«Παγίδες» φόρου στις δηλώσεις – Τι μπορεί να φουσκώσει τον λογαριασμό

Ανεβαίνει ο «πυρετός» της υποβολής φορολογικών δηλώσεων καθώς σε λιγότερο από 20 ημέρες το υπουργείο Οικονομικών απειλεί ότι θα κατεβάσει τα «ρολά» του συστήματος TAXIS για την υποβολή τους. Ως σήμερα έχουν υποβληθεί 2,66 εκατ. δηλώσεις και τα εκκαθαριστικά που εκδίδονται αυτόματα προκαλούν σοκ σε 850.000 φορολογουμένους που θα πληρώσουν παραπάνω φόρους (από τους ήδη παρακρατηθέντες) λόγω έκτακτης εισφοράς και των επιβαρύνσεων που φέρνουν τα τεκμήρια ή της αύξησης προκαταβολής φόρου στους επαγγελματίες. Από την ως τώρα εκκαθάριση 480.000 φορολογούμενοι θα πάρουν επιστροφή φόρου αν δεν χρωστούν στην Εφορία από προηγούμενες χρονιές και αφού συμφηφιστεί τον Αύγουστο η οφειλή που θα προκύψει από τον ΕΝΦΙΑ.

Μηδενικές είναι οι δηλώσεις για 1,3 εκατ. φορολογουμένους. Είναι σαφές ότι ο ένας στους τρεις φορολογουμένους καλείται να πληρώσει επιπρόσθετο φόρο για τα περυσινά εισοδήματα.

Μπροστά σε αυτή την εικόνα 3.500.000 φορολογούμενοι δεν έχουν ακόμη υποβάλει τη φορολογική τους δήλωση, παρότι οι περισσότεροι την έχουν ήδη συμπληρώσει ηλεκτρονικά και περιμένουν να την υποβάλουν ως το τέλος Ιουνίου που εκπνέει η προθεσμία.

Mικρή η παράταση

Οπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, ίσως απαιτηθεί να δοθεί μικρή παράταση ώστε να μην προκύψουν πρόστιμα και προσαυξήσεις για χιλιάδες φορολογουμένους οι οποίοι για τους δικούς τους λόγους και κυρίως γιατί φοβούνται μήπως το κράτος τους ζητήσει νωρίτερα τα χρήματα δεν «πατούν» το κουμπί αποστολής.

Οπως αναφέρουν επικεφαλής φοροτεχνικών γραφείων, η καθυστέρηση στην υποβολή των δηλώσεων οφείλεται κυρίως στη λανθασμένη εντύπωση που έχουν οι πολίτες ότι αν υποβάλουν νωρίτερα από την καταληκτική ημερομηνία θα χρειαστεί να πληρώσουν άμεσα την πρώτη από τις τρεις διμηνιαίες δόσεις. Αυτό είναι λάθος καθώς, όποτε και να υποβληθεί η φορολογική δήλωση εντός της προθεσμίας που έχει καθορίσει το υπουργείο Οικονομικών, η πρώτη δόση θα πρέπει να καταβληθεί ως τα τέλη Ιουλίου και οι επόμενες δύο στα τέλη Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου.

Κατά συνέπεια, όσοι καθυστερούν την υποβολή της φορολογικής δήλωσης δεν κερδίζουν κάτι. Το αντίθετο, κινδυνεύουν να μην προλάβουν τις προθεσμίες και να πληρώσουν πρόστιμα και προσαυξήσεις.

Τα σημεία SOS

Τα τελευταία χρόνια σχεδόν το σύνολο των βασικών κωδικών της φορολογικής δήλωσης είναι προσυμπληρωμένοι. Δηλαδή, δεν είναι απαραίτητο οι φορολογούμενοι να αναζητήσουν έγγραφα, δικαιολογητικά, βεβαιώσεις αποδοχών για παρακρατούμενους φόρους κ.τ.λ. Ακόμη και οι τόκοι καταθέσεων εμφανίζονται αναλυτικά ανά τράπεζα, είτε ο φορολογούμενος είναι κύριος του λογαριασμού είτε συνδικαιούχος. Οι φορολογούμενοι όμως πρέπει να προσέξουν τις «παγίδες» της δήλωσης που κρύβουν περισσότερους φόρους.

1. Οι τόκοι καταθέσεων. Αυτό που θα πρέπει να γνωρίζουν οι συνδικαιούχοι είναι ότι δεν πρέπει να αναγράψουν και οι δύο το σύνολο των τόκων αλλά αυτά που τους αναλογούν. Και εδώ όμως παρέχεται η δυνατότητα ένας από τους δύο να δηλώσει το σύνολο των τόκων και ο άλλος να μη δηλώσει ούτε ένα ευρώ αν ο πρώτος είναι ο βασικός – κύριος του τραπεζικού λογαριασμού.

Στην περίπτωση των τόκων θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή γιατί ναι μεν δεν φορολογούνται με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος, καθώς φορολογούνται αυτοτελώς, αλλά συναθροίζονται με τα υπόλοιπα εισοδήματα και θα επιβαρυνθούν με εισφορά αλληλεγγύης.

