Δύο εβδομάδες μετά την Πρωτοχρονιά το κατάστημα πώλησης των γυαλιών Google Glass στο Λονδίνο κατέβασε οριστικά τα ρολά του. Η μόδα που είχαν δημιουργήσει τα προηγούμενα δύο χρόνια ξεφούσκωσε τώρα. Το να κινείσαι ως «ψηφιακός ματάκιας» είχε στιγματίσει αυτή την τεχνολογία ως αντικοινωνική και το να πληρώνεις 1.500 δολάρια για να πλοηγείσαι στο Διαδίκτυο μέσω των γυαλιών ήταν προκλητικό σε εποχή οικονομικής κρίσης. Την επόμενη ακριβώς εβδομάδα όμως από την υποστολή σημαίας των Google Glass η Microsoft ξάφνιασε τους πάντες αναγγέλλοντας κάτι πολύ πιο τολμηρό: τα ολογραφικά γυαλιά HoloLens. Σε τι διαφέρουν άραγε;
Τα HoloLens πάντως δεν ήταν παρά μόνον ο «εντυπωσιακός πρόλογος» όσων είχε να εξαγγείλει η κυρία της πληροφορικής: μίλησε για το νέο της λειτουργικό σύστημα (Windows 10), το νέο Office 2016, την ενσωμάτωση φωνητικής διεπαφής με τεχνητή νοημοσύνη (Cortana) και την υιοθέτηση ενός νέου πλοηγού για το Διαδίκτυο (Spartan) που θα εκτοπίσει μελλοντικά τον Internet Explorer.
Τεχνολογικά όλα αυτά είναι άκρως ενδιαφέροντα καθ’ όσον σίγουρα θα κληθούμε να τα χειριστούμε ως το τέλος της χρονιάς οι περισσότεροι των ανθρώπων –που είναι και πελάτες των Windows. Αλλά είναι διπλά ενδιαφέροντα διότι η Microsoft μοιράζει υποσχέσεις για… δωρεάν αναβαθμίσεις στα νέα Windows και για δωρεάν ή πάμφθηνη συνδρομή σε νέα λογισμικά εργαλεία που επιτρέπουν την «έξυπνη» επεξεργασία δεδομένων από το Διαδίκτυο.
Τι συμβαίνει λοιπόν; Μιμείται η Microsoft την Google ή αλλάζει γενικά ο κόσμος της πληροφορικής;
Εργάτες ανάμεικτης πραγματικότητας


Η πρώτη εντύπωση που δίνει το HoloLens είναι ότι πρόκειται για μία ακόμη «γκατζετιά» που καλύπτει τον χώρο μεταξύ Google Glass και Oculus Rift –του Facebook. Βλέπετε, εκεί που το Google Glass προσπαθούσε να μην αποκόψει τον χρήστη του από την πραγματικότητα γύρω του, ενώ το Oculus Rift είναι μια κάσκα απομόνωσης σε έναν ξεκάθαρα ψηφιακό κόσμο, το HoloLens είναι μια «μεσαία κατάσταση», ένα είδος γυαλιών που θυμίζουν τα προστατευτικά γυαλιά των βιομηχανικών εργατών. Εκείνο όμως που διαπιστώνει κανείς με τη δεύτερη ματιά είναι ότι αυτά τα νέα γυαλιά επιτρέπουν την ενσωμάτωση του ψηφιακού κόσμου στον πραγματικό με έναν τρόπο πρωτόγνωρα λειτουργικό. Μια ιδέα τού τι σημαίνει αυτό παίρνουμε βλέποντας το σχετικό βίντεο της Microsoft (www.microsoft.com/microsoft-hololens/en-us). Προαναγγέλλει μια εποχή όπου η δημιουργικότητα, η αλληλεπίδραση και η ψυχαγωγία δεν θα έχουν φραγμούς.

