Περιπέτεια με κανό-καγιάκ στο ποτάμι
Φθινόπωρο: απαλά ροδοκίτρινα χρώματα που μαζί με τη δροσιά των πρώτων βροχών και τα πεσμένα στο υγρό χώμα φύλλα με τις δροσοσταλίδες τους μάς ηρεμούν ύστερα από την καλοκαιρινή κάψα αλλά και την υπερένταση, τα ξενύχτια και τις καταχρήσεις των πολυτάραχων διακοπών στα νησιά και στα χωριά μας. Ολοι εσείς που δεν αναζητάτε κάτι σκληρό, δύσκολο και ριψοκίνδυνο αλλά μια φθινοπωρινή ανάπαυλα μέσα στη βουνίσια φύση και στα ποταμίσια νερά με μια περιπέτεια απλή, ασφαλής και το κυριότερο πρωτότυπη, απολαύστε τον παράδεισο του φαραγγιού με την τρελοπαρέα, την οικογένεια ή το ταίρι σας και μόνο. Τι πιο εξωτικό και ξεκούραστο ακόμη και για τον μοναχικό λάτρη των διακοπών; Μια περιπέτεια με κανό-καγιάκ στα στενά του Νέστου είναι μια εξόρμηση οργανωμένη και εύκολη, με πολλές εκπλήξεις, τόσες όσες επιφυλάσσουν η θρακική φύση και οι ειλικρινείς και χιουμορίστες Θρακιώτες.
Η αναχώρηση γίνεται από το χωριό Τοξότες. Ο Παναγιώτης, ιδιοκτήτης του πέτρινου εστιατορίου «Μύλος», μας υποδέχεται με ζεστούς καφέδες. Ο ήλιος λάμπει και ο αγέρας μεταφέρει στο εσωτερικό του καφενείου τους ήχους του περιγύρου: το θρόισμα των φύλλων και τις φωνές των γαλατάδων που περνούν καβάλα στο ποδήλατό τους. Μεταφέρουν ένα ψυγείο πάγου και σεργιανούν σε όλα τα χωριά της Ξάνθης φωνάζοντας: «Αριάνι! Αριάνι!». Το παραδοσιακό ξινόγαλο είναι το καθημερινό δροσιστικό ποτό σε τούτα τα μέρη.
Ο Παναγιώτης, για να μη χάνουμε ώρα, μπαίνει γρήγορα στο θέμα: πρόχειρα αθλητικά παπούτσια, μαγιό αλλά και ένα αδιάβροχο παράλληλα με την όρεξη και το κέφι είναι τα απαραίτητα που πρέπει να έχουμε μαζί μας. Κάποιοι διάλεξαν τη δίωρη πεζοπορία στο καλοχαραγμένο μονοπάτι ως τη θέση Κρωμνικό, όπου θα συναντηθούμε. Μαγεύτηκαν από τις εμπειρίες άλλων για τα σπάνια αγριολούλουδα και το πανέμορφο και δροσερό τοπίο, για τις σπηλιές με τον θαυμάσιο διάκοσμο από μαρμαρογενή πετρώματα. Σύμφωνα με πρόσφατες αρχαιολογικές μελέτες, στο ίδιο αυτό μονοπάτι των Στενών του Νέστου περπατούσαν και οι πρώτες θρακικές φυλές και αργότερα ο Μέγας Αλέξανδρος και ο στρατός του.
Από τον σιδηροδρομικό σταθμό Τοξοτών επιβιβαζόμαστε στο τρένο που σε μία ώρα θα μας οδηγήσει στα Λιβερά. Στον παραδοσιακό ξενώνα στον οποίο μετατράπηκε ο παλιός εγκαταλελειμμένος για χρόνια σταθμός υπάρχουν δύο ανάερα και φρεσκοβαμμένα δωμάτια των 20 κρεβατιών, σόμπα για τις κρύες νύχτες και κουζίνα. Για όσους δεν επιλέξουν το αντίσκηνο, ο ξενώνας των Λιβερών είναι μια φιλόξενη λύση για διανυκτέρευση.
