Η Ευρώπη ανησυχεί, η Ελλάδα εκπέμπει SOS

«Την Τετάρτη θα έχουμε άλλη μία συνάντηση του Συμβουλίου της ΕΚΤ που είναι στην ατζέντα. Δεν θέλω να το προκαταλάβω. Τώρα η μπάλα είναι στο ελληνικό γήπεδο». Η δήλωση που έκανε τη Δευτέρα το πρωί ο αυστριακός κεντρικός τραπεζίτης και μέλος της Ευρωτράπεζας Εβαλντ Νοβότνι εντάσσεται στο πλαίσιο του γνωστού «κατενάτσιο» που ταλαιπώρησε μέχρι ναυτίας μήνες τώρα όσους προσπάθησαν να παρακολουθήσουν τη διαπραγμάτευση της Αθήνας με τους εταίρους και δανειστές της.

Πέντε μήνες τώρα ήταν κραυγαλέα η αγωνιώδης σπουδή αμφοτέρων των πλευρών να πετάξουν την μπάλα –δηλαδή, την ευθύνη –στην περιοχή του (ας πούμε) αντιπάλου. Η ελληνική πλευρά δεν είχε εμφανείς προθέσεις να «στρώσει παιχνίδι» –με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, εννοείται. Επιπλέον, ουκ ολίγες φορές οι παίκτες (οι Βερολινέζοι κυρίως) κλωτσούσαν την μπάλα και προς την εξέδρα. Ο συσχετισμός των δυνάμεων όμως στη διαπραγμάτευση ήταν κατάφωρα ετεροβαρής. Και η καθυστέρηση ευνοούσε την ισχυρή πλευρά, που είναι βεβαίως η πλευρά των δανειστών και όχι των δανειζομένων.

Χρονικά περιθώρια όμως δεν υπάρχουν πλέον. Ακριβέστερα, ο χρόνος κυλά με τραχύ και δραματικό τρόπο (tempus fugit aspera). Πρωτίστως για την Ελλάδα και δευτερευόντως για την υπόλοιπη Ευρώπη και για το δύσμοιρο (σε περίπτωση ελληνοευρωπαϊκού διαζυγίου) ευρώ, που, όπως ήδη προειδοποίησε ο κεντρικός τραπεζίτης της Ιαπωνίας Χαρουχίκο Κουρόντα, θα αντιμετωπίζεται διαφορετικά ως νόμισμα της Γερμανίας και της Αυστρίας και διαφορετικά ως νόμισμα της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας. «Το ευρώ θα αντιμετωπίζεται από τον υπόλοιπο κόσμο ως νόμισμα συνδεδεμένων με αυτό κρατών και όχι ως ενιαίο νόμισμα» είπε ο ιάπωνας τραπεζίτης.

Χρονικά περιθώρια δεν υπάρχουν επειδή η «ατζέντα» είναι ασφυκτική. Την Τρίτη εκπνέει και τυπικά το τρέχον πρόγραμμα (Μνημόνιο) για την ελληνική οικονομία. Νομικά πλέον δεν υφίσταται η δυνατότητα παροχής βοήθειας και τα διαθέσιμα για την Ελλάδα εναπομείναντα κεφάλαια ακυρώνονται.

Την Τρίτη εκπνέει επίσης και η προθεσμία για την πληρωμή της δόσης 1,5 δισ. ευρώ στο ΔΝΤ. Κανείς δεν γνώριζε ως τη Δευτέρα αν η Ελλάδα διαθέτει ή όχι τα απαιτούμενα χρήματα για την καταβολή των δόσεων. Η απάντηση του υπουργείου Οικονομικών στο σχετικό ερώτημα ήταν αόριστη και έλεγε ότι για το ζήτημα αυτό (της πληρωμής ή όχι) θα αποφασίσει το Υπουργικό Συμβούλιο.

Την Τετάρτη το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ θα συνεδριάσει εκ νέου για να αποφασίσει αν θα αυξήσει την έκτακτη χρηματοδότηση προς τις ελληνικές τράπεζες από τον έκτακτο μηχανισμό (ELA). Ο Αυστριακός Νοβότνι, όπως προείπαμε, θεώρησε ότι η μπάλα είναι στο «ελληνικό γήπεδο».

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα την Τρίτη το βράδυ ή την Τετάρτη να υποβάλει αίτημα στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) για ένα νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα (δηλαδή, για τρίτο Μνημόνιο), δεδομένου ότι θα έχει εκπνεύσει το δεύτερο ευρωπαϊκό πρόγραμμα και θα έχει καταρρεύσει το πρόγραμμα του ΔΝΤ, εφόσον δεν καταβληθούν οι τρέχουσες οφειλές.

Ο Μισέλ Σαπέν, ένας ευρωπαίος πολιτικός με αρκετή οξυδέρκεια για να διακρίνει τον Αρμαγεδδώνα που απειλεί την Ευρώπη σε περίπτωση που αρχίσει να ξηλώνεται το «πουλόβερ» της ευρωζώνης (υπενθυμίζεται ότι το 2017 διεξάγονται στη Γαλλία προεδρικές εκλογές, με τη Μαρίν Λεπέν να καραδοκεί για να διαλύσει το ευρώ και δημοψήφισμα στη Βρετανία με το ερώτημα της αποχώρησης της χώρας από την ΕΕ), δήλωσε ότι «η αλήθεια είναι –και ο ελληνικός λαός μπορεί να τη δει –πως το ερώτημα στο ελληνικό δημοψήφισμα είναι αν θέλετε να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις ή αν αναλαμβάνετε το ρίσκο να εγκαταλείψετε την ευρωζώνη». Ο γάλλος υπουργός Οικονομικών, όπως και όλοι οι ευρωπαϊστές συνάδελφοί του, γνωρίζει πολύ καλά τις ατέλειες, τα ελαττώματα και τις τραγελαφικές δυσλειτουργίες του κοινού νομίσματος. Πιστεύει όμως –και άλλοι συνάδελφοί του το έχουν ρητώς δηλώσει –ότι το παιχνίδι μπορεί ακόμη να σωθεί. Οτι η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος μπορεί να ματαιωθεί διότι τα συμφέροντα είναι αμοιβαία: και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη.

Διότι είναι τεράστια τα κεφάλαια που αποσύρονται από την Ευρώπη και από το ευρώ εξαιτίας της ελληνικής κρίσης. Ενώ πολλοί είναι εκείνοι που ανησυχούν και για τις γεωπολιτικές συνέπειες μιας απομόνωσης της Ελλάδας, αφού αποχώρηση από την ευρωζώνη θα σημάνει πιθανότατα και αποχώρηση (έστω και πρόσκαιρη) από την ΕΕ.

Εφτασε μάλλον η ώρα να τελειώνει αυτό το παιχνίδι. Να σταματήσουν οι παίκτες να κλωτσούν την μπάλα οι μεν στο γήπεδο των δε ή και στην εξέδρα, να δώσουν τα χέρια και να πάψουν να αναζητούν νικητές και ηττημένους. Διότι, έτσι όπως εξελίχθηκε το παιχνίδι, αν συνεχιστεί, θα έχει μόνο ηττημένους.