης ουσίας στον ίππο ΧΑΣΤΟΤΡΙΚΕ απέδωσε το περιστατικό σε ενέργεια δολιοφθοράς τρίτου προσώπου, ωστόσο η αρμόδια Επιτροπή Ιπποδρομιών έκρινε ότι μπορεί να μην αποδείχτηκε ότι αυτός χορήγησε την απαγορευμένη ουσία, έχει όμως την ευθύνη του παραπτώματος εφόσον δεν πήρε όλα τα μέτρα για την αποτροπή ντόπινγκ σε ίππους που προπονούσε.

Το ζήτημα είναι όμως ότι εφόσον έχουμε να κάνουμε με απαγορευμένη ουσία κατηγορίας Α΄ (διεγερτικές – κατασταλτικές ουσίες), τότε η κλιμάκωση των ποινών είναι τέτοια ώστε εάν κάποιος προπονητής έχει τέταρτο περιστατικό αλόγου με χρήση απαγορευμένης ουσίας, θα πρέπει να τιμωρηθεί με οριστική αφαίρεση της άδειάς του και απαγόρευσή της εισόδου του σε όλους τους χώρους του Ιπποδρόμου.

Το σχετικό άρθρο 167 του Κώδικα Ιπποδρομιών αναφέρει τα ακόλουθα για τους υπεύθυνους προπονητές που στους ίππους τους ανιχνεύονται απαγορευμένες ουσίες:

«1. Την πρώτη φορά ο υπεύθυνος προπονητής ή άλλο πρόσωπο τιμωρείται με πρόστιμο 2.000.000 δρχ.

2. Τη δεύτερη φορά ο υπεύθυνος τιμωρείται με πρόστιμο 3.00.000 δρχ.

3. Την τρίτη φορά τιμωρείται με πρόστιμο 4.000.000 δρχ.

4. Την τέταρτη φορά τιμωρείται με οριστική αφαίρεση της αδείας του και απαγόρευση εισόδου σε όλους τους χώρους του ιπποδρόμου»

Με βάση το τμήμα μητρώου και ποινολογίου της ΦΕΕ στις 11.02.2017, 12.04.2017 και 13.05.2017 διαπιστώθηκε ότι είχε ανιχνευθεί η απαγορευμένη ουσία HEPTAMINOL στους ίππους ΤΡΑΝΚΟΥΙΛ ΤΑΙΜ(GB), ΦΙΛΑΝΤΕΡΕΡ(ΓΒ) ΚΑΙ ΠΡΙΝΣΕΣ ΜΟΜΟΚΑ(GB) προπόνησης Χρήστου Κουβαρά. Για τια παραβάσεις αυτές το ΔΣ της ΦΕΕ στις 02.02.20218 επέβαλε στον συγκεκριμένο προπονητή την πρόστιμο 11.738,11 ευρώ (που αντιστοιχούν στα 4.000.000 δρχ.) θεωρώντας ότι επρόκειτο για τρεις φορές, άρα αντιστοιχούσε στην δεύτερη υποτροπή.

Αυτό σημαίνει ότι η παράβαση της 22.12.2029 ήταν η τέταρτη και εφόσον κρίθηκε ότι όντως φέρει ευθύνη, τότε η ποινή θα έπρεπε να είναι η οριστική αφαίρεση της άδειας του συγκεκριμένου προπονητή.

Όταν οι τέσσερις παραβάσεις γίνονται… δύο

Όμως, το ΔΣ της ΦΕΕ αποφάσισε να επιβάλει ποινή με βάση το σκεπτικό ότι «η υπό κρίση παράβαση, παρότι αποτελεί το τέταρτο περιστατικό φαρμακοδιέγερσης ίππων που καταλογίζεται στον ελεγχόμενο, συνιστά από νομικής απόψεως τη δεύτερη παράβασή του».

Δηλαδή, ενώ το ΔΣ της ΦΕΕ παραδέχεται ότι πρόκειται για την τέταρτη παράβαση (άρα την τρίτη υποτροπή) και ενώ το προηγούμενο ΔΣ τον είχε τιμωρήσει για τρίτη παράβαση (άρα δεύτερη υποτροπή), τώρα έρχεται να τον τιμωρήσει για τη… δεύτερη παράβαση (άρα πρώτη υποτροπή). Δηλαδή, ξαφνικά οι τέσσερις παραβάσεις θεωρούνται μόλις δύο. Ως αποτέλεσμα ο προπονητής τιμωρήθηκε  με πρόστιμο 8.804,10 ευρώ, αποκλεισμό του ίππου για 6 μήνες (από την ημέρα της ουροληψίας δηλ. 22.12.2019) και αφαίρεση του επάθλου της συγκεκριμένης ιπποδρομίας.

Σε αυτή την καινοφανή απόφαση κατέληξε το ΔΣ της ΦΕΕ υιοθετώντας το σκεπτικό της γνωμοδότησης που κατέθεσε ο Χρήστος Κουβαράς και την οποία συνέταξε ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, επίτιμος Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας και κάποτε μέλος επιτροπής για την εκλαΐκευση του Συντάγματος της Δικτατορίας, κ. Π. Παραράς. Το σκεπτικό της γνωμοδότησης είναι ότι εφόσον δεν υπήρξαν τρεις διαφορετικές αποφάσεις της ΦΕΕ για κάθε μία από τις προηγούμενες περιπτώσεις, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι τώρα είναι η τέταρτη περίπτωση.