«Ενα λειτουργικό σύστημα για τα πάντα» πρεσβεύουν ότι θα είναι τα Windows 10

Οι κύριες διαφορές του HoloLens από τα Google Glass είναι τρεις. Κατά πρώτον, η συσκευή της Microsoft επιτρέπει την προβολή τρισδιάστατων σχημάτων στον χώρο παρέχοντάς μας την ψευδαίσθηση ένταξής τους στον πραγματικό κόσμο. Κατά δεύτερον, αντί να επιλέγουμε οπτικά εντολές από ένα μενού (α λα Google Glass), μπορούμε να «αγγίξουμε» με τα χέρια μας τα ψηφιακά αντικείμενα, να τα «μεταποιήσουμε» και να «γράψουμε στον αέρα». Η συσκευή αναγνωρίζει τις κινήσεις των χεριών μας, ανιχνεύει τις κινήσεις των ματιών μας και κατανοεί τις εντολές από τη φωνή μας. Αλλά η τρίτη διαφορά είναι εκείνη που εγγυάται σε μέγιστο βαθμό τη μελλοντική ένταξη του HoloLens στους εργασιακούς μας χώρους: είναι μια συσκευή που μπορεί να λειτουργήσει αυτόνομα –χωρίς το απαραίτητο κινητό τηλέφωνο των Google Glass. Είναι, δηλαδή, ένας «υπολογιστής σε γυαλιά» που έγινε εφικτός χάρη στην ενσωμάτωση ειδικών υποπρογραμμάτων στον νέο λειτουργικό σύστημα της Microsoft, τα Windows 10.

Τα νέα «παράθυρα» είναι ανοιχτά


Το ότι η Microsoft «ενσωματώνει στο εκάστοτε περιβάλλον που βρισκόμαστε» την οθόνη του υπολογιστή με το HoloLens είναι απλά η πρώτη καινοτομία των νέων Windows. H δεύτερη είναι το Continuum, η τρίτη η διασύνδεση με το Xbox, η τέταρτη ο Spartan και η πέμπτη η Cortana.
Το Continuum είναι η επόμενη φάση του λογισμικού συντονισμού των εφαρμογών σε διάφορες πλατφόρμες: ως τώρα είχαμε Windows στους PC, Windows σε κινητά τηλέφωνα και Windows σε ταμπλέτες, με τις αντίστοιχες εκδόσεις Office, που μπορούσαν να ενημερώνουν τις αλλαγές αρχείων διαδικτυακά. Τώρα το Continuum επιτρέπει να ξεκινάς μία εργασία στη μία συσκευή και να τη συνεχίζεις σε άλλες απροβλημάτιστα.
Η διασύνδεση με το Xbox είναι μια ξεκάθαρα ψυχαγωγική υπέρβαση της Microsoft: στα Windows 10 σου επιτρέπει να δικτυο-εκπέμψεις (streaming) ένα παιχνίδι που έχεις στο Xbox στον PC που χρησιμοποιείς τη δεδομένη στιγμή στον δεδομένο χώρο. Κάτι τέτοιο είναι εφικτό λόγω του ότι το λειτουργικό σύστημα του Xbox είναι ήδη μια παραλλαγή των Windows 8.1 και σύντομα θα αναβαθμιστεί σε μια παραλλαγή των Windows 10.
O Spartan είναι ο νέος πλοηγός Διαδικτύου που παρουσίασε η Microsoft ως το απαραίτητο πολυεργαλείο όλων των συσκευών που θα τρέχουν Windows 10. Βασίζεται σε μια πιο εξελιγμένη γραφική μηχανή, την EdgeHTML, και θα μας επιτρέπει να κρατάμε σημειώσεις με «ψηφιακή μελάνη» πάνω στις ιστοσελίδες ή να τις χειριζόμαστε με φωνητικές εντολές. Αλλά έχει και ένα μειονέκτημα: δεν υποστηρίζει εφαρμογές της Active X. Οπότε… ο Google Chrome και ο Mozilla Firefox μάλλον θα συνεχίσουν να αποτελούν τη ρεζέρβα μας.

Ο συνδυασμός τηλεπαρουσίας, τηλεκπαίδευσης και φωνητικής καθοδήγησης στα Windows 10 και το HaloLens θα φέρει «τον δάσκαλο στην τσέπη μας»

Αφήσαμε για το τέλος την Cortana καθώς είναι η πιο αμφιλεγόμενη προσθήκη στα νέα Windows. Αυτή η «απομίμηση του Siri της Apple» κατηγορήθηκε ότι είναι περιττή για τους εργασιακούς χώρους καθ’ όσον ουδείς έχει την πολυτέλεια να μιλάει στο PC του με τους συνεργάτες ή τους πελάτες παρόντες. Θα πρέπει όμως να ζυγιάσουμε ακόμη καλύτερα τις προθέσεις της Microsoft: η Cortana δεν είναι απλά ένας φωνητικός πλοηγός. Είναι μια μηχανή τεχνητής νοημοσύνης που ναι μεν επικοινωνεί μαζί μας φωνητικά αλλά και μαθαίνει διαρκώς από τις επιλογές μας. Το ότι την ενσωματώνει η Microsoft στα νέα Windows δεν σημαίνει ότι αγνοεί τις τωρινές συνθήκες εργασίας στα γραφεία. Εχει όμως κατά νου την επερχόμενη «θύελλα» του Διαδικτύου των Πάντων τα επόμενα χρόνια, όπου θα περιτριγυριζόμαστε από μύριες διαδικτυωμένες «έξυπνες» συσκευές, εργαλεία και αισθητήρες. Σε ένα τέτοιο ψηφιακό περιβάλλον η εργασία, η μάθηση και η ψυχαγωγία θα μπορούν να λαμβάνουν χώρα παντού, εντός και εκτός κτιρίων. Οπότε η «έξυπνη» φωνητική επικοινωνία με τις συσκευές θα είναι από χρήσιμη ως πολύτιμη.


