Το κόστος μιας ήττας

Η κυβέρνηση προσπάθησε να αλλάξει τους κανόνες στη μέση της παρτίδας. Και υπέστη στρατηγική ήττα. Οχι επειδή απέτυχε αλλά επειδή το προσπάθησε.

Ολοι (πλην ανοήτων και κουτοπόνηρων…) αντιλαμβανόμαστε τι επιζητούσε με την καθιέρωση της απλής αναλογικής στην προοπτική μιας εκλογικής αποτυχίας: την ακυβερνησία, άρα την ασυλία.

Αλλά δυσκολεύομαι να αντιληφθώ τους χειρισμούς που οδήγησαν στο ναυάγιο.

Οταν μια κυβέρνηση ανοίγει ένα τέτοιο θέμα, δεν το ανοίγει για να χάσει. Ιδίως όταν έχει προσπαθήσει μανιωδώς να νικήσει.

«Δεν υπάρχουν μη ευπρόσδεκτοι ψήφοι» ψάρευε ο Βούτσης στη Χρυσή Αυγή –άλλο που εκ των υστέρων κάνει τον ανήξερο αγωνιστή…

«Είμαστε 197» μετρούσε μαζί με τη Χρυσή Αυγή ο Κουρουμπλής. Κι από κοντά ο Κουβέλης και ο Παπανδρέου στο Μαξίμου.

Λογικό. Οταν προεξοφλείς την ήττα και υιοθετείς μια στρατηγική προστασίας του δεύτερου κόμματος, δεν έχεις περιθώρια να πέσεις έξω. Μάζευε κι ας είν’ και ρώγες…

Αλλά η κυβέρνηση απέτυχε. Ακόμη λοιπόν δεν καταλαβαίνω πού στηρίχθηκε η μεθόδευση.

Η μία ερμηνεία είναι ότι για αδιευκρίνιστους λόγους θεωρούσε πως τα «κορόιδα» ΠαΣοΚ και Ποτάμι θα τη στηρίξουν.

Αυτό υποδηλώνει άγνοια των πραγματικών δεδομένων. Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και των υπολοίπων είναι προφανής και μάλλον αδιαπέραστη.

Η δεύτερη ερμηνεία είναι ότι η κυβέρνηση πίστευε πως το ΠαΣοΚ και το Ποτάμι τουλάχιστον θα διασπαστούν.

Ανοησίες. Κανένα κόμμα δεν διασπάται για να κάνει το χατίρι του αντιπάλου του.

Η τρίτη ερμηνεία είναι ότι νόμισε πως η απλή αναλογική θα εκληφθεί ως πρόβα τζενεράλε για την αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού και ότι θα προσέλθουν ενδιαφερόμενοι. Βρέθηκε ο Λεβέντης.

Η τέταρτη ερμηνεία είναι η πιο πεζή: έκαναν λάθος. Αλλά τα λάθη πληρώνονται.

Ο,τι κι αν ισχύει, το βέβαιο είναι ότι τα κυβερνητικά σχέδια ναυάγησαν επειδή προσέκρουσαν σε έναν κορυφαίο κανόνα της πολιτικής: κανείς δεν τρέχει να συνδράμει εκείνον που χάνει.

Τόσο απλό. Ο ΣΥΡΙΖΑ σπατάλησε την ευκαιρία να οικοδομήσει συναινέσεις και να δημιουργήσει έναν ευρύτερο ζωτικό χώρο όταν και όσο κέρδιζε.

Δεν το έκανε. Και τώρα που χάνει, η προσπάθεια είναι κόπος μάταιος.

Αυτά τα περί «προοδευτικού πόλου» και «προοδευτικών συμμαχιών» τα ακούν οι άλλοι και γελούν. Κανείς λογικός άνθρωπος δεν συγκροτεί πόλο με τους υβριστές ή τους διώκτες του και όπως προέκυψε ουδείς περιλαμβάνει τον ΣΥΡΙΖΑ στα σχέδιά του.

Το ευχάριστο είναι ότι η πολιτική ζωή επιστρέφει σιγά σιγά στις κανονικές συντεταγμένες της. Τα καθρεφτάκια και οι χάντρες τελείωσαν.

Το δυσάρεστο είναι ότι το κόστος της επιστροφής στην κανονικότητα μεγαλώνει επικίνδυνα.

Ακόμη κι έτσι, ας πούμε, θα χρειαστούν δυο, τρεις εκλογές για να ξεπεραστεί το εμπόδιο του εκλογικού συστήματος που ψήφισε η Βουλή. Και μάλιστα δυο, τρεις διαδοχικές εκλογές σε μικρό σχετικά χρονικό διάστημα.

Μπορεί να είναι προφανές πλέον πως οι επόμενες εκλογές θα αναδείξουν ευρεία κυβερνητική πλειοψηφία αλλά καμία λογική κυβέρνηση δεν θα κυβερνήσει με τον νόμο Τσίπρα πάνω από το κεφάλι της. Και οι αλλεπάλληλες εκλογές κοστίζουν.

Την ίδια στιγμή, η απώλεια άλλης μιας οδού διαφυγής (διά μέσου της απλής αναλογικής) καταδικάζει μια κυβέρνηση χωρίς συμμαχίες και χωρίς συναινέσεις σε ασφυξία.

Είναι αλήθεια ότι η απομόνωσή της ήταν εξαρχής βασική επιλογή των ευρωπαϊκών κομμάτων της αντιπολίτευσης –η κυβέρνηση απλώς τους διευκόλυνε.

Μια στρατηγική όμως που σχεδόν την υποχρεώνει να οχυρωθεί στην εξουσία και να μετέλθει όλα τα μέσα για να παραμείνει εκεί. Χωρίς τη δημοκρατική κουλτούρα που θα την προστάτευε από εκτροπές.

Υπό αυτή την έννοια, η κυβέρνηση δεν θα φύγει απλά, ήσυχα και ήρεμα. Θα φύγει με κόστος για τη χώρα αλλά και για την ίδια.

Ασε που ο Ερντογάν μπορεί να δίνει ιδέες.