Σε κάθε περίπτωση εντυπωσιάζει το γεγονός ότι το ΔΣ της ΦΕΕ, που θυμίζουμε ότι είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και στη διοίκηση του οποίου συμμετέχουν και εκπρόσωποι του Δημοσίου, υιοθετεί ένα σκεπτικό που αναιρεί προηγούμενη απόφαση του ίδιου ΝΠΔΔ και καταλήγει σε μια εμφανώς επιεική μεταχείριση ως προς μια περίπτωση ντόπινγκ.

Δηλαδή, την  ώρα που το ζήτημα του ντόπινγκ θεωρείται το κατεξοχήν ζήτημα που μπορεί να υπονομεύσει το κύρος του Ιπποδρόμου, απομακρύνοντας και επενδυτές αλλά και το κοινό του ιπποδρομιακού στοιχήματος, έρχεται το ΔΣ του ΝΠΔΔ που κατεξοχήν έχει την ευθύνη να διαφυλάττει το κύρος των αγώνων και την τήρηση των κανονισμών να πάρει μια απόφαση που ενώ διαπιστώνει ρητά ότι πρόκειται για τέταρτη παράβαση που θα σήμαινε την πιο αυστηρή ποινή της αφαίρεσης αδείας, αμέσως μετά υιοθετεί το σκεπτικό ότι δεν πρόκειται για τέταρτη παράβαση αλλά μόλις για τη δεύτερη!

Αναρωτιέται κανείς εάν οι πολιτικές ηγεσίες των υπουργείων που έχουν εκπροσώπους του δημοσίου στο ΔΣ της ΦΕΕ (το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού που ορίζει έναν εκπρόσωπο από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που ορίζει έναν εκπρόσωπο από τη Γενική Γραμματεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων), θεωρούν θεμιτή μια τέτοια αντιμετώπιση του ντόπινγκ σε ένα άθλημα που συνδέεται με τον στοιχηματισμό.

Η συνεχιζόμενη κρίση του Ιπποδρόμου

Όλα αυτά απλώς έρχονται να επιτείνουν μια εικόνα κρίσης στον Ιππόδρομο.

Λίγες μέρες πριν είχε ανακοινωθεί η μείωση των επάθλων από τη μεριά της Ιπποδρομίες ΑΕ, που συνέδεσε το θέμα με τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση ευνοϊκών ρυθμίσεων που ψήφισε η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, ρυθμίσεις που επιτρέπουν την τροποποίηση της Σύμβασης Παραχώρησης σε κατεύθυνση ευνοϊκότερη για τον παραχωρησιούχο και τη δυνατότητα συγχώνευσης της Ιπποδρομίες ΑΕ με τη μητρική ΟΠΑΠ ΑΕ που μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των συνολικών φόρων καταβάλλει.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η ανακοίνωση της μείωσης των επάθλων είναι μορφή άσκησης πίεσης για να γίνουν δεκτά τα αιτήματα της Ιπποδρομίες ΑΕ.

Μάλιστα, αρνητική εντύπωση δημιούργησε και ανακοίνωση της Ιπποδρομίες ΑΕ σύμφωνα με την οποία «δεν θεωρείται σκόπιμο» να συναντηθεί με τους εκπροσώπους της ιπποδρομιακής κοινότητας για τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί

Στο στόχαστρο της κριτικής αρκετών ιδιοκτητών και προπονητών έχει βρεθεί και η Ένωση Ιδιοκτητών Δρομώνων Ίππων Ελλάδος, που εκ του νόμου συμμετέχει με έναν εκπρόσωπό της στο ΔΣ της ΦΕΕ, επειδή συμφώνησε με την απόφαση του ΔΣ της ΦΕΕ για την υπόθεση του ίππου ΧΑΣΤΟΤΡΙΚΕ.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ανακοίνωση της Ένωσης Προπονητών Δρομώνων Ίππων (ΕΠΔΙ) η απόφαση «είναι ξεκάθαρη παραβίαση του Κώδικα Ιπποδρομιών και της έννοιας του υγιούς – θεμιτού ανταγωνισμού». Στην ίδια ανακοίνωση της ΕΠΔΙ της 21.07.2020 αναφέρεται ότι κατά τη διάρκεια συνάντησης της πανιπποδρομιακής επιτροπής (όπου συμμετέχουν όλοι οι εκπρόσωποι της ιπποδρομιακής κοινότητας) ο πρόεδρος της ΕΠΔΙ κ. Γιάννης Μυκονιάτης δέχτηκε «υβριστική/φραστική επίθεση όσο και ευθεία απειλή για τη σωματική του ακεραιότητα από τον κύριο Νικόλαο Κουτσουβέλη (ιδιοκτήτη, αντιπρόεδρο της ΕΙΔΙΕ και Αναπληρωματικό εκπρόσωπο της ΕΙΔΙΕ στο Δ.Σ. της ΦΕΕ)».

Διαφορετική στάση από αυτή της ΕΙΔΙΕ διαλέγει ο Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Ιπποπαραγωγών Δρομώνων Ίππων (Σ.Ι.Ι.Δ.ΙΠ.) που ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να ασχοληθεί από κοινού με την ΕΠΔΙ για τα προβλήματα του Ιπποδρόμου και την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με τις μειώσεις των επάθλων και τα ζητήματα που έχουν προκύψει με την πειθαρχική αντιμετώπιση του ντόπινγκ από την ΦΕΕ