Λεφτά για όπλα ζητεί το ΝΑΤΟ

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα «έδωσε σήμα» ένα εικοσιτετράωρο προτού αρχίσουν οι εργασίες της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουαλία. Μιλώντας στο Ταλίν της Εσθονίας την περασμένη Τετάρτη προειδοποίησε ότι τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας πρέπει να αυξήσουν τα κονδύλια που διαθέτουν για τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς.

Το 2013 οι 28 χώρες του ΝΑΤΟ διέθεσαν 4,3 δισ. δολάρια λιγότερα από όσα «έπρεπε» να διαθέσουν, καθώς σύμφωνα με την απόφαση-εντολή της Συμμαχίας οι στρατιωτικές δαπάνες τους πρέπει να είναι τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ κάθε μέλους. Μόνο τέσσερις χώρες –Ελλάδα, Εσθονία, Βρετανία και ΗΠΑ –έπιασαν τον στόχο. Αν εξαιρέσουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες διέθεσαν περίπου το 3% του ΑΕΠ τους (735 δισ. δολάρια), αποκαλύπτεται ότι οι ευρωπαίοι σύμμαχοι μόλις διέθεσαν, κατά μέσον όρο, το 1,6% του ΑΕΠ τους. Σε αυτούς επομένως απευθυνόταν η αμερικανική πρόσκληση.

Οι ηγέτες της Συμμαχίας έχουν στον ογκώδη φάκελο που βρήκαν στη διάσκεψη της Ουαλίας ένα έγγραφο το οποίο, μεταξύ άλλων, παίρνει ως δεδομένο ότι οι «σημερινές ανάγκες» της Ευρώπης –λόγω Ουκρανίας και των σχετικών υποχρεώσεων που αναλαμβάνει το ΝΑΤΟ –επιβάλλουν όχι μόνο να καλυφθεί ο στόχος του 2% αλλά και να αυξηθεί.

Πώς όμως είναι δυνατόν να καλυφθεί όταν ολόκληρη η Ευρώπη εξακολουθεί να βρίσκεται σε ύφεση; Οταν ακόμη και οι πέντε οικονομικά ισχυρότερες χώρες της (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Ιταλία) διέθεσαν το 2013 μόλις το 1,8% του ΑΕΠ τους για τις ένοπλες δυνάμεις τους και, με πρώτη τη Βρετανία, περικόπτουν ως 4% τα κονδύλια του 2014; Το θεωρεί σχεδόν αδύνατο ο Τζον Ντάουι, ένας από τους πιο σοβαρούς στρατιωτικούς αναλυτές του οργανισμού McKinsey. Το γερμανικό περιοδικό «Spiegel» πριν από περίπου δύο μήνες απέκρουε προκαταβολικά την αύξηση των γερμανικών στρατιωτικών δαπανών και σημείωνε ότι ακόμη και η Αμερική δεν θα μπορέσει να διατηρήσει το υψηλό σημερινό ποσοστό.

Η Ουάσιγκτον, σε συνεργασία με τη Βρετανία και την Ολλανδία, άρχισαν «να καλλιεργούν» το έδαφος. «Θα αποτελέσει ιστορική αποτυχία της Συμμαχίας αν δεν προχωρήσουμε σε αύξηση των στρατιωτικών δαπανών» δηλώνει ο Εντμαρ Βαν Χέλερ, σχολιαστής της ολλανδικής κρατικής τηλεόρασης. Και ο Μάικλ Κλαρκ του βρετανικού Royal United Services Institute πιστεύει ότι αν δεν αυξηθεί ο συνολικός προϋπολογισμός της Συμμαχίας ώστε «να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της προωθημένης πολεμικής τεχνολογίας» οι Ρώσοι «θα βγάλουν δυσάρεστα συμπεράσματα για την αποφασιστικότητα των δυτικών ηγετών».

Αλλά το ζήτημα των στρατιωτικών δαπανών των Ευρωπαίων έχει και άλλη διάσταση. Την πρόβαλε τις παραμονές της διάσκεψης κορυφής σε συνέντευξη στους «Financial Times» ο Τζέιμς Σταυρίδης, πρώην στρατιωτικός αρχηγός του ΝΑΤΟ. Οι πραγματικές στρατιωτικές δαπάνες, λέει ο ελληνοαμερικανός ναύαρχος ε. α., είναι μόλις 1% του ΑΕΠ των περισσοτέρων χωρών.

Ενα μεγάλο μέρος των δαπανών τους αφορά διοικητικές λειτουργίες και εκγύμναση. «Χώρες όπως η Ελλάδα με 2% δαπάνες (…) δεν διαθέτουν πολλά για να έχουν τις δυνάμεις τους έτοιμες και εκσυγχρονισμένες». Και τονίζει: «Το πρόβλημα ίσως δεν είναι το μέγεθος αλλά το πώς κατανέμονται και πού» τα στρατιωτικά κονδύλια.