«Πάρε κόσμε, τσάμπα»


H Microsoft δεν δεσμεύτηκε ακόμη για το πότε θα φτάσουν όλα αυτά στα χέρια των χρηστών. Εικάζεται ότι αυτό μάλλον θα συμβεί τον επόμενο Σεπτέμβριο μαζί με την παρουσίαση του νέου Office 2016. Είπε όμως κάτι το εντελώς αιφνιδιαστικό: ότι τα Windows 10 θα δοθούν ως δωρεάν αναβάθμιση στους κατόχους Windows 7 και Windows 8, τουλάχιστον κατά τον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας τους!
Αυτή η στροφή της «μαμάς των PC» προς το μοντέλο της Google γίνεται ακόμη πιο σημαδιακή αν συνυπολογίσουμε το τι άλλο ανακοίνωσε την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου 2015: θα παρέχει το λογισμικό ανάλυσης διαδικτυακών δεδομένων Power BI δωρεάν αρχικά και έναντι 10 δολαρίων ανά μήνα αργότερα.
Οι κινήσεις αυτές δεν γίνονται βεβαίως από «φιλανθρωπία». Η Microsoft τρέχει να προλάβει τις εξελίξεις προτού το Διαδίκτυο των Πάντων (ή Διαδίκτυο των Πραγμάτων) γίνει αντιληπτό από τις επιχειρήσεις ως το νέο περιβάλλον λειτουργίας τους. Γνωρίζει ότι οι μεγάλοι της αντίπαλοι στα «εργαλεία επιχειρηματικής εξυπνάδας» είναι, πέρα από την Google, η ΙΒΜ (με την υπηρεσία Watson Analytics), η Salesforce.com και η Tableau. Γνωρίζει ότι τα επόμενα χρόνια οι επιχειρήσεις θα αντλούν την επεξεργασία των μυρίων διαδικτυακών δεδομένων από υπερυπολογιστές τρίτων μέσω «Cloud». Και γνωρίζει ότι η συνδρομή σε τέτοιες υπηρεσίες θα είναι η αναπόφευκτη καθημερινότητα των επιχειρήσεων. Οπότε θυσιάζει τώρα τα έσοδα από την κλασική πώληση λειτουργικού συστήματος εμπρός στον πολύ μεγαλύτερο στόχο τού να συνεχίσουν να είναι οι δικές της υπηρεσίες απαραίτητες και τις επόμενες δεκαετίες.
Η μεταστροφή αυτή της Microsoft δεν γίνεται χωρίς μεγάλο ρίσκο: όταν τη Δευτέρα 26.1.2015 ανακοίνωσε πτώση στα κέρδη τετραμήνου, η πτώση της μετοχής της κατά 10% της κόστισε δισεκατομμύρια δολάρια. Αλλά είχε προετοιμαστεί για κάτι τέτοιο. Εχει συσσωρεύσει 80 δισ. δολάρια σε αποθεματικό –ποσό τετραπλάσιο εκείνου που είχε πριν από τέσσερα χρόνια. Οι οικονομικοί αναλυτές δεν μπορούσαν να καταλάβουν το γιατί πέρυσι αλλά εφέτος γίνεται πλέον φανερό το προς τι η «προπαρασκευή πολέμου».
Η Microsoft ίσως παίζει το τελευταίο της χαρτί με τα Windows 10. H φοβερή επιτυχία της Apple στην κινητή πληροφορική και οι τεράστιες επενδύσεις της Google στην τεχνητή νοημοσύνη και την κβαντοπληροφορική απειλούν να την κλείσουν στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Αλλά αν ο «άσος στο μανίκι» της Microsoft είναι να μας χαρίζει τα επόμενα λειτουργικά της συστήματα δωρεάν, εμείς… θα προσευχόμαστε για τη μακροημέρευσή της.
ΥΓ.: Μπορείτε να δoκιμάσετε δωρεάν τα Windows 10, αν εγγραφείτε στο ιστότοπο https://insider.windows.com/ της κατασκευάστριας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