Η θρακιώτικη φύση διευρύνει τη φαντασία μας για μικρές εκδρομές: πεζοπορία στα Στενά του Νέστου και διαμονή στον ξενώνα στα Λιβερά, κολατσιό με παραδοσιακά εδέσματα, εν πλω με τα κανό-καγιάκ μέσα στην ομορφιά του φαραγγιού του Νέστου ποταμού, τοξοβολία, ορεινή ποδηλασία στα καταπράσινα όρη της Ροδόπης, στα απομονωμένα, γραφικά Πομακοχώρια. Ολα προσιτά και για αρχάριους, με χαμηλό βαθμό δυσκολίας, ώστε να έχουν προτεραιότητα η διασκέδαση και η χαλάρωση.
«Εκείνο το βράδυ», μας διηγείται ένας από τους ενοίκους του ξενώνα που είχε επισκεφθεί με ποδήλατο τα Πομακοχώρια, «μας είδαν οι ντόπιοι Πομάκοι στο καφενείο του χωριού που τα βράδια μετατρέπεται σε καπηλειό. Καταλήξαμε να πίνουμε μαζί τους τρία καραφάκια κοκκινέλι παραγωγής τους. Τι γλυκό ύπνο που μας χάρισε μαζί με την κούραση της ημέρας, που ήταν μόνο αισθητή και καθόλου εξουθενωτική. Το επόμενο πρωί, λοιπόν, οι Πομάκοι μάς ξύπνησαν και μας υποδέχθηκαν στην αυλή όπου είχαν ανάψει κάρβουνα και σούβλιζαν ένα κατσίκι. «Μη διανοηθείτε να φύγετε έτσι» μας είπαν σχεδόν επιβλητικά μα χαμογελαστά συνάμα». Η εμπειρία του ποδηλάτη από τα Πομάκικα Χωριά κέντρισε τη φαντασία μας.
Αφήνουμε τα Λιβερά και τους ζωντανούς και κατενθουσιασμένους θαμώνες του ξενώνα στις ιστορίες τους ενώ ο δικός τους συνοδός προσπαθεί να… επιβάλει την τάξη προκειμένου να τους πει δυο σημαντικά λόγια συμβουλές για την αυριανή ορεινή πεζοπορία τους στον σαρανταπεντάμετρο καταρράκτη του Λειβαδίτη. Ξεμένω λίγο πίσω για να ακούσω τι θα βιώσω στην επόμενη παραδεισένια εξόρμησή μου στα θρακιώτικα δάση, ανάμεσα στις αιωνόβιες οξιές με τους δρυοκολάπτες: μια πεντάωρη πεζοπορία σε ένα καλοσημαδεμένο μονοπάτι με πέτρινα γεφύρια και πηγές που το Δασαρχείο Ξάνθης έχει καλοδιατηρημένες, δίπλα σε ξύλινους πάγκους και τραπέζια για πικ-νικ.
Με τα ανάλαφρα «σουρεαλιστικά» σκάφη μας από πολυουρεθάνιο στους ώμους παίρνουμε το μονοπάτι για την όχθη του ποταμού. Τα κύτταρά μας ποτίζονται με τη μοναδική ομορφιά που εκπέμπουν τα αγριολούλουδα, οι βιολέτες, οι ίριδες, οι ορχιδέες. Σαν ξωτικό νιώθει ο φωτογράφος, ιδίως όταν ο φακός του συναντά το βλέμμα των αετών και των ερωδιών.
Σε 10 λεπτά έχουμε φθάσει στη χρυσαφένια αμμουδερή όχθη του Νέστου και ο συνοδός μάς δίνει τις τελευταίες πρακτικές οδηγίες για τις βασικές τεχνικές πλοήγησης, τους κανόνες ασφαλείας, την προσεκτική και ευγενική συμπεριφορά μας προς το περιβάλλον.
Στην αρχή όλοι είμαστε προσηλωμένοι στα όσα ανέφερε ο συνοδός μας αλλά, καθώς σιγά σιγά νιώθουμε τη σιγουριά της άνετης αυτής βάρκας, στρέφουμε το ενδιαφέρον μας στην αναμφισβήτητη ομορφιά του φαραγγιού. Ενας γύπας μάς συντροφεύει για λίγα λεπτά. Στο Δέλτα του ποταμού ως το 1953, οπότε και εκχερσώθηκε, υπήρχε το περίφημο υδροχαρές δάσος του Κοτζά Ορμάν (Θρυλικό Δάσος), μοναδικό στην Ευρώπη. Δέντρα ύψους 40 μέτρων ήταν συνηθισμένα. Από τα πολυτιμότερα δέντρα για το ξύλο τους οι περίφημες μελίες, γνωστές και περιζήτητες από την αρχαιότητα. Φασιανοί, αγριογούρουνα, λύκοι, τσακάλια και βίδρες είναι ακόμη και τώρα, σε μικρότερους βέβαια αριθμούς, από τα σημαντικότερα αγρίμια που μπορεί να εντοπίσει το έμπειρο μάτι από τα ίχνη τους.