2. Τα τεκμήρια κτήσης περιουσιακών στοιχείων. Ενα άλλο σημείο όπου θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί οι φορολογούμενοι κατά τη συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης είναι τα τεκμήρια κτήσης ή χρήσης περιουσιακών στοιχείων. Αυτό διότι μπορεί κάποιος να δηλώσει π.χ. πραγματικά εισοδήματα 10.000 ευρώ και ταυτόχρονα το εισόδημα που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια –δηλαδή, το αν είναι ανύπαντρος ή παντρεμένος, αν διαθέτει αυτοκίνητο (παλαιό ή καινούργιο), αν έχει κατοικία, αν πληρώνει ενοίκιο, αν στέλνει το παιδί στο φροντιστήριο κ.τ.λ. –να υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ και να φορολογηθεί επί πλασματικού εισοδήματος.

Τι μπορεί να κάνει ο φορολογούμενος σε αυτή την περίπτωση; Κατ’ αρχάς θα πρέπει να γνωρίζει το τεκμαρτό εισόδημα που θα του προκύψει με βάση την οικογενειακή του κατάσταση και τα περιουσιακά στοιχεία του. Εφόσον γνωρίζει π.χ. ότι το τεκμαρτό εισόδημα ξεπερνά το πραγματικό κατά 5.000 ευρώ, θα πρέπει να συμπληρώσει στους αντίστοιχους κωδικούς περί ανάλωσης κεφαλαίου παλαιοτέρων ετών (κωδικοί 787-788) αυτό το ποσό. Οχι υψηλότερο, γιατί μπορεί να χρειαστεί και τα υπόλοιπα χρόνια να επικαλεστεί ανάλωση κεφαλαίου για να γλιτώσει τα τεκμήρια.

3. Οι δαπάνες που δεν αναγνωρίζονται. Πολλά παράπονα εκφράζουν οι φορολογούμενοι στους λογιστές ότι, ενώ αναγράφουν στη φορολογική δήλωσή τους ιατρικές δαπάνες, κατά την εκκαθάριση δεν βλέπουν καμία έκπτωση φόρου. Αυτό συμβαίνει διότι για να προκύψει έκπτωση από τον φόρο του 10% των δαπανών ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης θα πρέπει το σύνολο των δαπανών αυτών που θα δηλωθούν στους κωδικούς 051 και 052 να υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος. Το ποσό της μείωσης, ανεξαρτήτως του ποσού της δαπάνης, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ για κάθε φορολογούμενο.

Για παράδειγμα, αν φορολογούμενος έχει ετήσιο φορολογητέο εισόδημα 20.000 ευρώ και έχει δηλώσει στην Εφορία ιατρικές δαπάνες 700 ευρώ, δεν θα διαπιστώσει καμία έκπτωση από τον φόρο γιατί τα 700 ευρώ αντιστοιχούν στο 3,5% του εν λόγω εισοδήματος και όχι στο 5% που ορίζει ο νόμος. Για το εισόδημα των 20.000 ευρώ θα έπρεπε ο φορολογούμενος να εμφανίσει δαπάνες τουλάχιστον 1.000 ευρώ για να έχει έκπτωση φόρου 100 ευρώ (1.000 Χ 10%).

4. Τα ανείσπρακτα ενοίκια. Σε «παγίδα» φόρου για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων εξελίσσονται τα ανείσπρακτα ενοίκια. Με βάση τα ισχύοντα, αν κάποιος δεν κινηθεί νομικά κατά του μισθωτή ως τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, θα φορολογηθεί για εισοδήματα που δεν έχει εισπράξει με συντελεστή 11% αν το εισόδημα από ενοίκια είναι ως 12.000 ευρώ και με 33% για εισοδήματα άνω των 12.001 ευρώ.

Για παράδειγμα, αν κάποιος εμφανίσει στη φορολογική δήλωσή του 6.000 ευρώ ανείσπρακτα ενοίκια για το 2015, θα πληρώσει φόρο 660 ευρώ αν δεν ακολουθήσει την προβλεπόμενη διαδικασία.

Τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες για να γλιτώσουν την πρόσθετη φορολογία: να κινηθούν νομικά κατά του ενοικιαστή (αγωγή ή διαταγή πληρωμής) πριν από την υποβολή της φορολογικής δήλωσης, να υποβάλουν τα σχετικά έγγραφα στην Εφορία, να δηλώσουν τα ανείσπρακτα ενοίκια στη φορολογική δήλωση (Πίνακας 4 Δ2, κωδικοί 125-126) και στο Ε2 στις στήλες 16-17.

ΕΝΦΙΑ σε ξενοίκιαστα

Για εφέτος δεν ισχύει η έκπτωση 20% που ίσχυε τα προηγούμενα χρόνια. Για παράδειγμα, για ξενοίκιαστο –μη ηλεκτροδοτούμενο διαμέρισμα 100 τ.μ. τρίτου ορόφου 15ετίας στην Καισαριανή το 2015 ο ΕΝΦΙΑ ήταν 533 ευρώ μείον 20% έκπτωση, τελικό ποσό φόρου 427 ευρώ.

Για το ίδιο ακίνητο ο ιδιοκτήτης του το 2016 θα πληρώσει ΕΝΦΙΑ 510 ευρώ, παρά τη μείωση των αντικειμενικών αξιών. Από το παράδειγμα αυτό προκύπτει σε ετήσια βάση παραπάνω φόρος 83 ευρώ.