Βερολίνο, Ανταπόκριση

Παίζει τελευταία το ρόλο του ανιχνευτή. Αν και θεσμικά δεν έχει λόγο στην τρέχουσα πολιτική, ο Προκόπης Παυλόπουλος παρεμβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες όλο και περισσότερο στις σχέσεις της Ελλάδας με άλλες χώρες για να προλειάνει το έδαφος για πρακτικές λύσεις. Αυτό έκανε και κατά τη διήμερη επίσκεψη του στη Γερμανία που άρχισε τη Δευτέρα στο Βερολίνο, όπου συνάντησε τον πρόεδρο της ομοσπονδιακής δημοκρατίας Γιόακιμ Γκάουκ και την Άνγκελα Μέρκελ και έληξε την Τρίτη με ένα Tête-à-tête με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι στην Φρανκφούρτη.

Στην ατζέντα του στο Βερολίνο είχε ακριβώς εκείνα τα θέματα, τα οποία η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα για λόγους τακτικής αποφεύγει προς το παρόν να προβάλει, όπως εκείνο των κατοχικών επανορθώσεων, είτε τις δυσκολίες της στην προώθηση της δικής της εκδοχής του τρίτου μνημονίου. Στο ζήτημα των επανορθώσεων κατέστησε σαφές, ότι η Ελλάδα θα διεκδικήσει τις αξιώσεις της στα διεθνή φόρα, για παράδειγμα στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης. Και αναφορικά με το μνημόνιο ζήτησε από τους δανειστές να τηρήσουν την υποχρέωσή τους για την αναδιάρθρωση (όχι το «κούρεμα»!) του χρέους και ανέδειξε την ανάγκη της διόρθωσης των μέτρων με υφεσιακές επιπτώσεις καθώς και την αποδοχή των από την Αθήνα προτεινόμενων «έξυπνων» ισοδυνάμων προς όφελος των ασθενέστερων οικονομικά στρωμάτων. Παράλληλα έθεσε θέμα αντικατάστασης του ΔΝΤ στο πλαίσιο του μνημονίου από το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Στήριξης ESM με το επιχείρημα, ότι οι ειδικοί του ΔΝΤ δεν έχουν γνώση από τις ιδιομορφίες του ευρώ και ότι το μόνο που κάνουν σε κάθε χώρα που παρεμβαίνουν είναι να υποτιμούν το νόμισμα και να εξυγιαίνουν τις τράπεζες – με συχνά καταστροφικά υφεσιακά αποτελέσματα. Το ESM, πρόσθεσε, που δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ευρωπαϊκό ΔΝΤ, θα μπορούσε να παίξει το ρόλο του τεχνικού συμβούλου «εκ των έσω» και να επιτύχει έτσι ασύγκριτα καλύτερα επακόλουθα.

Ο ίδιος διατυπώνει τη θέση του, όπως την υπαγόρευσε στους έλληνες ανταποκριτές στο Βερολίνο, με τα λόγια: «Βάζω πλάτη στην Ελλάδα και σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις που αγωνίζονται για την παραμονή της χώρας στην Ευρώπη».

Ο πρόεδρος της δημοκρατίας διακατέχεται εξίσου από το φόβο που εξέφρασε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στον Ευκλείδη Τσακαλώτο κατά την πρόσφατη συνάντηση τους στο Βερολίνο: Ότι «η Ευρώπη δεν μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε φορά περισσότερες από μια κρίση». Κι αυτή τη στιγμή έχει δυο μαζί, τη χρηματιστική και την προσφυγική. Η τελευταία είναι μάλιστα πολύ πιο ανεξέλεγκτη από την πρώτη. Η κρίση του ευρώ συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού προβλήματος, είπε, μπορεί σίγουρα να λυθεί. Η προσφυγική, αν δεν επέλθει σύντομα ειρήνη στη Συρία, όχι. Αν επιπλέον «σπάσουν τα νερά» στην Ιορδανία και τον Λίβανο οι προσφυγικές ροές θα πάρουν καινούργιες γιγαντιαίες διαστάσεις. Και αυτό μπορεί να διαλύσει στη συνέχεια εν ριπή οφθαλμού τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο κ.Παυλόπουλος υπεραμύνθηκε της ελληνικής πολιτικής στο προσφυγικό, λέγοντας ότι συνιστά μάθημα ανθρωπιάς στην Ευρώπη. Παράλληλα ζήτησε από την Τουρκία να ενεργοποιήσει τη συμφωνία για την επανεισδοχή των οικονομικών μεταναστών στη χώρα προέλευσης (όχι καταγωγής!), ήτοι εκείνων που έχουν διαφύγει από τα εδάφη της στην Ελλάδα και να βάλει τέρμα στη συνεργασία που αναπτύσσουν οι τούρκοι διακινητές προσφύγων με το τουρκικό λιμενικό. Στο ερώτημα, αν φοβάται, ότι με την ανέγερση των Hot spot η Ελλάδα θα μετατρεπόταν (κέντρων ταυτοποίησης και προσωρινής κράτησης) σε απέραντη αποθήκη προσφύγων δεδομένου ότι πολλά κράτη της ΕΕ δεν δείχνουν προθυμία να παραλάβουν το αναλογούν σε αυτές ποσοστό προσφύγων απάντησε, ότι κάτι τέτοιο του είναι αδιανόητο. Η Ευρώπη είπε, στηρίζεται σε αρχές οι οποίες πρέπει να τηρούνται. Η μη τήρησή τους, πρόσθεσε, θα πρέπει να κολάζεται με κυρώσεις.

