Αλλαγές φαίνεται πως επιβάλλει η Τουρκία στη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση για το προσφυγικό, εν μέσω απειλών του τούρκου προέδρου ότι θα ανοίξει τις πύλες για εκατομμύρια πρόσφυγες.

Από τον Μάρτιο του 2016 ρυθμίζεται ότι η Τουρκία δεν θα επιτρέπει πλέον σε κανέναν να φύγει παράνομα για την ΕΕ -είτε με αεροπλάνο, είτε με τα πόδια ή με φουσκωτό σκάφος- ενώ τα κράτη μέλη της ΕΕ χορήγησαν δύο φορές τρία δισεκατομμύρια ευρώ για την εξυπηρέτηση του λαού της Τουρκίας. Ωστόσο, η Τουρκία η Αγκυρα ασκούσε πάντα κριτική ότι τα χρήματα δίδονταν με καθυστέρηση και κυρίως σε μη-τουρκικές οργανώσεις, οι οποίες αποκτούσαν έτσι τον έλεγχο δισεκατομμυρίων.

Αυτό, όπως αναφέρει η εφημερίδα Handelsblatt, θα αλλάξει σε ό,τι αφορά τα χρήματα της δεύτερης δόσης, έπειτα από έντονες τουρκικές πιέσεις, με αποτέλεσμα η Τουρκία να ευνοείται σε βάρος οργανώσεων της ΕΕ και του ΟΗΕ, όπως η Κοινωνία για την διεθνή Συνεργασία, η Γαλλική Υπηρεσία για την Ανάπτυξη, η Unicef και το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, περίπου 1,7 εκατομμύρια ευρώ από τη δεύτερη δόση των τριών δισεκατομμυρίων που εκταμιεύει η ΕΕ για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που βρίσκονται στην Τουρκία, θα περάσουν πλέον απευθείας στον έλεγχο της τουρκικής κυβέρνησης και όχι σε αυτόν ξένων οργανώσεων βοήθειας, όπως συνέβαινε ως τώρα.

Η επιδιωκόμενη προσπάθεια επαναπροσέγγισης φαίνεται να έχει αφετηρία τις φοβίες των Βρυξελλών, όπως βεβαίως και του Βερολίνου, για τις αυξανόμενες ροές προσφύγων/μεταναστών από την Τουρκία προς την ΕΕ, μέσω Ελλάδας.

«Μόνο» 660 εκατομμύρια σε τουρκικά υπουργεία

Η τουρκική πλευρά διαμαρτυρόταν ως τώρα και για το γεγονός ότι, όπως υποστήριζε, η κυβέρνηση εισέπραττε πολύ μικρό μερίδιο από τα χρήματα.

Συγκεκριμένα, από την πρώτη δόση των τριών δισεκατομμυρίων, «μόνο» 660 εκατομμύρια κατέληξαν στα τουρκικά υπουργεία, για την πρόσληψη επιπλέον ιατρών, δασκάλων και κοινωνικών λειτουργών. Στην Τουρκία, όλοι οι πρόσφυγες με νόμιμη άδεια παραμονής έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε ιατρούς και φοιτούν στα τουρκικά σχολεία.

Από την δεύτερη δόση της οικονομικής βοήθειας, σύμφωνα με έρευνα της Handelsblatt, 875 εκατομμύρια – περίπου 200 εκατομμύρια επιπλέον από ό,τι στην πρώτη δόση – θα διατεθούν απευθείας στην τουρκική κυβέρνηση. «Το κράτος θα λάβει περισσότερα χρήματα, αν και, όπως επιθυμεί η τουρκική κυβέρνηση – με την στήριξη και της αντιπολίτευσης – εκατοντάδες χιλιάδες Σύροι αναμένεται να επιστρέψουν σύντομα στη χώρα τους.

Χωρίς πόρους οργανώσεις του ΟΗΕ

Αντιθέτως, οι οργανώσεις του ΟΗΕ εκτιμάται ότι θα μείνουν χωρίς πόρους, καθώς οι νέες προκηρύξεις της ΕΕ για την ανάληψη έργων θέτουν ως ανώτατο όριο των διοικητικών δαπανών το 4%.

Οργανώσεις όμως, όπως η Unicef και το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, θέτουν το ανάλογο κόστος στο 6-7%, όπως αναφέρεται στο καταστατικό τους, το οποίο έχει εγκριθεί και από τα κράτη-μέλη τους, συνεπώς δεν μπορούν καν να κερδίσουν την ανάθεση πολλών από τα προγράμματα που οργανώνονται στην Τουρκία.

Εκτός προγραμμάτων, αναφέρει η Handelsblatt, μένει και η γερμανική Εταιρία για την Διεθνή Συνεργασία (GIZ). Σύμφωνα με εκπρόσωπο της οργάνωσης, η αίτηση της GIZ απορρίφθηκε για τυπικούς λόγους, καθώς η πρότασή της προέβλεπε διοικητικές δαπάνες ύψους 7%.

Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση του Ερυθρού Σταυρού και της τουρκικής τοπικής του οργάνωσης, της Ερυθράς Ημισελήνου. Ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός θα λάβει για προγράμματά του που αφορούν τους πρόσφυγες στην Τουρκία περίπου 860 εκατομμύρια από την δεύτερη δόση, τα οποία πιθανότατα θα μεταβιβάσει στην Ερυθρά Ημισέληνο. Από την πρώτη δόση, ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός είχε λάβει 17 εκατομμύρια ευρώ.

Με αυτόν τον τρόπο θα διατεθεί το ποσό του 1,7 εκ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο 1,3 θα διατεθεί σε φορείς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα.

Η Αγκυρα έχει «τυλίξει» την ΕΕ

Σύμφωνα πάντως με εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον οποίο επικαλείται το δημοσίευμα, η απευθείας διάθεση στην τουρκική κυβέρνηση θα αποτρέψει την δημιουργία «παράλληλων κοινωνιών».

«Ακολουθούμε τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ. Ελέγχουμε ότι η χρήση των χρημάτων έχει άμεση επίδραση στην κατάσταση των ανθρώπων επιτόπου» διαβεβαίωσε ο ίδιος εκπρόσωπος.

Μεταξύ των «παραδοσιακών» οργανώσεων βοήθειας ωστόσο, επισημαίνει η εφημερίδα, διαπιστώνεται έντονη δυσαρέσκεια, ενώ η κρατούσα άποψη είναι ότι «η Αγκυρα έχει τυλίξει την ΕΕ στο μικρό της δαχτυλάκι».

Τι φοβούνται οι Βρυξέλλες;

Οι Βρυξέλλες επιθυμούν να διασφαλίσουν περιορισμό των ολοένα αυξανόμενων ροών, κάτι βεβαίως που γνωρίζει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μέχρι πρόσφατα υπουργός Άμυνας της γερμανίδας καγκελαρίου. Άλλωστε, ο Ερντογάν ο οποίος έχει ανοίξει την κάνουλα διακίνησης μεταναστών προς τα ελληνικά νησιά, απειλεί δημοσίως ότι θα ανοίξει τα σύνορα προς την Ευρώπη σε 5,5 εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες, γεγονός που συνδέεται με την εξασφάλιση επιπρόσθετης οικονομικής στήριξης από την ΕΕ, η οποία έχει ήδη παράσχει προς την Άγκυρα 6 δισεκατομμύρια ευρώ.

Επί της ουσίας, ο Ερντογάν επιδιώκει μόνιμη οικονομική αφαίμαξη της ΕΕ και των κρατών-μελών της, για όσο διάστημα η Τουρκία φιλοξενεί Σύρους πρόσφυγες.

(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)