Σε προ κρίσης επίπεδα έπεσε η αμερικανική ανεργία, παρά την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας στο 0,1% το πρώτο τρίμηνο του έτους, που οφείλεται στο ασυνήθιστα δριμύ κύμα ψύχους που σάρωσε πολλές αμερικανικές Πολιτείες. Το ποσοστό ανεργίας έπεσε, συγκεκριμένα, στο 6,3% τον Απρίλιο, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο που καταγράφεται από τον αλήστου μνήμης Σεπτέμβριο του 2008 –στις 15 του μήνα εκείνου, ως γνωστόν, κατέρρευσε η Lehman Brothers.
Η είδηση για τις εξελίξεις στην αμερικανική αγορά εργασίας εκτίναξε στα ύψη το δολάριο, ενώ έδωσε επίσης ώθηση στη Wall Street και στην αμερικανική αγορά ομολόγων. Η ώθηση στο δολάριο αποδίδεται στο γεγονός ότι, όπως έχει ξεκαθαρίσει ρητώς η πρόεδρος της αμερικανικής Fed Τζάνετ Γέλεν, η υποχώρηση της ανεργίας στο 6,3% θα σηματοδοτήσει τη ριζική αναθεώρηση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζει η αμερικανική Κεντρική Τράπεζα για να τονώσει την αμερικανική οικονομία.
Ευλόγως, λοιπόν, ανακάμπτει το δολάριο, καθώς η πτώση της ανεργίας φέρνει πιο κοντά στη λήξη της και την πολιτική χαμηλών (οιονεί μηδενικών) επιτοκίων, που ακολουθεί η Fed. Η ανάκαμψη, όμως, των αγορών κεφαλαίων και ομολόγων δεν δικαιολογείται από την προοπτική περιορισμού των ενέσεων ρευστότητας στην αγορά –άρα και από την προοπτική περιορισμού της κερδοφορίας των επιχειρήσεων.
Μία εξήγηση, βεβαίως, για την ανάκαμψη της Wall Street και την πτώση των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων είναι το ότι η μείωση της ανεργίας αυξάνει το διαθέσιμο εισόδημα των Αμερικανών και δημιουργεί προϋποθέσεις αύξησης των καταναλωτικών δαπανών. Μια άλλη είναι, όμως, το ότι η (έστω και λόγω των συγκυριακών καιρικών φαινομένων) επιβράδυνση του αναπτυξιακού ρυθμού ίσως αποτρέψει τη Γέλεν να εφαρμόσει ό,τι έχει προαναγγείλει, δηλαδή να αυξήσει τα επιτόκια του δολαρίου και να περιστείλει το πρόγραμμα τόνωσης της οικονομίας.
Μαγική εικόνα
Τα στοιχεία για την αγορά εργασίας είναι όντως εντυπωσιακά. Αποτελούν, ωστόσο, μια «μαγική εικόνα», όπως τα αγγλοσαξονικά μέσα ενημέρωσης σημειώνουν.
Κατ’ αρχάς η δημιουργία 288.000 νέων θέσεων εργασίας τον περασμένο μήνα συγκριτικά με το Μάρτιο οφείλεται εν μέρει στη μετεωρολογική συγκυρία, δηλαδή στη βελτίωση των καιρικών συνθηκών. Ήταν, ωστόσο, μια αύξηση σαφώς υψηλότερη από τις προβλέψεις των αναλυτών (ανέμεναν τη δημιουργία 210.000 θέσεων εργασίας). Αξίζει να αναφερθεί επίσης ότι αναθεωρήθηκαν επί τα βελτίω οι αρχικές προβλέψεις για την αύξηση των θέσεων εργασίας το Φεβρουάριο και το Μάρτιο. Παρά τις πολικές θερμοκρασίες, δημιουργήθηκαν επιπλέον 36.000 θέσεις εργασίας.
Ενώ, ωστόσο, «τα στοιχεία από τους εργοδότες υποδηλώνουν μια ρωμαλέα βελτίωση της αμερικανικής αγοράς εργασίας, τα στοιχεία από τα νοικοκυριά είναι πιο μετριοπαθή», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά το Reuters. Το βρετανικό πρακτορείο εξηγεί ότι το ποσοστό συμμετοχής του αμερικανικού εργατικού δυναμικού, δηλαδή το ποσοστό του ενεργού πληθυσμού των Αμερικανών, έπεσε κατά 0,4% στο 62,8% του συνόλου του πληθυσμού των ΗΠΑ.
«Περί τα 1,35 εκατ. μακροχρόνια άνεργοι έχασαν τα επιδόματα ανεργίας στα τέλη Δεκεμβρίου και όσοι εξ αυτών δεν βρήκαν δουλειά το πρώτο τρίμηνο του έτους δεν λογίζονται πλέον ως ενεργός πληθυσμός», εξηγεί η ρεπόρτερ του Reuters Λουτσία Ματικάνι. Ο Νέλσον Σβαρτς των New York Times συμπληρώνει: «Τα καλά νέα μετριάζονται από την πτώση κατά 806.000 του ενεργού πληθυσμού της χώρας και από το γεγονός ότι, παρά την πτώση της ανεργίας, το μέσο ημερομίσθιο δεν αυξήθηκε ούτε κατά ένα σεντ».
Είναι γνωστό ότι η Τζάνετ Γέλεν δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στις εξελίξεις την απασχόληση προτού λάβει τις αποφάσεις της ως αρμόδια για τη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ. Εξαιτίας των επιμέρους εξελίξεων στην αμερικανική αγορά εργασίας και βεβαίως εξαιτίας του απότομου φρεναρίσματος της αμερικανικής οικονομίας, ίσως αναβάλει τόσο την υιοθέτηση σφιχτότερης νομισματικής πολιτικής όσο και την αποκλιμάκωση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζει η Fed.