Ο αέρας έχει αρχίζει να δυναμώνει καθώς η ταχύτητά μας αυξάνεται. Η κωπηλασία δεν είναι τελικά μόνο για μυώδεις τύπους, όπως πολλοί νομίζουν. Τόσο τα σκάφη όσο και τα κουπιά είναι ελαφριά, αβύθιστα και μεγάλης ευστάθειας. Το «γλυκό» λίκνισμα που αισθανόμαστε καθώς κωπηλατούμε παράλληλα στη ροή του ποταμού μετατρέπεται σε τρελό χορό όταν στροβιλιζόμαστε σε δίνες και αντίθετα ρεύματα.
Σε μιάμιση ώρα αράξαμε στη θέση Κρωμνικό, όπου συναντήσαμε την παρέα που πεζοπορούσε στο μονοπάτι. Μετά από μια βουτιά στα νερά του ποταμού εισδύουμε σε μια «όαση»: κάτω από τις πυκνές φυλλωσιές των ιτιών, των αγριοελιών, των αγριοκουμαριών και των βελανιδιών και δίπλα στα γάργαρα κρυστάλλινα νερά μιας πηγής, σε μία από τις ξύλινες τραπεζαρίες που το Δασαρχείο Ξάνθης έχει φροντίσει να χαρίσει στους εραστές της φύσης, ανοίγουμε το καλάθι με τις λιχουδιές της κυρα-Τασούλας, της μάνας του Παναγιώτη. Πατατόπιτες, σπανακόπιτες και φρέσκο τυρί μάς αναζωογονούν την αίσθηση της γεύσης.
Επιστροφή στα παρδαλόχρωμα πλοιάρια γεμάτοι ενέργεια. Οι Γερμανοί ακολουθούν πιστά τις αρχικές οδηγίες του συνοδού, κάθονται στις θέσεις τους σχεδόν ακούνητοι. Οι Ελληνες δεν κρατιούνται και αρχίζουν τις σβούρες γύρω από τον άξονα του σκάφους τους, τις επιθέσεις και τις κουπιομαχίες οι ναυτίλοι του ενός σκάφους με αυτούς του άλλου. Οι ερωτευμένοι δε, που έχουν φροντίσει να είναι μόνοι τους στη βάρκα, ξεμοναχιάζονται. «Ολα αυτά είναι επικίνδυνα» τονίζει φωνάζοντάς τους ο Παναγιώτης γυρνώντας πίσω να τους συμμαζέψει, ενώ οι γαλήνιοι Γερμανοί περιμένουν. «Μα ποια η αξία της περιπέτειας αν δεν είναι και λίγο επικίνδυνη;» αναρωτιέμαι.
Λίγο προτού σουρουπώσει, μετά από πέντε περίπου ώρες, φθάνουμε στο τέλος του ταξιδιού μας, στο παραμυθένιο άνοιγμα της Γαλάνης. Αποφασίζουμε να διανυκτερεύσουμε με αντίσκηνο αν δεν το έχετε προβλέψει, θα σας δώσουν οι οργανωτές. Η θελκτική φύση, η αίσθηση ελευθερίας και η άψογη περιποίηση των αντισυμβατικών αυτών οργανωτών εκδρομών της Ξάνθης μάς προκάλεσαν και μας έπεισαν.
* Πληροφορίες για τιμές και για το πρόγραμμα εκδρομών που γίνονται όλο τον χρόνο: Forest Land (Φόρεστ Λαντ), Μιχαήλ Καραολή 16, Χάνι Αβέρωφ, Ξάνθη, τηλ.-fax: 0541-62488, κινητό 0977- 428105,e-mail: forest@otenet.gr
