Ερχεται στην Ευρώπη με μια σκοτεινή αποστολή: να κηρύξει το ευαγγέλιο του ακροδεξιού εθνολαϊκισμού, συντονίζοντας σε ένα μαύρο μέτωπο τα αντιευρωπαϊκά, αντισυστημικά κόμματα, από την Ιταλία του Σαλβίνι ως την Ουγγαρία του Ορμπαν.
Γι’ αυτό διέσχισε τον Ατλαντικό τόσες φορές ο Στιβ Μπάνον. Γι’ αυτό ανακοίνωσε ότι ιδρύει Το Κίνημα, έναν μη κερδοσκοπικό πολιτικό οργανισμό που θα συντονίζει αυτή τη νέα Διεθνή του ακροδεξιού εθνολαϊκισμού». Στόχος του γκουρού της αμερικανικής Ακροδεξιάς και πρώην επικεφαλής στρατηγικού σχεδιασμού του Ντόναλντ Τραμπ είναι η δημιουργία μιας υπερ-ομάδας ακροδεξιών κομμάτων στη νέα Ευρωβουλή, αυτή που θα εκλεγεί τον Μάιο του 2019.
«Μιλάμε για Δούρειο Ιππο που θα προσπαθήσει να αλώσει εκ των έσω τις αρχές και τις αξίες της φιλελεύθερης δυτικής δημοκρατίας» λένε στις Βρυξέλλες όσοι ανησυχούν για αυτή την «εθνολαϊκιστική εξέγερση» που προετοιμάζει ο Μπάνον.
Γιατί ο κίνδυνος φαίνεται υπαρκτός και άμεσος: στις ευρωεκλογές, όπου ο κόσμος ψηφίζει χαλαρά, τιμωρώντας κυβερνήσεις και ελίτ του κατεστημένου, η ψήφος της εθνολαϊκιστικής διαμαρτυρίας μπορεί να είναι σαρωτική. Σύμφωνα μάλιστα με κάποιες εκτιμήσεις, τα κόμματα που προσπαθεί να συντονίσει πανευρωπαϊκά ο Μπάνον θα μπορούσαν να κερδίσουν ακόμη και το ένα τρίτο των εδρών στη νέα Ευρωβουλή και να μετατραπούν από περιθωριακή ομάδα σε ισχυρή πολιτική δύναμη στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Η ιστορία είναι με το μέρος σας. Αφήστε τους να σας λένε ρατσιστές, ακροδεξιούς, αμόρφωτους. Φορέστε τα σαν παράσημο τιμής. Θα νικήσουμε!» φωνάζει ο 64χρονος Μπάνον βλέποντας γόνιμο έδαφος για την παγκόσμια σταυροφορία του στην Ευρώπη –όπου χαρακτηρίζει την κυβέρνηση λαϊκιστών – ακροδεξιών στην Ιταλία «δώρο στον αγώνα μας» κατά της μετανάστευσης και εγκωμιάζει σαν «ήρωα και πραγματικό πατριώτη» τον αυταρχικό ούγγρο πρωθυπουργό (και κήρυκα της «ανελεύθερης δημοκρατίας») Βίκτορ Ορμπαν.
«Εργαστήρι ρατσισμού»
Στις ΗΠΑ ο Μπάνον έχτισε καριέρα πάνω σε τέτοιες ιδέες. Ηταν διευθυντής του Breitbart News (που θεωρείται «εργαστήρι ρατσισμού της λευκής υπεροχής» στα ΜΜΕ) και έχει υπάρξει στέλεχος της Cambridge Analytica, της βρετανικής εταιρείας που συνέλεξε παράνομα τα δεδομένα εκατομμυρίων χρηστών του Facebook για να επηρεάσει τους ψηφοφόρους υπέρ του Τραμπ.
Ο Μπάνον σχεδίασε βεβαίως τη στρατηγική του εθνολαϊκιστή προέδρου, ο οποίος αναγκάστηκε να τον διώξει από τον Λευκό Οίκο πέρυσι τον Αύγουστο μετά τα επεισόδια με τους νεοναζιστές στο Σάρλοτσβιλ και την κατακραυγή που ακολούθησε –αν και πιστεύεται ότι ο Μπάνον έχει απομακρυνθεί από τον στενό κύκλο του Τραμπ μόνο για τα μάτια του κόσμου.
Φανατικός υπέρμαχος του Brexit, λέει ότι αυτή ήταν η ψήφος που εγκαινίασε τη «νέα εποχή της επιστροφής στην εθνική και τη λαϊκή κυριαρχία». Δεύτερη επιτυχία, κατά τον Μπάνον, ήταν η εκλογή του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 2016 και τρίτη η εκλογική επιτυχία, εφέτος τον Μάρτιο, των δύο λαϊκιστικών κομμάτων που κυβερνούν σήμερα στη Ρώμη.
Η Ιταλία είναι «στην πρωτοπορία της αλλαγής στην Ευρώπη» και, μαζί με τον Ορμπαν της Ουγγαρίας, αποτελεί απόδειξη ότι το μήνυμα των πολιτών της Ευρώπης είναι ότι «θέλουν τις χώρες τους πίσω» λέει ο Μπάνον. Γι’ αυτό μιλάει συνεχώς για ζητήματα εθνικής κυριαρχίας (κατά της ΕΕ), εθνικής ταυτότητας και ελέγχου των συνόρων (κατά των μεταναστών) και πάταξης της ανεργίας (κατά της παγκοσμιοποίησης και των ελίτ).
