Στη γωνία οι συνδικαλιστές

Μόνο ανατροπές στον συνδικαλιστικό νόμο και στον τρόπο λήψης των αποφάσεων για την κήρυξη των απεργιακών κινητοποιήσεων προτίθενται να συζητήσουν οι εκπρόσωποι των θεσμών, αποκλείοντας οποιαδήποτε μνεία για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων στο προ των μνημονίων καθεστώς, κάτι που –διακαώς –επιθυμεί η κυβέρνηση.

Ως εκ τούτου «ραντεβού τον Σεπτέμβριο» μόνο για τον συνδικαλιστικό νόμο επιθυμούν οι δανειστές, ενώ η κυβέρνηση προαναγγέλλει παρέμβαση στην αγορά εργασίας με νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας, αλλά και τον περιορισμό του φαινομένου που έχει λάβει διαστάσεις «επιδημίας», δηλαδή της καθυστέρησης πληρωμής των δεδουλευμένων. Κι όλα αυτά την ώρα που οι επίσημες στατιστικές αλλά και οι μελέτες καταγράφουν την πλήρη απορρύθμιση της αγοράς εργασίας από το 2010 και εντεύθεν με την επικράτηση της φθηνής απασχόλησης και την έξαρση της ελαστικής και εκ περιτροπής εργασίας.

Το σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» τον Ιούλιο κατέγραψε –μία ακόμη φορά –περισσότερες προσλήψεις μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής εργασίας από τις θέσεις πλήρους απασχόλησης. Συγκεκριμένα, από τις 225.856 προσλήψεις οι 89.712 ήταν μερικής απασχόλησης και οι 32.843 εκ περιτροπής εργασίας, έναντι 103.301 πλήρους απασχόλησης.

Η «επιστροφή στη σκληρή πραγματικότητα» της διαπραγμάτευσης για τα εργασιακά με τους εκπροσώπους των θεσμών περιμένει την κυβέρνηση τον Σεπτέμβριο. Το φθινόπωρο προδιαγράφεται δύσκολο, καθώς οι δανειστές –και ιδιαίτερα το ΔΝΤ –αφενός θέτουν στο τραπέζι την υλοποίηση της ειλημμένης υποχρέωσης της κυβέρνησης για αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο, αφετέρου προειδοποιούν ότι δεν θα δεχθούν αλλαγές στο υφιστάμενο καθεστώς των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ακόμη και μετά τη λήξη του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018.

Η κυβέρνηση από την πλευρά της θα ήθελε να επαναφέρει σε ισχύ ορισμένες διατάξεις των συλλογικών συμβάσεων, έτσι ώστε να εμφανιστεί ότι επαναφέρει το εργατικό δίκαιο στην προ των μνημονίων περίοδο. Αντιθέτως το ΔΝΤ επιμένει στη διατήρηση του σημερινού status και επιδιώκει την απομάκρυνση του ενδεχόμενου επαναφοράς της δυνατότητας του υπουργείου Εργασίας να επεκτείνει σε όλες τις επιχειρήσεις ενός κλάδου ή επαγγέλματος μια συλλογική σύμβαση, όπως η εφαρμογή της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης.

Στο μεταξύ, η αγορά εργασίας βρίσκεται σε πλήρη απορρύθμιση, με απαξίωση της απασχόλησης, φθηνές θέσεις εργασίας, έκρηξη της ελαστικής απασχόλησης και αμοιβές κάτω από το όριο της φτώχειας. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση πανηγυρίζει για τα στοιχεία που εμφανίζουν μείωση της ανεργίας και για την καταγραφή θετικού ισοζυγίου προσλήψεων – αποχωρήσεων το πρώτο πεντάμηνο του έτους.

Ωστόσο, οι εκπρόσωποι των εργοδοτικών οργανώσεων (ΣΕΒ) αποδίδουν τη μείωση της ανεργίας –κατά 3,9% τα τελευταία τρία έτη –στη μείωση του ενεργού πληθυσμού και εκτιμούν ότι «η μείωση της ανεργίας θα είναι βασανιστικά αργή».

Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το στοιχείο που αναφέρεται στην ποιότητα των θέσεων εργασίας που δημιουργούνται στον ιδιωτικό τομέα. Για πρώτη φορά, κατά τα τελευταία χρόνια, η μερική και η εκ περιτροπής εργασία ξεπερνούν την πλήρη και σταθερή εργασία για μεγάλο χρονικό διάστημα (Ιανουάριος – Μάιος 2017). Σύμφωνα με τα στοιχεία του πενταμήνου, δημιουργήθηκαν 924.321 θέσεις εργασίας, εκ των οποίων 459.888 πλήρους απασχόλησης και 464.433 αθροιστικά μερικής (341.104, ποσοστό 36,90%) και εκ περιτροπής εργασίας (123.329, ποσοστό 13,35%).

Μελέτη των στοιχείων της πλήρους απασχόλησης δείχνει ότι «πάνω από το 70% των θέσεων πλήρους απασχόλησης που δημιουργήθηκαν αμείβονται λίγο πάνω ή λίγο κάτω από τον βασικό μισθό (586 ευρώ μεικτά)».

Υστερα από επτά χρόνια εφαρμογής των μνημονίων, έχουν παγιωθεί οι συνθήκες ζούγκλας στην αγορά εργασίας. Στη μελέτη σημειώνεται ότι σε αυτό συνέβαλαν η παρατεταμένη ύφεση, η υψηλή ανεργία και η βίαιη ανατροπή των εργασιακών σχέσεων που βίωσε η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια.

Στο μεταξύ, το υπουργείο Εργασίας σε μια προσπάθεια να ελέγξει την απορρύθμιση της αγοράς εξέδωσε εγκύκλιο με την οποία επισημαίνει ότι η μονομερής απόφαση των εργοδοτών για εφαρμογή της εκ περιτροπής εργασίας επιτρέπεται μόνο υπό την προϋπόθεση του αποδεδειγμένου περιορισμού της δραστηριότητας της επιχείρησης και εφόσον προηγηθεί διαβούλευση με τους εργαζομένους.