Ο ίδιος απέκλεισε κοινές περιπολίες του ελληνικού και τουρκικού λιμενικού. Το σκεπτικό του: Η φύλαξη των ελληνικών συνόρων υπόκειται στην Ελλάδα, η οποία θα μπορούσε να την εκχωρήσει στο πλαίσιο του «εσωτερικού» ευρωπαϊκού δικαίου σε ένα ευρωπαϊκό όργανο, τη Frontex. Παρόμοια συμφωνία δεν μπορεί να συνάψει η Τουρκία με την Frontex, επειδή δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επομένως θα μπορούσε να διακόψει κάθε στιγμή τη συνεργασία μαζί της. Πρόκειται δηλαδή για ασύμβατα μεταξύ τους νομικά καθεστώτα που αδυνατούν να διασφαλίσουν στο θέμα των κοινών περιπολιών τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.

Ο κ. Παυλόπουλος μίλησε και για δυο άλλα αγκάθια της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, το Κυπριακό και εκείνο της ΠΓΔΜ. Το πρώτο του το έθεσε η Άνγκελα Μέρκελ λέγοντας ότι πρέπει να προωθηθεί η λύση του. Η απάντησή του ήταν, ότι η λύση αυτή πρέπει να γίνει με ευρωπαϊκούς όρους, που επιβάλουν τη συγκρότηση μιας ομοσπονδίας με κοινό όνομα, κοινή υπηκοότητα κ.ο.κ. – και όχι συνομοσπονδία που αναιρεί τα προαναφερθέντα παρελκόμενα. Για τη FYROM τόνισε ότι το όνομα Μακεδονία είναι απαράδεκτο επειδή υποβάλει την ιδέα της αλλαγής συνόρων και εθνικών μειονοτήτων.

Σε όλα τα παραπάνω θέματα, τόνισε ο πρόεδρος της δημοκρατίας, η Ελλάδα καθορίζει τη στάση της στη βάση των αρχών του διεθνούς δικαίου. Από νομική άποψη λοιπόν, πρόσθεσε, η αφετηρία της στις διαπραγματεύσεις είναι η καλύτερη δυνατή.

Από τον κ.Ντράγκι, προανάγγειλε ο κ.Παυλόπουλος, θα ζητήσει πρώτον, τη συμμετοχή της ΕΚΤ στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους στο βαθμό που της αναλογεί και δεύτερον, την αποδοχή των ελληνικών κρατικών ομολόγων, που σε όλο το διάστημα της διακυβέρνησης του κ.Τσίπρα αρνούταν να κάνει. Κάνοντας το, πρόσθεσε, η ΕΚΤ θα παίξει πάλι τον πραγματικό της ρόλο.

Κύκλοι της προεδρίας εξέφραζαν τη δυσφορία τους για σημερινό δημοσίευμα του λαϊκίστικου ταμπλόιντ «Bild Zeitung», σύμφωνα με το οποίο ο πρόεδρος της δημοκρατίας προσπάθησε κατά παραγγελία του κ.Τσίπρα να εκβιάσει τη γερμανική ηγεσία να κάνει «σκόντο» στις μνημονιακές υποχρεώσεις της Αθήνας με αντάλλαγμα την αποδοχή της παράδοσης της φύλαξης των ελληνικών συνόρων προς την Τουρκία και την ΠΓΔΜ στην Frontex. Σύμφωνα με τους ίδιους, η αντίδραση του προέδρου της δημοκρατίας ήταν: «Φαίνεται ότι έχω πολύ μεγαλύτερες ικανότητες από ότι νόμιζα και δεν το ήξερα!». Αντιδράσεις εκ μέρους της καγκελαρίας γι αυτό δεν υπήρξαν. «Οι σκύλοι γαυγίζουν» σχολίαζε έλληνας διπλωμάτης το δημοσίευμα τηs «Bild Zeitung», «αλλά το καραβάνι συνεχίζει το δρόμο του».