Αντίπαλο δέος
Ενσάρκωση αυτής της ελίτ του χρήματος και της παγκόσμιας επιρροής και βασικός αντίπαλός του είναι ο Τζορτζ Σόρος, ο εβραιο-ουγγρικής καταγωγής αμερικανός κερδοσκόπος επενδυτής και χορηγός της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Από το 1984 ο Σόρος έχει ξοδέψει περισσότερα από 32 δισ. δολάρια για την προώθηση αυτών των σκοπών με το δικό του μη κερδοσκοπικό ίδρυμα Open Society. Το Κίνημα θα γίνει το αντίπαλο δέος, λέει ο Μπάνον, και θα επικρατήσει επειδή «η δική μας οργάνωσή θα είναι στο πλευρό των απλών ανθρώπων».
Υπάρχει ήδη ένα πρότυπο. Ο Ορμπαν έχει εκδιώξει το ίδρυμα του Σόρος από την Ουγγαρία και έχει ποινικοποιήσει την υποστήριξη των αιτούντων άσυλο. Ο Μπάνον τον αναγνωρίζει ως «Τραμπ πριν από τον Τραμπ» και τον θαυμάζει απεριόριστα.
Συνομοσπονδία ανεξάρτητων κρατών
Ο Μπάνον δεν ζητεί ανοιχτά τη διάλυση της ενωμένης Ευρώπης. Αντίθετα, αναμένει ότι μετά τη διάλυση του ενιαίου νομίσματος και την ήττα των φιλελεύθερων αξιών, η ΕΕ θα μεταλλαχθεί σε «συνομοσπονδία ελεύθερων και ανεξάρτητων κρατών». Και επειδή οι λαϊκιστές άρχισαν να κερδίζουν εκλογές στην Ευρώπη νωρίτερα από ό,τι στις ΗΠΑ μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, ο Μπάνον πιστεύει ότι η Γηραιά Ηπειρος είναι ένα βήμα μπροστά στην πολιτική. (Εχει μιλήσει για «γενναίο νέο κόσμο» που γεννιέται στην Ευρώπη.)
«Ισως υπερβάλλουμε για την επιρροή που ασκεί ένας άνθρωπος, και δη Αμερικανός, στην Ευρώπη. Αλλά ο Μπάνον συνέβαλε στην εκλογή του Τραμπ και τώρα μοιάζει να θέτει τις βάσεις για τη «Διεθνή της Εναλλακτικής Δεξιάς» γράφει ο «Guardian».
Τονίζοντας ότι «ο Μπάνον δουλεύει για να υπονομεύσει τις ευρωπαϊκές φιλελεύθερες δημοκρατίες στο όνομα μιας ανατρεπτικής ιδεολογίας που συνδυάζει τον λαϊκισμό με τον υπερεθνικισμό, την υπεράσπιση των «δικαιωμάτων των εργατών» και τα αντανακλαστικά του απομονωτισμού και του προστατευτισμού».
Αντιδράσεις
Οπως ήταν αναμενόμενο, η υποδοχή ήταν ανοιχτά εχθρική από τα ευρωπαϊκά κόμματα του δημοκρατικού τόξου (Αριστερά, Σοσιαλδημοκράτες, κλασική Δεξιά / Κεντροδεξιά και Φιλελευθέρους) που κατήγγειλαν τη σχεδιαζόμενη «επίθεση στη φιλελεύθερη δημοκρατία».
Αλλά ψυχρά αντέδρασαν και κάποιοι στην ευρωπαϊκή Ακροδεξιά, επειδή το μέτωπο του εθνολαϊκισμού που θέλει να δημιουργήσει ο Μπάνον σκοντάφτει σε ένα μεγάλο εμπόδιο: τον παραδοσιακό αντιαμερικανισμό που διαπνέει τα περισσότερα από αυτά τα κόμματα.
Βγαίνοντας αμέσως μπροστά, ο γερμανός υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων (Σοσιαλδημοκράτης) Μίκαελ Ροτ δήλωσε ότι «οι αξίες μας είναι ισχυρότερες από το μίσος και τα ψέματά του». Μόνο η Αλις Βάιντελ της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) είπε ότι οι ιδέες του Μπάνον είναι «πολύ συναρπαστικές και φιλόδοξες».
Αλλά ακόμη και σε αυτό το κόμμα ακούγονται ισχυρές φωνές που λένε ότι «βασικά δεν χρειαζόμαστε κατήχηση, ούτε καθοδηγητές από χώρες εκτός της ΕΕ».
Η AfD, βέβαια, υποστηρίζει ένα πανευρωπαϊκό μέτωπο ενάντια στη μετανάστευση. Το 2017 το κόμμα φιλοξένησε διάσκεψη με τους λοιπούς «συνήθεις υπόπτους» της Ακροδεξιάς, την ιταλική Λέγκα του Σαλβίνι, το κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας, το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας και τον ολλανδό εθνολαϊκιστή ηγέτη Χερτ Βίλντερς.
Εντύπωση προκάλεσε και η στάση των ακροδεξιών σε Ιταλία και Γαλλία που απέφυγαν επιμελώς να χαιρετίσουν Το Κίνημα.
«Ο Μπάνον δεν φαίνεται να συνειδητοποιεί ότι τα περισσότερα εθνολαϊκίστικα κόμματα στην Ευρώπη είναι βαθιά αντιαμερικανικά» λέει στο BBC ο Αλεξάντερ Κλάρκσον, λέκτορας Ευρωπαϊκών Σπουδών στο King’s College του Λονδίνου.
«Αν αγκαλιάσουν τον Μπάνον και κατ’ επέκταση τον Τραμπ, τότε όλος αυτός ο αντιαμερικανισμός θα βγει στην επιφάνεια και θα στραφεί εναντίον τους, ειδικά στη Γαλλία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλά από αυτά τα κόμματα γνωρίζουν ότι μια ανοιχτή συμμαχία με τον Μπάνον είναι εγγενώς επικίνδυνη».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
